Gut hastalığı nedir? Gut hastalığı neden olur?

Et, süt, yoğurt, peynir, deniz ürünleri gibi protein yüklü besinleri fazla tüketen kişilerin risk altında olduğu ve eklemlerde şişme, ağrı, kızarıklık ve ısı artışıyla kendini belli eden bir rahatsızlık olan gut, sıklıkla ayak başparmağında başlar. Ancak diz, ayak bileği, dirsek, el parmağı eklemleri de etkileyebilir. Halk arasında "Kralların hastalığı", "zengin hastalığı", "damla hastalığı" gibi adlarla da anılan bu hastalık, erkeklerde daha sık görülmekle birlikte menopozdan sona kadınlarda da sıklıkla görülüyor. Çoğunlukla metabolik sendromun bir parçası olan gut hastalığı, kolesterol, trigliserit yüksekliği (hiperlipidemi), yüksek tansiyon, aterosklerotik kalp hastalığı, diyabetes mellitus, obezite gibi rahatsızlıklarla birlikte görülür.

GUT HASTALIĞI NEDEN OLUR?

Ayak başparmağında meydana gelen ve dayanılması çok güç bir ağrı ve kızarıklıkla farkedilen bu hastalığın nedeni ürik asit yüksekliğidir. Eklemde biriken ürat kristalleri gut atağına neden olur. Kanda ürik asit seviyesinin yükselmesiyle, ürat kristalleri oluşur. Ürik asit, pürinlerin yıkılmasıyla oluşur. Normal durumda ürik asit kanda çözünür ve böbrekler yoluyla idrarla atılır. Fakat bazen vücudunuz, çok fazla ürik asit üretir veya böbreklerden atılımı azalabilir.

Yiyecekler aracılığıyla aşırı oranda proteinli besinler tüketmek süt ve süt ürünleri, et ve et ürünlerini abartmak en önemli faktördür. Özellikle beyaz peynirin, kabuklu deniz hayvanlarının ve kırmızı etin çok yenmesi en başta gelen sebeptir. Vücutta herhangi bir hastalık nedeniyle de ürik asit üretiminin artması da ikinci bir nedendir. Fazla protein yemeseniz bile vücudunuzda böbrekleriniz atabileceğinden fazla ürik asit imal edilir ve ürik asit birikmesi (hiperürisemi) olur.

Bu hastalığın görülmesinden üçüncü neden ise, böbreklerin ürik asidi atma yeteneğinin bozulmasıdır. Herhangi bir nedenle ortaya çıkabilen bu durumda çoğu kez böbreğin görev yapma yeteneği de sınırlanmaktadır. Ancak bu nedene diğerlerine oranla daha az rastlanır.

Tedavi edilmeği takdirde daha ciddi durumlara neden olan bu hastalık, zaman içinde tekrarlayabilir. Erkeklerde 40-50’li yaşlarda başlayan bu hastalık kadınlarda, menopozdan sonra ürik asit seviyesi yükseldiği için risk oluşturur.

GUT HASTALIĞINDAN KURTULMAK İÇİN NE YAPMAK GEREKİR?

Doğru ve dengeli bir beslenme düzenine uyarsanız bu hastalıktan kurtulmanız mümkün. İlk olarak, yiyeceklerle protein alımını sınırlamak gerekir. Bunun için özellikle süt ve süt ürünleri, et ve et ürünleri, kabuklu deniz hayvanları gibi yoğun hayvansal protein kaynaklarında sınırlamaya gidilir. Şişman hastalara kilo vermeleri öneriliyor, şeker yüksekliği varsa kan şekeri ayarı konusunda daha çok dikkat gösteriliyor. Bunun yanında, kanda ürik asit birikimini azaltmak amacıyla "allopurinol" isimli kimyasal madde içeren ilaçlar kullanılır. Bu ilaçlar ürik asit yapımını engelleyerek etkili olur. Bu hastalıktan muzdaripseniz mutlaka bir uzmana danışmalı ve onun kontrolünde gerekli tıbbi tedaviye başlamalısınız.

GUT HASTALIĞINDAN KORUNMAK İÇİN NE YAPMALI?

Hayatınızın hiçbir döneminde bu rahatsız edici hastalık tarafından kapınızın çalınmasını istemiyorsanız; aşırı kırmızı et tüketiminden kaçınmalı, kabuklu deniz ürünleri tüketimini abartmamalı, aşırı kilolu olmamalı, alkol ve fruktozlu içeceklerden uzak durmalı ve kahve tüketmelisiniz.