Gözünüz tehlikede

Türkiye’de yapılan katarakt ameliyatlarının yüzde 80’inin ‘gereksiz’ olduğu iddiasıyla yapılan ‘hemen ara, randevunu al, SGK’lılara fark yok’ reklamları, göz doktorlarını isyan ettirdi. Türkiye’nin 85 yıllık göz doktorları derneği Türk Oftalmaloji Derneği, 4 bin hekim adına Sağlık Bakanlığı, Sosyal Güvenlik Kurumu, Rekabet Kurumu, RTÜK, Reklam Kurulu ve Türk Tabipler Birliği’ne başvurarak, bu yöndeki yayınların ve reklamların durdurulmasını istedi.

Dernek yaptığı başvuru dilekçesinde, Sağlık Bakanlığı’nın 2013/15 sayılı genelgesi uyarınca bu reklamların derhal durdurulmasını ve kampanyaya ilişkin açık ve örtülü reklamlar nedeniyle ilgili kuruluş hakkında soruşturma başlatılması talebinde bulundu.

1219 sayılı Tıp Meslekleri Uygulamalarına Dair Yasanın 24. maddesi, Tıbbi Deontoloji Nizamnamesinin 8., 9. ve 39. maddeleri başta olmak üzere, özel sağlık kuruluşlarının reklam niteliğinde tanıtım ve kampanyalar yapamayacağına dikkat çekilen başvuruda, “Nitekim Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün 2011/59 sayılı ve 2013/15 sayılı genelgeleri ile reklam yasağının çerçevesi belirlenmiş ve Valilikler aracılığı ile bütün özel sağlık kurum ve kuruluşlarına tebliğ edilmiştir. Tüm bunlara rağmen ‘Alo Katarakt’ ismi ile mevzuata, genelgelere ve hukuka aykırı bir kampanya başlatılmıştır” denildi.

“DOKTOR OLMAYAN TIBBİ AÇIKLAMA YAPAMAZ”

Dilekçede ayrıca söz konusu sağlık kuruluşunun başkanı sıfatıyla yapılan açıklamaların ‘haksız, yanıltıcı, yönlendirici ve rekabeti engelleyici’ olduğu ileri sürülerek, bunun da yine 2013/15 sayılı Sağlık Bakanlığı Genelgesinde yer alan “Bilgilendirme ve tanıtım faaliyetleri, yürürlükteki mevzuat hükümlerine, genel ahlaka, tıbbi deontoloji ve meslek etiği kurallarına uygun ve doğru olarak yapılır” hükmünün ihlal edildiği vurgulandı. Açıklamaları yapan kişinin tıp doktoru ya da sağlık meslek mensubu olmadığına dikkat çekilerek, “Bu nedenle yapılan açıklamalar Sağlık Bakanlığı 2013/15 Sayılı genelgesinde yer alan ‘…Sağlık ile ilgili bilgilendirmeler, sadece konusunda yeterli bilgi ve tecrübeye sahip hukuken yetkili sağlık meslek mensupları tarafından yapılabilir…” kuralının ihlal edildiği iddia edildi.

Yine aynı genelgenin 7.maddesinde yer alan “…ücretsiz servis ile ücretsiz muayene, ücretsiz check up, ücretsiz sağlık taraması kampanyaları düzenlenemez, benzeri faaliyetlerde bulunulamaz…” kuralının da ihlal edildiği belirtilen şikayet başvurusunda “Genelgenin 4.maddesinde yer alan ‘…bilgilendirme ve tanıtım maksadını aşan, örtülü ve/veya açık reklam yapılamaz/yaptırılamaz’ kuralının da çiğnendiğine dikkat çekildi.

2 MİLYON DEĞİL, 385 BİN AMELİYAT!

Türkiye’de 5 yıl önce yılda 300 bin göz ameliyatı yapılırken, şimdi yılda 2 milyon ameliyat yapıldığı ve bunların gereksiz olduğu iddialarına da tepki gösteren Dernek, Sağlık Bakanlığı verilerine göre 2012 yılında Türkiye’de 385 bin katarakt ameliyatı yapıldığı bilgisini verdi. Reklam çalışmalarına Sağlık Bakanlığının da alet edildiği, böylece sanki Bakanlık destekli izlenimi yaratıldığı belirtilerek, “Gerçek dışı beyanlarla halkı yanlış bilgilendirip, panik ve galeyana neden olmaktadır. Yapılan açıklama ve beyanlar, vatandaşın gözünde Sağlık Bakanlığı ile SGK’nin görevini yapmadığı şeklinde anlaşılacağından, esasen Sayın Bakanlığınızı da töhmet altında bırakmaktadır. Çünkü iddia edildiği gibi 2 milyon ameliyat yapılıyor ve bunun 1 milyon 600 bini gereksiz ise vatandaş, bu kadar gereksiz ameliyat yapılırken Sağlık Bakanlığı ne yapıyor, SGK niçin gerekli inceleme yapmayıp haksız yere ödeme yapıyor, diye düşünecektir” denildi.

PAZARDA ELMA MI SATILIYOR?

Türk Oftalmoloji Derneği Başkanı Süleyman Kaynak, Türkiye’nin katarakt başta olmak üzere tüm göz hastalıklarında modern tekniklerle, çok iyi ameliyatlar yaptığını, yetişmiş binlerce hekimi olduğunu, yurtiçi ve yurtdışından çok sayıda hasta geldiğini belirterek, şöyle konuştu:

“Son dönemde başlayan bu kampanyalarda, sanki katarakt ameliyatlarının yüzde 80’inin gereksiz olduğu iddiası yer alıyor. Ne Sağlık Bakanlığı ne de başka bir kuruluşun böyle bir istatistiği var. Böyleyken, yapılan reklamlarda ‘en iyi katarakt ameliyatı’ bizde yapılıyor, fark da alınmıyor, deniyor. Bu şekilde diğer hastaneler, klinikler ve buralarda çalışan binlerce doktor töhmet altında bırakılıyor.

Sosyal Güvenlik Kurumu İstatistiklerine göre Türkiye’de yılda 15 milyon göz muayenesi, 1 milyon 300 bin göz ameliyatı, yaklaşık 400 bin de katarakt ameliyatı yapılıyor. Tabii ki her alanda olduğu gibi bilerek/bilmeyerek yapılan yanlışlar olabiliyor ama bunlar hem Sağlık Bakanlığı hem de SGK denetimleri ve mahkeme kararlarıyla gerekli cezai ve hukuki yaptırımlar uygulanıyor. ‘Ameliyatların yüzde 80’i gereksiz, Türkiye’de bir ilk, ömür boyu kaliteli, berrak görüş’ böyle bir şey olabilir mi? Pazarda elma mı satıyorsunuz? Bir sağlık sorunu, katarakt ameliyatı böyle sloganlarla ballandıra ballandıra, özendirerek reklam konusu yapılabilir mi?”