'Hareket hastalığı'ndan nasıl korunursunuz

Hareket hastalığı binilen taşıtın hareketlerine bağlı ortaya çıkıyor. İç kulağın bu hareketlere uyum sağlayamaması kişinin dengesini bozuyor. Hareket hastalığı sadece bulantı, kusma ve baş dönmesiyle seyretmiyor. Terleme, panikleme, huzursuzluk ve sıkıntı da eşlik eden belirtilerden. Kulak Burun Boğaz ve Baş Boyun Cerrahi Uzmanı Op. Dr. Bahadır Baykal, hareket hastalığının iç kulağın sık görülen bir bozukluğu olduğunu söylüyor. Dr. Baykal’ın verdiği bilgiye göre, hareket hastalığına yol açan farktörler henüz net değil. Ancak tahminlere göre, hareket beyin tarafından algılanırken üç farklı sinirsel yol kullanıyor. İlki iç kulaktan gelen, ikincisi gözlerden gönderilen, üçüncüsü ise vücut derin dokularından gelen uyarılar. Bilinçli olarak hareket edildiğinde, örneğin yürürken bu üç sinirsel yolla beyine mesajlar gitmeye başlıyor. Hareket bilinçli olarak yapılmadığında örneğin araç içerisinde yolculuk sırasında, beyin bu üç yoldan gelen mesajları koordine edemiyor. Bu nedenle bazen bu yollar arasında “anlaşmazlık” ortaya çıkıyor. Bu anlaşmazlık kendini mide bulantısıyla belli etmeye başlıyor. Gözleri görmeyenlerin hareket hastalığı yaşaması nedeniyle, gözlerden gelen mesajların aslında çok da etkili olmadığı varsayılıyor.

ZIT MESAJLAR KAFA KARAŞTIRIYOR

Taşıt tutmasının belirti ve baş dönmesi, merkezi sinir sistemine diğer sistemlerden birbirine zıt mesajlar geldiğinde ortaya çıkıyor. Mesela fırtınalı havada uçak yolculuğu yapıyorsunuz ve uçağınız hava akımlarından dolayı sallanıyor. Fakat gözleriniz bu hareketi algılayamıyor. Çünkü bütün gördüğünüz uçağın içi. Bunun sonucunda beyniniz birbiriyle uyuşmayan mesajlar alıyor ve hareket hastalığının belirtileri burada da ortaya çıkabiliyor. Yani uçak tutuyor.

Karayoluyla seyahat ediyorsunuz ve arka koltukta oturmuş kitap okuyorsunuz... İç kulağınız ve deri reseptörleriniz yolculuğun hareketini algılayacaktır. Ancak gözleriniz sadece kitabı görür. Bu nedenle yine sizi taşıt tutabiliyor.

BUNLARI UNUTMAYIN

Hareket hastalığı tehlikeli bir durum değil elbette. Ancak az veya çok rahatsız ederek keyif kaçırıyır. Genellikle hareket hastalığının belirtileri hareketin durmasıyla ortadan kalkıyor. Ama rahatsızlık bazen seyahatten birkaç gün sonra da sürebiliyor.

ARAÇ TUTMAMASI İÇİN

* Otomobil tutuyorsa kitap okumayın.

* Ters taraftaki koltuklara oturmayın.

* Araç tutması olan bir başka yolcuyla konuşmayın veya onu izlemeyin.

* Her zaman vücudunuzun hareketinin iç kulağınız ve gözleriniz tarafından aynı şekilde algılanabileceği bir yerde oturun. Örneğin aracın ön tarafında oturup uzak manzaralara bakabilirsiniz veya geminin güvertesine çıkıp ufku izleyebilirsiniz. Ya da uçakta cam kenarında oturup dışarıyı seyredebilirsiniz. Uçak yolculukların da hareketin en az olduğu kanat üstüne denk gelen koltukları tercih edin.

* Ani baş hareketlerinden kaçının.

* Yolculuktan hemen önce yada yolculuk sırasında keskin kokulardan, baharatlı ve yağlı yiyeceklerden uzak durun.

* Antihistaminik ilaçlar hareket hastalığına karşı etkili.