Türkiye'de her 4 kadından 1'i istemeden hamile
Güncelleme Tarihi:
Kadın sağlığı ve hakları konusundaki en büyük global konferans olan Women Deliver Konferansı’nda, doğum kontrolünün insan hakkı olduğu vurgulandı. BM verilerine göre, gelişmekte olan ülkelerde her beş kızdan biri 18 yaşın altında gebe kalıyor. Türkiye’de ise yılda 20 binden fazla çocuk anne doğum yapıyor.
Kopenhag’da 16-19 Mayıs 2016 tarihlerinde gerçekleştirilen konferansta ağırlıklı olarak genç gebeler konuşuldu. 37 ülkede faaliyet gösteren Marie Stopes International Vakfı’ndan Megan Elliot, dünyada 620 milyon 15-19 yaş arasından genç bulunduğunu anlattı. Doğumların yarısının bu yaş aralığındaki anneler tarafından yapıldığını belirten Elliot, “Her türlü doğum kontrol yöntemini erişilebilir olması sağlanmalı. Kürtaj da bir hak. Ancak istemeyen gebelikler nedeniyle yılda 21 milyon sağlıksız kürtaj oluyor. Bunların yüzde 70’ini 20 yaşın altındaki kadınlar yaptırıyor. Dolasıyla 15-19 yaş arasını cinsel sağlık açısından bilinçlendirilmesi çok önemli. ” dedi.
EN BÜYÜK ENGEL ÖN YARGILAR
Filipinli kadın hastalıkları ve doğum uzmanı Prof. Dr. Maria Virginia Abalos, ergenlerin gebelikten korunma yollarını bilmediklerini ya da ön yargılardan ötürü etkili yöntemleri kullanmadıklarını söyledi. Gençlerin jinekolojik muayeneden korktuğunu, uzmana gitmekten çekindiklerini belirten Prof. Dr. Abalos, “Halbuki birçok doğum kontrol yöntemi için jinekolojik muayeneye gerek yok. Ancak her 3 doktordan biri gerekseme bile jinekolojik muayeneyi yapıyor. Ayrıca modern doğum kontrol yöntemleri bilhassa haplarıyla ilgili doğru bilgilere sahip değiller, efsanelere inanıyorlar” dedi.
BM Nüfus Fonu’ndan(UNFPA) Anandita Philipose, ergen ve gençlerin cinsel üreme sağlığı konusunda bir program başlattıklarını söyledi. Genç kızların çocuk yaşta evlenmesi, ayrımcılığa maruz kalmasına karşı seslerini yükselttiklerini belirten Philipose, “Tüm dünyada gençler, sağlık hizmetlerine erişim, istedikleri kadar çocuk sahibi olma, gizlilik, eşitlik ve cinsellikle ilgili her tür bilgiye ulaşma hakkına sahip. Bu hakkı armağan etmiyoruz, zaten onların” dedi.
TÜRKİYE’DE HER 4 KADINDAN 1’İ İSTEMEDEN HAMİLE
‘Doğum kontrolü’nün çocuk sahibi olmamak anlamına gelmediğini hatırlatan Türk Jinekoloji ve Obstetrik Derneği (TJOD) Başkanı Cansun Demir, “Doğum kontrolü, istendiği zaman, istendiği kadar çocuk sahibi olmak. İki gebelik arası en az iki yıl olmalı. Planlanmadan gerçekleşen gebelikler riskli. Ayrıca aslında bir doğum kontrol yöntemi olmayan kürtaja da yok açıyor” diye konuştu.
Türkiye’de doğum kontrol hapı kullanımı oranının yüzde 9 olduğunu belirten Prof. Dr. Demir, “Bu rakamı utanarak gösteriyorum. Modern ve etkili olan bu yöntemin kullanılma sıklığı Bangladeş’de yüzde 26, Zimbabve’de yüzde 43, Cezayir’de yüzde 45.9, İran’da yüzde 18.4, Tunus’da yüzde 10.9. Yılda yaklaşık bir milyon 800 bin gebelikten, 400-500 milyonu plansız yani istemeden gerçekleşiyor. Yani her dört kadından biri isteği dışında gebe kalıyor. Geri çekme yönteminin kullanım oranı da değişmiyor. Güvenli ve etkili olmayan bu yöntemi hala çiftlerin yaklaşık yüzde 25’i uyguluyor. Geri çekme yöntemiyle korunan her 4 kadından biri ilk yılda gebe kalıyor. Türkiye’de de cinsellik genç yaşta yaşanıyor. Gençlerin gebelikle, cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı bilinçlendirilmesi önemli. Kondom kullanımında bir miktar artış var. Bunun genç nüfusla ilgili olduğunu düşünüyorum” dedi.
DOĞUM KONTROL HAPI ÖMRÜ UZATIYOR
Doğum kontrol haplarıyla ilgili efsanelerin kullanımın önündeki en büyük engelleri oluşturduğunu hatırlatan Prof. Dr. Demir, şunları söyledi:
“Türkiye’nin yüzde 30’u doğum kontrol haplarıyla ilgili efsanelere inanıyor. Aslında doğum kontrol hapları adet düzensizliği, polikistik over sendromu, edrometriozis (çikolata kisti), akne, hirşutizm(kıllanma), adet ağrısı, şiddetli adet kanaması gibi pekçok nedenle reçete ediliyor. 3 doğum kontrol hapı reçetesinden sadece biri doğum kontrol amaçlı. Hapı doğum kontrol amaçlı kullanmak isteyenlerin kadınların büyük çoğunluğu doktora gitmeden alıyor. Yaygın kanının aksine, doğum kontrol hapları kilo aldırmıyor ve kısırlaştırmıyor. 32 binden fazla kadının yaklaşık 13 yıl izlenmesiyle yapılan ve BMC Medicine’de yayınlanan bir araştırma gösterdi ki doğum kontrol hapları ölümlerin yüzde 10’unu azaltıyor. Kansere bağlı ölümlerin yüzde 9, kalp ve damar hastalıklarına bağlı ölümlerin ise yüzde 15’ini engelliyor. Yumurtalık ve rahim kanserlerini yüzde 50-60 azaltıyor. Meme kanserine etkisi ise hala tartışmalı. Artırdığını da söyleyen var, tam tersine azalttığını da...”
KÜRTAJ YASAL BİR HAK
Türkiye’de ergen yaşlardaki hamilelerin, “çocuk gelin” olduğunu belirten Prof. Dr. Demir, “14-15 yaşında gebeler geliyor. Aile rızasıyla oluşmuş evlilikler, gebelikler bunlar. Bir kısmı ne yazık ki problemli gebelikler. Sağlıklı gebelik, 18-35 yaş arasında olmalı. Bu yaş altı ve üstündeki gebelikler sıkıntı yaratabilir” dedi. Kürtajın yasal bir hak olduğunu hatırlatan Prof. Dr. Demir, “Kürtaj yapmayan hastane ve hekimler var. Ama böyle bir yasak yok. Ne yazık ki yanlış algı var. Bazen hastaneler kayıtlara istenmeyen gebelik veya kürtaj diye yazmıyor. “zaten düşük yapıyordu, geldi kürtaj yaptık” diyor. Bazı şehirlerde, bazı hastanelerde kürtaj yapan doktor bulunamıyor. Ya da kayıt altına almadan yapıyorlar” dedi.