Güncelleme Tarihi:
FitWell Beslenme Koçu Cenk Özyılmaz, çok merak edilen "Enerji İçeceği ve Sporcu İçeceği" konusunu sizler için aydınlığa kavuşturdu...
İster spor yapın, ister çalışırken beden gücünüzü harcayın ya da tüm gece boyunca çılgınca dans edin. Hemen yorulmak istemez ve enerjinizi yükseltececek takviyeler ararsınız. Üstelik ihtiyacınız olan şey yalnızca enerji, yani kalori değil; hareket ederken vücudunuzun kaybettiği mineral ve vitaminlerdir aynı zamanda. Enerji ve sporcu içeceklerini kıyaslarken, enerji tüketimi sırasında vücudumuzun kimyasında ne gibi değişiklikler olduğuna da bir göz atalım.
Â
Terlemeyle birlikte vücuttan atılan su, sodyum ve potasyum; vücudun elektrolit dengesinin bozulmasına yol açar. Bu dengenin bozulması ise kalpte ritim düzensizliklerine ve birçok organın fonksiyonlarının bozulmasına neden olabilir. Spor yaparken tüketilen sporcu içecekleri, elektrolit dengesizliÄŸi riskini azaltmaktadır. Ayrıca içeriÄŸinde bulunan karbonhidratı oluÅŸturan glikoz, fruktoz ve sükroz gibi maddeler vücuttan hızlıca emilip kana karışır ve çalışan kaslar için enerji üretilmesini saÄŸlar.Â
SPOR YAPARKEN BAÅžKA, GÜÇ TOPLARKEN BAÅžKA...Â
Yapılan araştırmalar içecekte bulunan en az %6 oranındaki karbonhidratın, sporcu performansını olumlu yönde artırdığını ortaya koyuyor. Piyasada içeriğindeki karbonhidrat miktar ve oranı bakımından çeşitli sporcu içecekleri bulunuyor. Karbonhidrat oranı %6 – 10 arasında olanlar hızlı emilip kana çabuk karıştığından, spor yaparken kullanılmasını önerebiliyoruz.
Karbonhidrat oranı %10 – 25 olanlar ise emilimi daha uzun sürede tamamlandığından dinlenme sırasında kullanılmasını tavsiye ettiğimiz sporcu içecekleridir. Ayrıca %10′dan fazla karbonhidrat bulunduran içecekler bazı insanlarda bulantı, diyare (ishal) ve kramplara (gaz sıkışması şeklinde) neden olabilmektedir. Özellikle spor yaptığınız günlerde buna dikkat edin.
İÇECEKLERİN ÖZELLİKLERİ BİRBİRLERİNDEN FARKLIDIR!
Halk arasında sporcu ve enerji içecekleri sıklıkla birbirlerine karıştırılıyor. Hatta konuya yakın olmayan çoğu tüketici, bu ikisinin aynı şeyler olduğunu da sanabiliyor. Oysa sporcu içeceği yerine enerji içeceklerinin kullanımı sağlık açısından önemli riskler oluşturabilir. Enerji içeceği adıyla satılan ürünlerin içinde taurin, bol miktarda saf şeker, kafein ve karbonhidrat bulunur. Karbonhidratlar enerji verirken, taurin ve kafein beyinde uyarıcı etki yapar. Ayrıca yorgunluk hissini belirli bir süre geciktirirler. Ayrıca enerji içeceklerinin terlemeyle atılan sıvı ve elektrolitleri geri kazandırma gibi bir işlevi bulunmaz.
‘Enerji İçeceği’ terimi de aslında yanlış adlandırılıyor. Normalde standart bir meşrubattan daha fazla enerji, yani kalori içermiyorlar. Enerji içecekleri daha çok mental uyarıcı etkisi öne çıkarılarak pazarlanıyor.
Enerji içeceklerindeki şeker miktarı (%10-12) çoğunlukla sporcu içeceklerinden (%6-8) daha fazladır, bu nedenle sindirim ve emilimi daha uzun sürer. Spor içecekleri yerine enerji içecekleri tüketildiğinde yüksek şeker konsantrasyonu, rehidrasyonu (sıvının vücut içindeki sirkülasyonu) yavaşlatır. Bu yüzden uzun süreli yoğun aktivitelerde uygun değildir.
SPORCULAR DAHA FAZLA DÄ°KKAT ETMELÄ°!
Oysa iyi sporcular, ya da düzenli olarak fitness yapanlar, enerjilerini kontrollü bir şekilde, yaptığı aktivite için kullanmak isterler. Spor yapanlar için, bu tür enerji içecekleriyle sağlanan enerjinin, vücut ısısını arttırması ve gereksiz metabolizma hızlanmasına sebep olması bir dezavantajdır. Öte yandan, kafeinin vücutta su kaybına sebep olduğu da bilinir. Üstelik spor yapma sürecinde terlemeye sebep olan aktiviteler, kafeinin de etkisiyle vücuttaki su kaybını kritik noktalara getirebilir. Spor yapacağınız günlerde kafein alımınıza çok dikkat edin ve mutlaka bol su tüketin.
Ayrıca bu durum göz önüne alınarak Türk Gıda Kodeksi’nde, sporcu gıdalarının kafein içeremeyeceği özellikle belirtilmiştir. Tüm bu anlattığımız sebeplerden dolayı enerji içeceklerini asla sporcu içeceklerinin yerine kullanılmayın.
Size gerçekten enerji verecek bir içecek arıyorsanız, doğal besinlerden hazırlananları her zaman tercih edebilirsiniz. İşte size daha önce de paylaştığımız, spor yapanlara özel power smoothie:
Â
POWER SMOOTHIE - FitWell Özel Tarifi
Ağır bir antrenman yapacaksınız ve spor saatiniz yaklaştı, üstelik çok fazla vaktiniz yok. Öyleyse lezzetli ve güçlü bir karışımla antrenmana hazır olabilirsiniz. Bir blender yardımı ile hazırlayabileceğiniz bu power smoothie tarifi, sıkı bir egzersiz için aradığını gücü size verecek:
- 1 adet küçük muz (veya yarım muz),
- 1 su bardağı yağsız süt,
- 1 adet tam ceviz içi,
- 3 adet çiğ badem,
- 1 çay kaşığı toz tarçın,
- Yarım su bardağı yulaf ezmesi,
- 1 çay kaşığı bal,
- Tercihe bağlı buz eklenebilir.
Malzemelerin tamamını blendera doldurun ve karıştırın. En iyi verimi almak için antrenmanınızdan 1-1,5 saat önce tüketin.
Â