GALAKTORE (MEMEDEN SÜT GELMESİ)

Gebelikte ve çocuğun emdirildiği dönemde süt gelmesi normal bir durumdur. Genç kızlarda memelerden süt gelmesi beraberinde adet görememe tablosu mevcutsa bu önemli bir durumu işaret etmektedir. Kadınlarda gebelikte ve emzirme dönemlerinde kandaki prolaktin ve oksitosin hormonları artışı olmaktadır. Halbuki patolojik olan bu durumda kanda sadece prolaktin artışı bulunmaktadır.
Prolaktin hormonu hipofiz bezinin ön tarafından salınan bir hormon olup normalde düşük düzeylerdedir.  Prolaktin salgılayan hücrelerde artış veya bu hücrelerin fonksiyonlarının artışına bağlı prolaktin düzeyleri yüksekliği görülebilmektedir.

Belirtileri nelerdir?
Kadınlarda adet görememe ve göğüslerden süt gelmesi (galaktore) belirtileri veren bir tablodur. Bir genç kız veya kadın gebe olmadığı halde adet göremiyor ve göğüslerinden süt geliyor ise hipofizde anormalliğin olabileceği düşünülmelidir. Normalde çok düşük olan prolaktin hormonu çok yükselmiş ve adeti engellemektedir. Ayrıca sakinleştirici ilaçların uzun süreli kullanımında, meme başlarının aşırı uyarılmasında da memelerden süt gelmesi görülebilmektedir. Bu durumlarda adet görememe yakınması yoktur. Hipofiz bezinden kaynaklanan tümoral bir oluşuma bağlı ise mikroadenom adını alır. Daha da büyürse görme sinirlerine baskı yaparak her iki gözde veya tek gözde görmede azalma hatta körlük seviyesine bile gelebilirler. Erkeklerde ise kısırlık veya iktidarsızlık ortaya çıkabilir.

Teşhis ve tedavi:

Teşhis için yapılan muayene sonrasında herhangibir ilaç kullanıp kullanmadığı, memelerini aşırı uyaran durumların olup olmadığı, gebe olup olmadığı gözden geçirilir. Kandaki prolaktin seviyesini 20ng/ml üstünde olması, çekilen beyin manyetik rezonans (mr) görüntülemede hipofizde yer kaplayan bir oluşumun tespit edilmesi ile tanı kesinleştirilir.  Memelerden süt gelmesi ve adet görememe kitlenin büyümeden teşhis edilmesini sağlar. Genellikle bu dönemde kitleler 10 mm in altındadır ve tedavileri daha yüz güldürücüdür. Tedavide kesin sonuca gitmek için  mikrocerrahi ile burundan hipofiz bezine ulaşılır ve tümöral bölüm çıkarılır. Kötü huylu kitleler değildir. İlaç tedavisinde bromokriptin ve cabergolin kullanılmaktadır.

Prof. Dr. Kadir Tahta
Memorial Hastanesi Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı