İnsülin direnci nedir? İnsülin direnci tedavisi nasıl yapılır?

Eğer kolay kilo alıp zor veriyorum, genişleyen bel ve göbeğime çare bulamıyorum, verdiğim kiloları da kısa bir süre sonra fazlasıyla geri alıyorum diyorsanız sizde de insülin fazlalığı ve direnci olabilir. İşte, insülin direnci hakkında merak edilen detaylar...

İNSÜLİN DİRENCİ BELİRTİLERİ NELER?

İnsülin direncinin başlıca işaretleri şunlar: Tatlı krizleri, unlu-nişastalı besinlere düşkünlük, sık ve çabuk acıkma, gece yemeleri, hızlı yemek, yemeklerden sonra terleme, uyuklama, halsizlik, yorgunluk, çarpıntı halleri, acıkınca sinirli olma durumları, açlıkta ve yemek sonrasında konsantrasyon bozulmaları, unutkanlık halleri, sabah yorgunluğu, baş ağrıları, ödem ve şişme.

Fazla kilolarınız özellikle bel çevrenizde birikiyorsa; bel çevreniz kadınsanız 90 cm’yi, erkekseniz 100 cm’yi aşmışsa...

Sık acıkan, tatlı krizleri yaşayan, yemeklerden hemen sonra yeniden yiyecek arayan, yorgun, halsiz düşüp hımbıllaşan, kafası karışıp uyuklayan biri iseniz...

Yemeklerden 1-2 saat sonra sinirlilik, öfke ve çarpıntı ataklarından yakınıyorsanız...

Tatlı, unlu, nişastalı yiyecekler ve şekerli içeceklere ilginiz arttıysa; makarnasız, pilavsız, ekmeksiz, poğaçasız, kurabiyesiz, çikolatasız, tatlısız, dondurmasız yapamıyorum diyorsanız...

Uyku sorunlarınız varsa; sık sık uyku bölünmeleri, gece yeme sorunları kapınızı çalmaya başladıysa...

Sabahları yorgun ve halsiz uyanıyor, güne mutsuz, keyifsiz, gergin ve endişeli başlıyor, gün içinde izah edilemeyen baş ağrıları, sebebi bulunamayan yorgunluklar, konsantrasyon bozuklukları ve unutkanlıklar yaşıyorsanız...

Eğer kolay kilo alıp zor veriyorum, genişleyen bel ve göbeğime çare bulamıyorum, verdiğim kiloları da kısa bir süre sonra fazlasıyla geri alıyorum diyorsanız...

Sağlık kontrolünüzde tansiyonunuzda yükselme, iyi kolesterolünüzde azalma, trigliseridinizde çoğalma, karaciğerinizde büyüme, kan şekerinizde yükselme, ürik asidinizde fazlalaşma gibi bulgular saptandıysa sizde de insülin fazlalığı, direnci, gizli ya da açık şeker olabilir. Dikkatli olun.

İNSÜLİN DİRENCİ NASIL TEŞHİS EDİLİR?

Teşhis için sabah aç karna kan analizi yaptırmanız yeterli. Analizlerde açlık insülininin 5’ten, hele hele 10’dan fazla olması dikkati çekmeli. Açlık şekerinin 100’ün üzerinde bulunması da mühim bir işaret. Mümkünse tokluk şeker ve insülinine bakmakta da fayda var. Tokluk insülininin 40’tan, tokluk şekerinin 150’den fazla olması uyarıcı olmalı.

İNSÜLİN DİRENCİ NASIL TEDAVİ EDİLİR?

Öncelikle beslenme yanlışları düzeltilmeli, bunu mutlaka ama mutlaka düzenli egzersiz çalışmaları izlemeli. Temel prensip meyve şekeri dahil her türlü şekerden uzaklaşmak, unlu-nişastalı yiyecekleri sofralardan uzak tutmak, rafine karbonhidratları mümkünse hiç kullanmamak, ekmekten, beyaz pirinçten, kuskustan, fırın-pastane ürünlerinden uzak kalmak olmalı. Tatlılara, şekerlemelere, bala, reçele, pekmeze, tatlı meyvelere, taze sıkılmış olsalar bile meyve sularına, her türlü gazlı, gazsız meşrubatlara da yüz vermemek lazım.

Prensip olarak yüzde 30 protein, yüzde 30 yağ, yüzde 40 karbonhidrat içeren (bunlar ortalama değerlerdir) bir beslenme planı esastır. Şu nokta hiç unutulmamalı: İnsülin direnci sadece diyet yaparak çözülebilecek bir sorun değildir, diyetin içeriği en az kalori değeri kadar önemlidir. Ayrıca egzersiz yapmadan insülin direncini yönetmek de mümkün olmaz. İlaç kullanımına gelince... Metformin en etkili ilaç gibi görünüyor. Kime, ne zaman, ne dozda, ne süreyle kullanılacağını söylemeyi ise doktorlara bırakmak gerekiyor.

Bu içerikteki bilgiler Hürriyet Gazetesi yazarı Prof. Dr. Osman Müftüoğlu'nun konuya dair farklı yazılarından derlenmiştir.