Epidemi Nedir? Epidemi İle Pandemi Arasındaki Farklar Nelerdir
Güncelleme Tarihi:
Hastalıkların sınıflandırılmasında, yayılma hızı, virüsün mutasyona uğrama riski ve bulaştığı kişi sayısı gibi kriterler ölçüt olarak alınır. Buna göre salgın hastalıklar epidemi ve pandemi olarak iki türe ayrılır. Birinin yayılma hızı diğerine göre daha yavaşken, diğerinin etkilediği alan ve kişi sayısı çok daha fazladır. Epidemi nedir? Epidemi ile pandemi arasındaki farklar nelerdir? İşte, bilinmesi gereken tüm detaylar.
Tüm bulaşıcı hastalıklar epidemik olarak adlandırılır. Buna göre kızamık, kabakulak ve suçiçeği gibi çocukluk döneminde geçirilen tüm bulaşıcı hastalıklar, epidemiye örnek olarak gösterilebilir. Pandemi ise geniş bir coğrafyaya yayılan ya da tüm dünyayı etkileyen salgın hastalıkların ortak adıdır. Verem, Covid -19, tüberküloz ve veba birer pandemidir.
Epidemi Nedir?
Latince kökenli bir sözcük olan Epidemi kelimesinin sözlük anlamı bulaşıcı hastalıktır. Orijinal dilinde ''epidemic'' şeklinde yazılan sözcük Antik Yunan'dan beri kullanılıyor. Tıp literatüründe epizootik adıyla da bilinen bu hastalıkların tümünün temel nedeni enfeksiyondur.
Enfeksiyonun hızlı bir şekilde yayılmasının ardından hastada yüksek ateş, sürekli yorgunluk hali, öksürük, iştahsızlık, ani kilo kaybı ve titreme gibi semptomlar görülür. Bu hastalıkların bulaşma riski yüksek olsa da bir salgına dönüşmezler.
Çocukluk döneminde görülen hastalıklar dışında difteri, zatürre, sıtma ve dizanteri de epidemik hastalıklar arasında yayılır. Tıp alanında yaşanan birçok gelişmenin ardından bu hastalıklar için yeni aşılar ve tedavi yöntemleri geliştirilmiştir. Örneğin önceden ölümle sonuçlanabilen kızamık ve suçiçeği gibi hastalıklar, günümüzde aşı ile kontrol altına alınmaktadır.
Epidemik hastalıklar, sadece yeterli beslenemeyen, bağışıklık sistemi zayıf olan ve kronik rahatsızlıkları bulunan kişilerde ölümle sonuçlanabilir. Çocukluk döneminde görülen epidemik hastalıklar ise ilaç tedavisi ile birlikte 7 - 10 gün arasında geçer.
Epidemi ile Pandemi Arasındaki Farklar Nelerdir?
Pandemi kelimesi Yunancada ''bütün'' ve ''tamamen'' anlamına gelen ''pan'' sözcüğünden türetilmiştir. Epidemi bulaşıcı anlamına gelirken pandemi sözcüğü, bulaş riski yüksek, salgın hastalıklar için kullanılır.
Epidemi ile Pandemi arasındaki diğer farklar şu şekilde sıralanabilir:
1- Epidemide hastalık kademeli olarak yayılsa bile çok küçük bir çevre ile sınırlı kalır. Örneğin bir çocuk kızamık olduğunda, sınıf arkadaşlarına ya da aynı apartmanda yaşadığı birkaç kişiye bu hastalığı bulaştırabilir. Ancak hastalık çevresel olarak yayılmaz.
2- Pandemi, bir ülkede, bir kıtada ya da dünyanın genelinde görülür.
3- Epidemi, bilinen bir virüsün kontrol dışına çıkması demektir.
4- Pandemi daha önce gözlemlenmiş ve tanısı konmamış yeni bir virüsün ortaya çıkmasıyla başlar.