Hematoloji nedir? Hematoloji ne demek? Hematoloji bölümü neye ve hangi hastalıklara bakar?

Hematoloji biriminde; kan sayımı düzensizlikleri, kemik iliği, lenf bezleri ve lenfatik organlar ile ilgilenilmektedir.

Hematoloji Nedir?

Hematoloji kan bozukluğu, hücre tipleri ve hücre gruplarına bakılarak üç kategoride toplanan bir uzmanlık alanıdır. Bu üç grup; eritolositler, lökositler ve trombositler olarak sıralanmaktadır. Eritrosit, bilinen adı ile alyuvarlardaki olaylarla ilgilenmektedir. Bu olaylar; anemi, hemoglobinopati ve kan bankası işleri olarak sıralanmaktadır.

Lökositler de ise tamamen akyuvarlarla alakalı bozukluklar ve tedaviler göz önüne alınmaktadır. Bu alanda incelenen alt başlıklar ise; lösemi, nötropeni, miyeloproliferatik hastalıklar, miyelodisplastik sendromlar, lenfomalar ile lenfoproliferatif hastalıklar ve multiple miyelom olarak listelenmektedir. Hematolojinin son alt dalı olan trombositler ve koagülasyon da ise; kanama ve pıhtılaşma bozukluğu, yenilenen tromboz, trombositopeni ve trombositoz ile alakadar olunmaktadır.

Hematoloji Bölümü

Hematoloji kan hastalıkları sebebiyle görülen belirti ve bulguları inceleyerek, tedavi etmeye yarayan tıbbi bir daldır. Bu bölüme müracaat eden hastalarda çok farklı belirtilere rastlanabilmektedir.

Bu belirtiler; çarpıntı, halsizlik ve yorgunluk, nefes darlığı ve sarılıktır. Kan hastalığı bulunan bir hasta, kalp çarpıntısını şiddetli bir düzeyde hissedebilmektedir. Özellikle anemisi bulunan kişilerde kan ve lenf hücreleri çok hızlı çoğaldığı için aşırı halsizlik görülmektedir. Anemiye bağlı oluşan kalp yetmezliklerinde de kişide nefes darlığı ile karşılaşılmaktadır. Sarılık da hematoloji bölümünün ilgilendiği belirtiler arasındadır. Hemolitik anemilerde, kanın vücutta yıkılması; karın içinde lenf büyümesi ve bunun iç organları baskılamasına neden olmaktadır. Bu baskı sonucunda da hastada sarılık görülebilmektedir.

Kan rahatsızlıkları sebebiyle hematoloji başvuran kişilerde görülen diğer belirtiler; solukluk, ani kilo kaybı, tırnak bozukluğu, yüksek ateş, deri kanaması, lenf bezi büyümesi ve idrardan kan gelmesidir. Solukluk özellikle deri ve mukozada görülmektedir. Bu durumlarda hematoloji bölümünde ilk olarak kan kanseri, lösemi ve miyelodisplastik hastalık şüphesi dikkate alınmaktadır.

İştahında bir sıkıntı olmayan kişilerde ani zayıflama görülmesi de hematoloji hastalarının şikayetleri arasındadır. Bu belirti genellikle zehirli guatr ve şeker hastalarında kendisini göstermektedir. Yüksek ateş ise neredeyse tüm kan hastalıklarında elde edilen belirgin bir bulgudur. Kötü huylu kabul edilen kan hastalıklarında hastanın ateşi 40 dereceye yaklaşmaktadır.

Hematoloji kapsamında bakılan hastalık sayısı oldukça fazladır. Bu sebeple de hematolojiye başvuran hastaların nadir görülen belirtileri de olabilmektedir. Nadir görülen semptomlara; diş eti şişmesi, dil yüzeyinin düzleşmesi, parmak kızarıklığı, safra kesesi taşları, karaciğer ve dalak şişmesi örnek olarak verilebilmektedir. Hematoloji dilinde; karaciğer büyüklüğüne hepatomegali, dalak büyümesine ise splenomegali adı verilmektedir.

Hematoloji Bölümü Neye ve Hangi Hastalıklara Bakar?

Hematologlar gerekli kan tahlili ya da kemik iliği incelemesi sonucunda hastalık tedavisine başlama yetkisinde olan uzmanlardır. Bu uzmanların bakma yükümlülüğünde olan çok sayıda kan hastalığı bulunmaktadır. Bu hastalıklardan bazıları kalıtsal olarak da ortaya çıkabilmektedir. Bu kapsamda hematoloji bölümünün sorumlu olduğu hastalıklar aşağıda listelenmiştir.

- Anemi türleri (demir eksikliği, orak hücreli anemi, travmaya bağlı anemi vb.),

- Olağan üstü kırmızı kan hücresi üretimi,

- Miyelofibroz,

- Lösemi,

- Kanama bozuklukları (hemofili, Von Willebrand hastalığı vb.)

- Malign lenfoma,

- Talesemi ve orak hücre hastalıkları

Hematoloji, hastalık tedavisinde bazı nakil işlemleri de gerçekleştirebilmektedir. Buna göre hematoloji kapsamında; kan nakli, kemik iliği nakli ya da kök hücre nakli de yapılabilmektedir.