'Gripte salgın yok'
Güncelleme Tarihi:
Avrupa'daki grip salgını söylentisi ile ilgili Mesude Erşan'a konuşan İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi influenza (grip) referans laboratuvarı koordinatörü Dr. Selim Badur, gribin olağan seyrinde görüldüğünü, Avrupa'da herhangi bir salgından söz edilemeyeceğini söyledi.
Sağlık Bakanlığı Bilim Kurulu'nun Ankara'daki grip konulu toplantısının ise olağan bir toplantı olduğu belirtildi.
VİRÜSLERİN LADY GAGA'SI İNFLUENZA YAKIN TAKİPTE
Sürekli değişen influenza virüsüne bu özelliğinden ötürü virüslerin Lady Gaga’sı deniyor. Değişimin yol açtığı sürprizleri önceden tahmin edebilmek için Dünya Sağlık Örgütü influenza virüslerini yakından takip ediyor. İstanbul Tıp Fakültesi’ndeki Ulusal Influenza Referans Laboratuvarı Koordinatörü ve Grip Platformu üyesi Prof. Dr. Selim Badur, Ankara’daki Halk Sağlığı Kurumu’nun laboratuvarıyla birlikte toplam 17 ilin izlendiğini söylüyor.
Takiplerde doktorların hastalardan aldıkları sürüntülerde, hastalık etkeninin gerçekten influenza olup olmadığına bakılıyor. Bu testlerle virüslerin ne zaman dolaşmaya başladığı, etkisini ne kadar sürdürdüğü de anlaşılıyor. İnfluenzanın tiplemesi yapılıyor. Böylece dolaşımdaki virüsler saptanıyor ve adı konuyor. Aşıların bunlara karşı etkili olup olmadığını da takip etmek mümkün oluyor. Türkiye dahil, farklı ülkelerin laboratuvarlarından gelen bilgileri değerlendiren Dünya Sağlık Örgütü, dolaşımda en sık görülen 3-4 virüse etkili uygun aşı üretmelerini firmalardan istiyor.
GRİP ÖLÜMLERİ TETİKLİYOR MU?
İspanya, Rusya, Çin, Meksika ve Avrupa ülkelerinin aralarında yer aldığı çok merkezli bir araştırmanın ayaklarından biri de Türkiye’de sürüyor. İstanbul, Uludağ, Hacettepe, Kartal ve Gazi tıp fakültelerinde kalp krizi, şeker koması gibi hastalıklar nedeniyle yatan hastalarda grip aranıyor. Prof. Dr. Badur, gribin etkili olduğu dönemlerde ölümlerin de birden bire arttığını söylüyor. Prof. Dr. Badur, “Grip sezonunda diyabet hastalarında ölüm oranı yüzde 5-15 artıyor. Yine salgın sırasında astım nedenli ölüm oranları da yüzde 19-46, kalp hastalığına bağlı ölüm oranlarıysa 1.8 oranında artıyor. Araştırmayla hastanede yatan hastaların sorunlarını grip tetiklemiş olabilir mi diye bakıyoruz. İlk sonuçlarımız, iki saygın tıp dergisinde yayınlandı. Çalışmamız sürüyor” diyor.
GRİP SEZONU GEÇ BAŞLIYOR, İLKBAHAR BOYUNCA SÜRÜYOR
Türkiye’de gripin daha geç görülmeye başlandığını belirten Prof. Dr. Badur, “Grip mevsimi ötelendi. Bu Türkiye’ye özgü bir bulgu ve kabul edilmesi lazım. Artık Türkiye’de kasım, aralık hatta ocak ortasına kadar grip görmüyoruz. Grip sezonu daha geç bitiyor. Şubat, Mart, Nisan’a kadar, hatta bazen Mayıs’da grip hastası görüyoruz” diyor.
AŞI TARİHİ UZAMALI
Bu değişikliğin küresel ısınmayla ilişkili olabileceğini ancak kesin nedeninin ortaya konamadığını anlatan Prof. Dr. Badur, veriler ışığında grip aşısı uygulaması tarihlerinde değişikliğe gidilmesi gerektiğini söylüyor. Sonbahar aylarında yapılan, aralıktan sonra ise “yapılmaz” denen grip aşılarının ocakta da vurulabileceğini vurgulayan Prof. Dr. Badur, şunları söylüyor:
“İki firma grip aşısı getiriyor. Rekabet edeceğiz diye kim önce getirirse, fazla fazla depolara yığıyor. Grip aşısı ağustos ortasından beri piyasada. Oysa aşının koruyucuğu 6 aydan sonra düşmeye başlıyor. Aşı firmalarına aynı anda ve daha geç piyasaya çıkmalarını öneriyoruz. Firmalar ise bundan hoşlanmıyor. Halbuki Türkiye’de gribin başlaması ocak ortasını buluyor. Ağustos ayında aşı yaptıran gerçek ihtiyaç sahibi kişi aşının asıl koruması gereken zamanda korumasız kalabiliyor. SGK aşıyı risk grubundakilere Aralık sonuna kadar ücretsiz karşılıyor. Halbuki ücretsiz aşıya, ocak hatta şubatta da ulaşmak lazım. Bunu Sağlık Bakanlığı’na atlattık hak verdiler. Ama SGK henüz değişiklik yapmadı” diyor.
Laboratuvarda ayrıca antivirallere duyarlılığa da bakılıyor. Prof. Dr. Badur çok ilginç bir örnek veriyor. 4-5 sene önce Norveç’de grip virüslerinin yüzde 60’ının antivarellerden oseltamivire karşı dirençli görüldüğü saptanmış. Halbuki ülkede bu ilaç ruhsatlı değildi. Ülkeye başka coğrafyalardan dirençli virüs girmiş ve yayılıyordu.
DİYABET HASTALARI YÜKSEK RİSK ALTINDA
Diyabet hastaları solunum yolu riski açısından daha büyük risk altında. Diyabet hastalarının salgınlar sırasında grip tanısıyla hastaneye yatırılma olasılığı diyabeti olmayan hastalara kıyasla 6 kat daha yüksek. Zatürree veya grip nedeniyle ölme olasılığı diyabeti olmayan hastalara kıyasla yaklaşık 3 kat yüksek.
ŞU ANDA DOLAŞIMDAKİ GRİP VİRÜSLERİNDE SÜRPRİZ YOK
Türkiye’de gribi takip eden bir diğer laboratuvar da Türkiye Halk Sağlığı Kurumu’nda. Viroloji Merkez laboratuarı bünyesinde yer alan Ulusal İnfluenza Merkezi’ne 9 ilden influenza benzeri hastalık şüphesiyle örnekler gönderiliyor. Bunların yanı sıra, Türkiye’nin tüm bölgelerinden influenza ve diğer solunum yolu virüsleri şüphesiyle hastanelere başvuran hastalar ve salgınlardan, neden olan etkeni tespit etmek amacıyla örnekler tüm yıl boyunca geliyor ve çalışılıyor. Laboratuvarda bu sezon influenza A ve B tipleri tespit edildi. İnfluenza A alt tipi olan H3N2 en yaygın olanı. Özellikle hastanelerden gönderilen örneklerde H1N1 alt tipi de tespit ediliyor. Bunlar halen dünyada dolaşımda olan virüsler. Laboratuvarda, ınfluenza dışında coronaviruslar, parainfluenza, rinovirüs, adenovirüs, RSV de tespit ediliyor.