Guatr neden olur ve belirtileri neler? Guatr nedir?

Tiroid bezinin anormal büyümesiyle oluşan Guatr en çok iyot eksikliğine bağlı olarak gerçekleşir. Guatr hastalarının büyük bir çoğunluğunda herhangi bir belirti yoktur. Okan Üniversitesi Hastanesi Endokrinoloji Uzmanı Prof. Dr. Adnan Gökçel, guatr nedir, neden olur, guatrın belirtileri, çeşitleri ve guatr teşhisinin nasıl konulduğu hakkında bilgi verdi. İşte, konuya dair ayrıntılar...

Guatr, tiroid bezinin anormal büyümesidir. Sadece tiroid bezi büyürse diffuz guatr, tek nodül (yumru) olursa nodüler guatr, 2 veya daha çok nodül olursa multinodüler guatr denir. Nedenine bağlı olarak tiroid bezi normal, az veya çok çalışabilir. Kliniği tiroid bezinin fonksiyonuna, ve guatrın boyutuna ve yerine göre değişkenlik gösterir.

Guatr neden olur?

Guatr, en sık iyot eksikliğine bağlı olarak gelişir. Ayrıca tiroiditlere, kansere, infiltratif hastalıklara, ve lityum, kara lahana, fazla iyot vs. gibi guatrojenlere bağlı olarak da gelişebilir. Nodüllü guatrda kanserleşme riski yüzde 3-5 arasındadır.

İyot eksikliği veya kronik otoimmun tiroidite (hashimato hastalığı) bağlı ise guatrın ana nedeni TSH (tiroid bezini uyarıcı hormon) hormonunun yükselmesidir. Buna karşın multinodüler guatrın büyük çoğunluğunda TSH hormonu normaldir ve genellikle irsi olması, altında genetik faktörlerin de rol oynayabileceğini göstermektedir.

Guatr belirtileri nelerdir? Guatr teşhisi nasıl konulur?

Klinik belirtileri fonksiyon bozukluğu olup olmadığına ve guatrın büyüklüğüne göre değişir. Guatr hastalarının büyük bir çoğunluğunda herhangi bir belirti yoktur. Bazı hastalarda hipotiroidi (tiroidin az çalışması) veya hipertiroidi (tiroidin çok çalışması) belirtileri bulunabilir. Büyük guatrlarda nefes borusuna bası veya nodül içine kanamaya bağlı ani büyüme ve ağrı olabilir.

Teşhisi genellikle fizik muayene esnasında tiroid bezinin veya nodüllerin ele gelmesi ile konulur. Bazen tesadüfen başka nedenlerle yapılan ultrason, tomografi veya MR gibi görüntüleme yöntemleri ile teşhis edilebilir.