Gün ışığı neden çok önemlidir?
Güncelleme Tarihi:
Hipokrat, çok eski zamanlarda mevsimsel hava değişikliklerinin insan sağlığıyla ilgili olduğuna inanıyordu. Aradan yüzyıllar geçti ve bugün de bilim insanları aynı şeyi söylüyor. İnsanlar bilgisayar ve televizyon gibi ekranlara kendilerini kitlerken bilim, güneş ışığına maruz kalmanın vücutta birçok sistemi harekete geçirdiğini belirtiyor.
Bu tezi destekleyen en önemli kanıt Mevsimsel Duygu Durum Bozukluğu... Bu bozukluğa sahip olan insanlar az ışıktan etkileniyor. Çünkü doğal gün ışığında fazla vakit geçirmek yorgunluk, umutsuzluk gibi durumların üstesinden gelebilmek için oldukça önemli. Bu nedenle bu hastalığın tedavisinde de suni ışık tedavileri uygulanıyor.
Bununla birlikte araştırmalar, her sabah doğal güneş ışığının frekansında birkaç dakika geçiren insanların ruh hallerinin yükseldiğini ve enerjik hissettiklerini söylüyor.
Gece ve gündüz vardiyasında çalışan insanlara bakıldığında ise gece vardiyasında çalışanların daima yapay ışığa maruz kalmalarından dolayı daha ağır hareketlere sahip oldukları görülüyor. Gün boyunca yapay ışığa maruz kalmak ve karanlık döngülerini karıştırmak vücudun metabolizmasını bozuyor. Bir domino etkisiyle bağışıklık sisteminin gücü, ruh hali hatta kilo dengesi olması gerekenden sapıyor.
Bununla birlikte gece çalışan ve gün ışığı almayan insanların daha az melatonin üretebileceğine dair kanıtlar bulunuyor. Normalde insanlar akşam saatlerinde, uykuya hazır hale gelebilmek için daha fazla melatonin salgılıyor. Sabahları ise gün ışığıyla birlikte bu hormonun seviyesi düşüyor. Günlerin kısa olduğu kış mevsiminde melatonin salgısı erken saatlerde zirveye çıkabiliyor. Bu nedenle bu durum duygu durum bozukluklarına sebep olabiliyor. Yapılan çalışmalarda daha az melatoninin vücudun DNA’yı onarmak için kullandığı önemli kimyasalların daha düşük seviyelerde kalmasına neden olabileceği bulundu. Bu, potansiyel olarak kanseri tetikleyebilecek mutasyona neden olmuş hücrelerin daha fazla üretilmesine yol açabiliyor.
Güneş ışığının insan sağlığına en güçlü destek olduğuna kanıt, ruh hali üzerinde olan etkisinden kaynaklanmaktadır. Çalışmalar genel olarak ruh hali ile doğrudan ilgili olan serotonine odaklanır. Yüksek serotonin seviyeleri daha iyi duygu durumu, memnuniyet ve huzur hissi ile ilişkilidir ve düşük seviyeler depresyon ve kaygı ile bağlantılıdır.
Beyin kimyasallarının düzeylerini ölçen bir araştırma insanların parlak güneşli günlerde bulutlu günlerden daha yüksek serotonin seviyelerine sahip olduğunu tespit etti. Bu etki hava ne kadar soğuk olsa da aynı kaldı.
Ancak yine de bu bağlantılar henüz tam olarak açık değil. Aksi takdirde depresyon ve düşük serotonin seviyeleri için iyi bir tedavi yöntemi olarak kullanılırdı. Ayrıca Mevsimsel Duygu Durum Bozukluğu olan hastaların serotonin düzeylerinde önemli bir düşüş göstermediği görülmektedir. Bu nedenle bu konuda daha fazla çalışma yapılması gereklidir.
Yaşlanmamak için ne yapmalıyız? | Doktor bu ne