Göze uymayan kontakt lens yaralıyor

Türk Oftalmoloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Süleyman Kaynak kontakt lenslerle ilgili sorularımızı şöyle yanıtladı:

Kontakt lenslerin doktor tarafından önerilmesi neden önemli? Yanlış lens seçimi hangi sorunlara yol açabilir?

- Kontakt lens kullanımında, hastanın bir bütün olarak değerlendirilmesi gerekiyor. Hastanın psikolojik ve sosyal durumundan, günlük yaşantı düzeni ve bulunduğu çalışma ya da yaşam ortamına kadar pekçok faktörün kontakt lense uygun olup olmadığına bakılarak değerlendirme yapılmalı. Örneğin romatizma nedeniyle ellerini istediği rahatlıkla kullanamayanların (kontakt lensi takıp çıkarması zor olur) veya tozlu ortamlarda çalışanların kontakt lens kullanma isteği hayal kırıklığıyla sonuçlanabilir. Ayrıca şeker hastaları, hamilelik gibi ek sorun yaşayabilecek birçok sistemik hastalık ya da değişimlerde de kontakt lens konusundaki kararlarda hekimin değerlendirmeleri son derece önemli. Bu nedenle kontakt lensin bir göz hekimi tarafından denenip takılması ve hekim denetiminde alınması son derece hayati bir konu.

Her göz lense uygun mudur?

- Kontakt lensin göze uyum sağlamasında hastanın genel özelliklerine ek olarak gözün ön yüzeyinin ölçülerinin alınması yani korneanın özelliklerinin ve geometrisinin değerlendirilmesi ve denemenin büyük önemi var. Lensin büyüklüğü, dioptrik gücü (ışığı kırma gücü) ve küresel yarıçapı en önemli parametreler. Bunlar her göze göre değişiyor. Bu nedenle her göz için ayrı bir ölçme, değerlendirme ve deneme yapılmalı. Ve bu değerlendirmeleri göz hekimi yapmalı.

Kampanyalarda kontakt lens veriliyor. Lenslerin promosyon malzemesi yapılmasına ne diyorsunuz?

- Göz kusurlarının giderilmesinde gözlüğün yanısıra tıbbi, estetik veya profesyonel nedenlerle kontakt lens kullanılabiliyor. Türkiye’de bu süreci göz hekimi yönetiyor. Kontakt lensin ticari temini yani sadece satışı 2004 tarihli 5193 sayılı Optisyenlik Kanu’nu gereği  optisyenlik müesseseleri tarafından yapılıyor. Ancak optisyenlik müesseseleri kontakt lensin sadece göz hekimi reçetesi üzerine satışını yapabilirler. Lens seçimi, denemesi vb. gibi hiçbir tıbbi işlemi yapamaz ve bunulla ilgili cihaz vb. bulunduramazlar.

Lenslerin kornea incelmesi gibi bazı sorunlara yol açabildiği söyleniyor. Bu doğru mu? Kimler daha dikkatli olmalı?

- Kontakt lensler göre uyumlu değilse tıpkı ayakkabının ayağı vurması ve yara yapması gibi korneanın (gözün ön yüzündeki saydam ve çok önemli doku) zarara uğraması, yaralanması, enfeksiyona maruz kalarak görmenin kalıcı bir şekilde kaybına gidecek sorunlara yol açabilir, Bu nedenle tüm dünyada lens kullanımıyla ilgili geliştirilmiş standartlar göz hekimleri tarafından hastalara anlatır ve öğretilir. Bu eğitimi almadan kontakt lens kullanılması son derece riskli ve her kontakt lens hastası bu eğitimi göz hekiminden alır. Standart kurallara uyar ve hekimle de düzenli aralıklarla işbirliği içinde bu kullanım sürecini kontrol altında tutar.