"Hiperaktivite tedavi edilmeze suça yöneltir"
Güncelleme Tarihi:
ANKA
OluÅŸturulma Tarihi: Nisan 24, 2007 00:00
Psikiyatrist Arif Verimli, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu bulunan çocukların tedavi edilmemeleri durumunda suça yönelebileceklerini açıkladı.
Psikiyatrist Verimli ANKA'ya yaptığı açıklamada, dikkat eksikliÄŸi ve hiperaktivite bozukluÄŸunun (DEHA), ilkokul çağındaki çocuklarda yüzde 8, okul öncesi eÄŸitim döneminde ise yüzde 4-5 olduÄŸunu bildirdi.Â
DEHA'nin oluşmasında genetik, nörokimyasal, nörofizyolojik ve psikolojik etkenler bulunduğuna işaret eden Verimli, evlat edinilerek aile sahibi olan aşırı hareketli ve dikkat eksikliği olan çocuğun, hareketlerinde yavaşlama ve dikkat toplama arttığı görülmüştür.
Verimli şöyle devam etti:
"DEHA olan çocuk, çoğu zaman dikkatini ayrıntılara veremez, okul ödevlerinde, işlerinde ve diğer etkinliklerinde dikkatsizce hatalar yapar, çoğu zaman üzerine aldığı görevlerde ya da oynadığı etkinliklerde dikkati hemen dağılır. Doğrudan kendisine konuşulduğunda çoğu zaman dinlemiyormuş gibi görülür. Okul ödevlerini, sorumluluklarını ve görevlerini eksiksiz tamamlayamaz. Çoğu zaman üzerine aldığı görev ve etkinlikleri düzenleyemez. Kitap, defter gibi okul araç ve gereçlerini, oyuncak gibi kişisel eşyalarını, giysilerini biryerlerde unutur ve sık sık kaybeder. Dış uyaranlara karşı çok hassastır. Bir dış uyarıcı hemen dikkatini dağıtır. Kıpır kıpır, konuşkan, aşırı hareketlidir ve yerinde oturamaz. Ayakta olmayı oturmaktan daha çok tercih eder. Çok konuşur. Genellikle uygunsuz olan durumlarda kendini kontrol edemez. Duvarlara tırmanır, ağaçlara tırmanır. Çoğu zaman soru tamamlanmadan cevap verir. Sırasını bekleme güçlüğü vardır. Başkalarının sözünü keser. Başkalarının sözlerine, oyunlarına karışır. Kendini kontrol etme güçlüğü vardır."
DEHA taşıyan çocukta ilk iyileşmenin hiperaktivitede olduğuna değinen Verimli, 12 yaşından önce iyileşmenin zor olduğunu, 12?20 yaş arasında hiperaktivite azalsa bile antisosyal kişilik özelliklerinin, duygudurum bozukluklarının ve öğrenme sorunlarının devam ettiğini bildirdi.
Verimli, DEHB taşıyan çocukların, yüzde 15-20'sinin erişkin yaşlarda da DEHB semptomları gösterdiklerini, hiperaktivitenin erişkinlikte yerini dürtüsellik ve suça eğilim şeklinde gösterdiğini anlattı. Verimli, "Tedavi edilmeyen DEHB erişkinlikte madde ve alkol kullanımı, şiddet eğilimi, suça karışma, intihar, antisosyal kişilik bozukluğu, kavgacılık, eş problemleri, uyumsuzluk ve iş problemleri şekline dönüşebilir.
DEHB belirtileri gösteren bir çocuğun bir profesyonelle görüştürülmesi, teşhisin konulması, tedavinin düzenlenmesi şarttır. Tedaviyi önemsememek son derece olumsuz sonuçlar verir. Bir rehberlik ve psikolojik danışmanlık uzmanı aileyle, öğretmenle ve çocukla koordinasyon içerisinde tedavinin başlanmasında ısrarcı olmalıdır. Bir rehberlik ve psikolojik danışmanlık uzmanı, çocuğun bilerek isteyerek uygunsuz davranmadığını, bunun mental bir rahatsızlık olduğunu bilmelidir. Tedavisi mümkün olan bir hastalık olan DEHB, bir uzman psikiyatrist tarafından tedavi edilebilir. Tedavi ilaç tedavisi ve psikoterapi şeklinde sürdürülür. Tedavi son derece uzun bir süreçtir ve sabır gerektirir. Tedavinin bölünmesi, bırakılması ileride antisosyal kişilik bozukluğuna, alkol ve madde kullanımına, suç işleme eğilimine kadar varabilecek sonuçlar doğurabilir" dedi.
