Güncelleme Tarihi:
Gastrit, iltihap seviyesi hastadan hastaya değişen bir mide hastalığıdır. Midede koruyucu bir görevi olan mukozanın enfeksiyon kapması sonucu gelişir. Türkiye'de ve diğer ülkelerde en sık rastlanan mide rahatsızlıklarının başında gelmektedir. Başta beslenme alışkanlıkları olmak üzere birçok faktör gastrit hastalığına doğrudan ya da dolaylı olarak neden olmaktadır. Midenin iç duvarını ciddi oranda etkileyen enfeksiyon başka hastalıkların oluşmasında da etkilidir.
Gastrit için öncelikle beslenme alışkanlıklarına dikkat edilmesi gerekir. Bunun için;
- Renkli meyve ve sebzeler, taze otları öğünlerinize eklemeniz, gastrit kaynaklı mide ekşimelerini ve yanmalarını en aza indirmeye yarar.
- Sebzeler tercihen pişirilerek yenmeli, et veya balık çeşitleri ise yağsız pişirilmelidir.
- Salata soslarında ise tereyağı veya sıvı yağ gibi çiğ yağları çok sık kullanmamaya dikkat edin.
- Bol bol su için. Vücudumuzun en önemli ihtiyaçlarından biri olan su gastrite iyi gelen en önemli maddelerdendir.
- Meyan kökü gastrit için doğal çözüm önerilerinden biridir. Meyan kökünü bitki çayınıza ekleyerek tüketebilirsiniz.
- Enginar, zencefil ve nane de mideyi rahatlatarak gastrite iyi gelebilen gıdalar arasındadır.
Gastrit Neden Olur?
Sigara ve alkol kullanımı: Midenin baş düşmanı olan iki alışkanlık sigara ve alkol, birçok organa zarar verdiği gibi mide içi iltihaplanmalarına da sebebiyet vermektedir. Bununla birlikte özellikle sabahları aç karnına tüketilen kahveler de son derece zararlıdır. Günde iki fincandan fazla kahve tüketen kişilerde gastrit görünme riski çok daha yüksektir.
Fiziksel ve ruhsal stres: Kişiler hem fiziksel hem de ruhsal olarak strese girebilir. Örneğin ciddi yaralanmalar ya da ameliyat sonrası fiziksel bir stres tüm vücudu kaplar. En hassas organlardan biri olan mide de bundan fazlasıyla etkilenir. Kaygı, stres ve depresyona meyil gibi faktörler de bu hastalığın ileri seviyelere çıkmasında önemli rol oynuyor.
Uykusuzluk: Uykusuzluk kişilerin zihinsel ve ruhsal olarak yorulmalarına neden olur. Daha sonrasında ise vücudun önemli görevleri üstlenen organlarında da negatif sonuçlar doğurur. Uyku kalitesi düşük olan kişilerde mide şikayetleri periyodik olarak artış gösterebilir.
Fast- food tarzı beslenme: Sağlıklı ve doğal beslenme yerine genellikle fast-food tarzı beslenen kişilerde mide ağrıları ve gaz şikayetleri had safhaya varır. Asitli içecekler de mide duvarının delinmesine ve iltihabın yayılmasına neden olmaktadır. En zararlı pişirme yöntemi olarak gösterilen kızartma, midenin büyük ölçüde zarar görmesine zemin hazırlar.
Gastrit Nasıl Geçer?
Maden suyu: Ana öğünlerden on - on beş dakika sonra bir şişe maden suyu içmek mideyi büyük ölçüde rahatlatır. Gastrit ile birlikte görülen belirtiler yarı yarıya az hissedilir.
Sağlıklı beslenme: Kırmızı et yerine beyaz et tercih edilmeli, sindirilmesi nispeten kolay olan öğünlerle beslenilmelidir. Kahve ve çay gibi alışkanlıklar terk edilip günlük olarak bitki çayı tüketilmelidir.
Yoğurt: Özellikle az yağlı yoğurtlar birçok sağlık sorununa alternatif çözümler getirdiği gibi midenin de daha rahat çalışmasını sağlar.
Gastrit Belirtileri Nelerdir?
Gastrit oluşumunda aşağıdaki bazı belirtilere rastlarsanız, mutlaka bir uzmana danışmalısınız.
Sürekli geğirme ve öğürme ihtiyacı: Gastrit hastalarında en sık rastlanan belirtilerin başında geğirme ve öğürme ihtiyacı gelir. Özellikle akşam yemeklerinden sonra mide, hazımsızlık şikayetleri ile birlikte ağrımaya başlar. Mide fonksiyonlarını tam olarak yerine getiremediği için sıkışma ve doluluk hissi de baş gösterebilir.
Ekşime: Sindirilmesi zor gıdaların alımından sonra gastrit ve ülser gibi hastalıklarda ekşime semptomu görülür. Yanma ile birlikte ekşimeyi dindirmek için ağır, yağlı ve baharatlı gıdalardan uzak durulmalıdır.
İştahsızlık ve kusma: Midedeki doluluk hissi ile birlikte kişilerin yemek yeme alışkanlıkları büsbütün bozulur. Sürekli ağrıyan mide, yemek yemeye düşkün insanların bile iştahsızlık belirtileri göstermesine neden olmaktadır. İleri uçlu gastrit vakalarında kusma da görülmektedir.
Gastrit Çeşitleri Nelerdir?
Akut Gastrit: Ağrılı gastrit tipidir. En yaygın belirtisi karında şişlik olarak görülür. Söz konusu şişkinliğe temas edildiğinde ağrı daha da artar.
Kronik Gastrit: Yerleşmiş gastrit tipidir. Bariz belirtileri belli başlı dönemlerde görülür. Özellikle sağlıksız ve düzensiz beslenen kişilerin öğünlerinden sonra ortaya çıkar. Midede ekşime, yanma, hazımsızlık ve şişkinlik gibi belirtilerin tümü kronik gastrit tipinde görülmektedir.
Gastrit tedavi edilir mi?
Gastrit tedavisinde mide asidini baskılayıcı antiasitler, proton pompa inhibitörleri, H2 reseptör blokerleri gibi ilaçlar kullanılır. Helicobacter pylori ve diğer bakterilerden kaynaklanan durumlarda antibiyotik tedavisi başlanır. Kronik otoimmün gastrit sıklıkla B12 vitamini eksikliği ile birlikte görülür. Ancak ilaç kullanmadan önce mutlaka doktora görünmeniz gerekir.