Hamilelerin en büyük sorunu
Güncelleme Tarihi:
Hamilelikte en sık karşılaşılan hematolojik sorun, tıpta anemi denilen kansızlıktır.
Gebelikte anne kanının plazma adını verdiğimiz sıvı kısmı artar. Bu artış doğaldır, bu nedenle gebelerde başka hiç bir neden olmasa bile kan sayımları düşük çıkar. Buna gebeliğin fizyolojik anemisi denir. Yani her gebede normal olarak bir miktar kansızlık olmaktadır. Öte yanda başta demir eksikliği olmak üzere pek çok başka neden de eklenince gebelerin kansızlığı önemli bir sorun olarak karşımıza çıkar. İç Hastalıkları ve Hematoloji Uzmanı Prof. Dr. Kadri Yamaç, gebelikte kansızlıkla ilgili bilgiler verdi.
GEBELERDE DEMİR EKSİKLİĞİ
Anne karnındaki bebeğin gelişimi için demir gereklidir ve bebek bunu anneden sağlar. Oysa annenin demir deposu kısıtlıdır. Bir gebe ne kadar dengeli ve demirden zengin beslenirse beslensin gebeliğin gerektirdiği demiri diyetle karşılaması zordur. Bu nedenle tüm gebelere ağızdan verilen haplarla koruyucu amaçla demir desteği uygulanmaktadır.
GEBELERDE FOLİK ASİT EKSİKLİĞİ
Folik asit hayvansal ve bitkisel gıdalarda bulunan bir B vitaminidir. Folik asit eksikliği anemi yapan nedenler arasında yer alır. Gebelikte bebeğin kullanımı ve annenin artan kan yapımı nedeniyle gebe annenin günlük folik asit gereksinimi artar.
Gebede folik asit eksikliği sadece kansızlık nedeni olması yönüyle değil bebeğe de verebileceği bazı zararlar nedeniyle çok önemlidir. Çünkü folik asit eksikliği durumunda fetusta ciddi gelişme bozuklukları, örneğin nöral tüp defektleri görülebilmektedir. Bu nedenle günümüzde tüm gebelere koruyucu amaçlı olarak folik asit verilmektedir.
GEBELİKTE VİTAMİN B12 EKSİKLİĞİ
Vitamin B12 hayvan kaynaklı bir vitamindir. Gebelerde vitamin B12 eksikliği az görülür. Ancak az gelişmiş ülkelerde gebelerdeki vitamin B12 eksikliğinin sanıldığından fazla olduğunu ileri sürülmektedir.
Vitamin B12 eksikliği anemi yapar. Vitamin B12 eksikliğinde tanı vitaminin serum düzeyini ölçerek konmaktadır.
Gebelerdeki tedavisi gebe olmayanlar gibidir. Gebelikte koruyucu (profilaktik) vitamin B12 verilmesine gerek yoktur, eksiklik tespit edilirse verilir.
HAMİLELERDE AKDENİZ ANEMİSİ
Akdeniz anemisi genetik olarak geçen ve anemi yapan bir hastalık olup üç farklı tipi vardır.
Talasemi major: Cooley anemisi olarak da bilinir. Hastalığın en ağır formudur. Bu hastalarda başka ciddi sorunlar olduğu için gebe kalmaları seyrek görülür.
Talaseminin intermediate: Orta derece anemi, dalak büyümesi gibi sorunları olan, zaman zaman kan verilmesi gereksinimi duyabilen hastalardır. Bu kişilerin gebeliklerinde anemi derinleşebilir.
Akdeniz anemisi taşıyıcıları(talasemi minör): Taşıyıcılık ülkemizde sık görülür. Bu nedenle hekimler pek çok taşıyıcı gebe ile karşılaşırlar.
Akdeniz anemisi taşıyıcısı olan kişilerin hemen hiç birisinde şikayet yoktur. Hafif anemik olabilirler. Demir eksikliği ile ayırıcı tanıda sorun yaratır.
Gebeliğin seyrinde yan etkisi olmaz. Ancak gebelik sırasında eğer taşıyıcılık saptanmış ve babanın taşıyıcı olup olmadığı bilinmiyorsa bunun hemen araştırılması önemlidir.
Talasemi taşıyıcısı olanlar gebe kalacaklarsa babanın da taşıyıcı olup olmadığı mutlaka incelenmelidir. Baba da taşıyıcı ise sadece taşıyıcı bebek değil hasta bebek doğması olasılığı vardır. Durum anne ve babaya ayrıntılı anlatılmalı ve buna göre karar alınmalıdır.
Gebelerde, bu yazdıklarımız dışında pek çok başka nedenle de kansızlık oluşabilir. Kansızlık tespit edilen gebelerin bir Hematoloji uzmanı tarafından değerlendirilmesi en doğru yaklaşımdır.