DEHA'nin oluşmasında genetik, nörokimyasal, nörofizyolojik ve psikolojik etkenler bulunduğuna işaret eden Verimli, evlat edinilerek aile sahibi olan aşırı hareketli ve dikkat eksikliği olan çocuğun, hareketlerinde yavaşlama ve dikkat toplama arttığı görülmüştür.
Verimli şöyle devam etti:
"DEHA olan çocuk, çoğu zaman dikkatini ayrıntılara veremez, okul ödevlerinde, işlerinde ve diğer etkinliklerinde dikkatsizce hatalar yapar, çoğu zaman üzerine aldığı görevlerde ya da oynadığı etkinliklerde dikkati hemen dağılır. Doğrudan kendisine konuşulduğunda çoğu zaman dinlemiyormuş gibi görülür. Okul ödevlerini, sorumluluklarını ve görevlerini eksiksiz tamamlayamaz. Çoğu zaman üzerine aldığı görev ve etkinlikleri düzenleyemez. Kitap, defter gibi okul araç ve gereçlerini, oyuncak gibi kişisel eşyalarını, giysilerini biryerlerde unutur ve sık sık kaybeder. Dış uyaranlara karşı çok hassastır. Bir dış uyarıcı hemen dikkatini dağıtır. Kıpır kıpır, konuşkan, aşırı hareketlidir ve yerinde oturamaz. Ayakta olmayı oturmaktan daha çok tercih eder. Çok konuşur. Genellikle uygunsuz olan durumlarda kendini kontrol edemez. Duvarlara tırmanır, ağaçlara tırmanır. Çoğu zaman soru tamamlanmadan cevap verir. Sırasını bekleme güçlüğü vardır. Başkalarının sözünü keser. Başkalarının sözlerine, oyunlarına karışır. Kendini kontrol etme güçlüğü vardır."
DEHA taşıyan çocukta ilk iyileşmenin hiperaktivitede olduğuna değinen Verimli, 12 yaşından önce iyileşmenin zor olduğunu, 12?20 yaş arasında hiperaktivite azalsa bile antisosyal kişilik özelliklerinin, duygudurum bozukluklarının ve öğrenme sorunlarının devam ettiğini bildirdi.
Verimli, DEHB taşıyan çocukların, yüzde 15-20'sinin erişkin yaşlarda da DEHB semptomları gösterdiklerini, hiperaktivitenin erişkinlikte yerini dürtüsellik ve suça eğilim şeklinde gösterdiğini anlattı. Verimli, "Tedavi edilmeyen DEHB erişkinlikte madde ve alkol kullanımı, şiddet eğilimi, suça karışma, intihar, antisosyal kişilik bozukluğu, kavgacılık, eş problemleri, uyumsuzluk ve iş problemleri şekline dönüşebilir.
DEHB belirtileri gösteren bir çocuğun bir profesyonelle görüştürülmesi, teşhisin konulması, tedavinin düzenlenmesi şarttır. Tedaviyi önemsememek son derece olumsuz sonuçlar verir. Bir rehberlik ve psikolojik danışmanlık uzmanı aileyle, öğretmenle ve çocukla koordinasyon içerisinde tedavinin başlanmasında ısrarcı olmalıdır. Bir rehberlik ve psikolojik danışmanlık uzmanı, çocuğun bilerek isteyerek uygunsuz davranmadığını, bunun mental bir rahatsızlık olduğunu bilmelidir. Tedavisi mümkün olan bir hastalık olan DEHB, bir uzman psikiyatrist tarafından tedavi edilebilir. Tedavi ilaç tedavisi ve psikoterapi şeklinde sürdürülür. Tedavi son derece uzun bir süreçtir ve sabır gerektirir. Tedavinin bölünmesi, bırakılması ileride antisosyal kişilik bozukluğuna, alkol ve madde kullanımına, suç işleme eğilimine kadar varabilecek sonuçlar doğurabilir" dedi.