Gece yarısı terleyerek uyananlardan mısınız? Sebebi hiç tahmin etmediğiniz hastalıklardan biri olabilir

Terlemek en basit ifadesiyle vücudun fizyolojik savunma mekanizması. Yoğun bir sporun veya sıcak havanın altında aşırı derecede ısınan vücut, kendisini soğutmak için bu mekanizmayı devreye sokuyor.

Ancak, uykuda yaşanan terleme hiç de normal bir durum değil. Uzmanlar vücudun kendisini dinlenmeye aldığı uyku sırasında görülen terleme sorunun birçok hastalığın belirtisi olabileceğini belirtiyor.

İç Hastalıkları ve Hematoloji Uzmanı Dr. Fatih Öçal, “Gece terlemesi yaygın olarak görülen nonspesifik (bilinen bir nedeni olmayan) bir semptomdur” dedi ve ekledi:

“Ancak yapılan araştırmalar sonucu gece terlemesi diyabetes mellitus (şeker hastalığı), menopoz, alkol ve sigara kullanımı, duygu durum bozuklukları, reflü hastalığı, hipertiroidizm (tiroid bezinin fazla çalışması), huzursuz bacak sendromu, obezite ve bazı ilaçlarla (antidepresanlar, kortizon, tiroid ilaçları, ağrı kesiciler) ilişkilendirilmiştir."

UYKUDA TERLEMEYİ TETİKLEYEN FAKTÖRLER

Beslenme alışkanlıklarının da uyku esnasında terlemeyi tetikleyebileceği bir gerçek. Uzmanlar, özellikle yatmadan önce alkol tüketiminin kan damarlarının genişlemesine yol açtığını, kan akışının hızlandığını ve bu sayede uyku esnasında da ‘çalışma halinde olan’ vücudun hızla terleyeceğini belirtiyor.

Benzer bir durum tütün mamulleri kullananlar için de geçerli. Nikotinin ter bezlerini harekete geçirdiğini belirten uzmanlar, gece uykusunda terlemenin önünü alabilmek için hem alkolün hem de sigaranın bırakılması konusunda uyarılarını yineliyor.

Peki ama ya gece terlemesinin altında başka sorunlar yatıyorsa?

Uykuda yaşanan terlemeyle ilgili yapılan son çalışmaya göre, yetişkinlerin yüzde 41’inde geceleri yoğun ter şikâyetinin bulunduğu tespit edildi. İlk bakışta masum bir fizyolojik tepki gibi görünse de uzmanlar, her sabah terle uyanmanın ciddi sağlık sorunlarının bir göstergesi olabileceği üzerinde duruyor.

HORMONAL DALGALANMALAR

İleri yaştaki kadınlarda gece terlemelerinin en önemli nedenlerinden biri menopoz. Genellikle 45 ila 55 yaş arasındaki kadınların adet döngüsünün sona ermesi, birkaç yıl sürebilen hormonal dalgalanmalara neden olabiliyor.

Böylesi bir dönemde sıklıkla ‘sıcak basma’ ve ‘terleme’ görülmesi doğal kabul ediliyor. Fakat terleme yoğunluğundaki artış gece uykusunu düzenli olarak etkiliyorsa, uzmanlar hormon tedavisine başlamayı öneriyor. Son yıllarda yapılan çalışmalar, hormon tedavisinin bu semptomların sıklığını yüzde 75 oranında azalttığını gösteriyor.

Bununla birlikte, aşırı aktif tiroid bezi veya hipertiroidizm gibi hormonal dalgalanmalar erkekleri de kadınlar kadar etkileyebiliyor. Uzmanlar ishal, asabiyet veya yoğun kalp çarpıntısının hipertiroidizmin bir göstergesi olduğunu ve bu rahatsızlığı yaşayan kişilerin mutlaka uzman kontrolüne gitmesi gerektiğini vurguluyor.

İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Aytaç Karadağ, gece terlemelerinin bir sebebinin de böbrek üstü bezi hastalıkları olduğunu belirterek, “Böbrek üstü bezinden stresle baş edilmesi için üretilen kortizol salgılanmasının artması veya aynı böbrek üstü bezinden heyecan sırasında üretimi artan adrenalin, noradrenalin salgılanmasının artması durumunda da gece terlemesi olabilir” dedi.

İLAÇLARIN YAN ETKİLERİ

Gece terlemelerinin bir diğer nedeni de ilaç kullanımı. Özellikle antidepresan kullanan kişilerin yüzde 10 ila 15’inde terleme artışı meydana geldiği tespit edildi. Uzmanlar, astım hastalarının yaygın olarak kullandığı albuterol ilaçlarının da uykuda yoğun terlemeye yol açtığını belirtiyor.

Aynı durum yüksek tansiyon için de geçerli. Uzmanlar diyabet hastalarında durumun daha kritik olduğuna dikkat çekiyor. Şayet diyabet varsa ve yatmadan önce insülin veya diğer anti-hiperglisemik ilaçlar alındıysa, gece terlemeleri kan şekeri düşüklüğüne işaret edebiliyor.

Böyle bir durumda, semptomların ortaya çıktığı andaki kan şekeri seviyesinin kontrol edilmesi ve mümkün olan en kısa sürede ilaçların yeniden ayarlanması için bir doktora başvurmak gerekiyor.

ENFEKSİYON, KANSER, HIV...

Yapılan araştırmalara göre tüm bu maddelere ek olarak birçok enfeksiyon ve kanser türü de gece terlemelerine yol açabiliyor.

Özellikle tüberküloz ve sıtmanın gece terlemelerinin önemli nedenleri olduğunun altını çizen uzmanlar, bakteriyel enfeksiyonların kan dolaşımında bulunmasının gece terlemelerine neden olabileceği, enfeksiyonun kaynağına bağlı olarak ateş, sırt ağrısı veya kalp sıkışması gibi diğer belirtilerin ortaya çıkabileceği görüşünde.

Bununla birlikte, HIV virüsünün vücutta bulunması da sıklıkla ateşle birlikte ortaya çıkan gece terlemelerine neden olabiliyor. Ehrlichiosis veya Lyme hastalığının gece terlemelerinin nedenleri arasında olabileceğini söyleyen uzmanlar, kırsal alanlarda yaşayanların kene ısırığı yaşayıp yaşamadığını tespit edilmesi ve hızlı bir şekilde doktora başvurulması gerektiğini özellikle belirtiyor.

‘GECE TERLEMELERİNE ATEŞ EŞLİK EDİYORSA KANSER AÇISINDAN TETKİK EDİLMELİ’

Öte yandan lenf kanseri de gece terlemelerinin hiç tahmin edilmeyen nedenlerinden biri olarak karşımıza çıkıyor. Genç erişkinlikten itibaren her yaşta görülebilen lenf kanserinin belirgin bir şekilde ilerlemesi durumunda gece terlemelerine ek olarak, hızlı kilo kaybı, halsizlik ve ateş gibi semptomlar ortaya çıkabiliyor.

Dr. Fatih Öçal da bu detayların altını çizerek, “Gece terlemesine ateş eşlik ediyorsa enfeksiyon ve kanser açısından tetkik edilmelidir. Özellikle lenfoma hastalarında B semptomları olarak adlandırılan ateş, gece terlemesi, kilo kaybı görülebilmektedir. B semptomları sıklıkla ileri evre lenfoma hastalarında ortaya çıkmaktadır” dedi ve ekledi:

“4-6 haftadan uzun süren gece terlemesine, boyun, koltuk altı ve kasık bölgesinde lenf bezlerinde şişme mevcutsa, geç kalınmadan biyopsi alınmalıdır. Hematoloji uzmanına başvurulmalı, fizik muayenesi ve kan sayımı, HIV, tüberküloz, C reaktif protein, tiroid hormon testleri ve akciğer grafisi bakılmalıdır.”