Diyetinizi de bozmayın keyfinizi de... İşte hileli lezzetler...

Amerika’da sıkça kullanılan “cheat meal” yani “hile öğünü” fitness ve sağlık hedeflerinizle uyumlu olmayan herhangi bir yiyecek-içecek olarak tanımlanabilir. Daha açık ifade edecek olursak düzenli spor yapan ve belirli bir diyet programı izleyen kişilerin haftanın bir gününde (ve bir öğünde) daha yüksek kalorili, diyetlerinin dışında bir yemek yemesi “cheat meal” olarak adlandırılıyor. Bir nevi ödül yemeği olan bu öğün hem rahatlamak hem de uzun diyetlerde metabolizmayı şaşırtmak için kullanılabiliyor.

Uzun yıllardır vücut geliştirme sporu yapan ve bu alanda çeşitli şampiyonlukları bulunan Oktay Sağnak, hile öğünün tek faydasının psikolojik olduğunu söylüyor. “Mesela bir yarışmaya hazırlanıyorsunuz ya da bir hedefiniz var, bir yıl boyunca çok sıkı bir diyet takip ediyorsunuz. Hep diyettesiniz. Çok zorlu, uzun bir süre. Kendinize haftada bir gün, bir öğün izin verdiğinizde psikolojik olarak rahatlıyorsunuz” diyen Sağnak böylelikle devam edebilmek için motivasyon kazandığının altını çiziyor.

Oktay Sağnak kendini şımarttığı bu günü şöyle anlatıyor: “Genelde cumartesi günü benim cheat meal günüm. O gün bir öğün canım ne isterse onu yiyorum. Evde değil de restoranda yemeyi tercih ediyorum. Sıradan insanlara normal gelen şeyler bizim için lüks. Hamburger ya da pizza ve tatlı yiyorum. Bütün bir hafta diyet yemekleri yedikten sonra bir hamburger yediğinizde acayip bir mutluluk geliyor. Sanki alkol almış gibi hissediyorsunuz.”

Peki, hile öğünün psikolojik tatmin ve keyif ötesinde bir faydası var mı? Sağnak, örneğin düşük karbonhidrattan fakir bir diyet uygulayan biri için koca bir hamburger yemenin patlayıcı bir güç ortaya çıkardığını, enerjisini artırdığını söylüyor. Öte yandan hile öğünler uzun süreli diyet sürecinde ortaya çıkan plato döneminden kurtulmanıza da yarayabiliyor. Uzun süreli diyetlerde bir noktadan sonra kilo kaybının durması ya da çok yavaşlaması olarak tanımlanacak plato döneminde vücut daha az yakıt ile çalışmaya alışıyor ve metabolizma yavaşlıyor. Akıllıca tasarlanmış hile öğünler metabolizma ve insülin düzenlemekle sorumlu olan hormonlarınızı aktive ederek plato döneminden kurtulmanızı ve yağ yakım metabolizmanızı tekrar aktive etmenizi sağlayabiliyor.

PLANLAMA DA ÖNEMLİ

Hile öğünün diyet planınıza uygun olması da önem taşıyor. Eğer günde 6 öğün yiyorsanız, hile öğününüz bunlardan biri olmalı, yedincisi değil. Ayrıca hile öğünlerinin hile günlerine dönüşmesi tehlikesine karşı uyanık olun. Uzmanlar haftada bir, en fazla iki gün yapılması gerektiğini vurguluyor. Bu öğünün haftanın hangi günü olacağının da önceden planlanması gerekiyor. Peki, sabah mı yoksa akşam saatlerinde mi olmalı? Bu konuda farklı görüşler olmakla birlikte birçok sporcu günün son yemeği olması gerektiği noktasında birleşiyor.

Bunun en önemli sebebi de böylelikle “hile öğün”ün “hile günü”ne dönüşme tehlikesinin ortadan kalkması. Bu görüşe göre sabah yenen şekerli gıdalar hormonal bir dengesizlik yaratarak vücudun tüm gün daha fazla şeker istemesine yol açıyor. Bu şekilde başlanan gün bir öğünle değil, tüm gün diyet dışı yemeyle sonuçlanabiliyor.

NE YEMELİ?

O öğün özgürsünüz diye bulabildiğiniz en ağır, en yağlı, en kocaman şeyi yemeniz gerekmiyor. Yemek için can attığınız o yemeğin muhtemelen daha sağlıklı bir versiyonu bulunuyor. Örneğin meyve sorbesi ya da meyve salatası… İkisini de tatlı ihtiyacınızı doyurmak için tüketebilirsiniz. Ancak sorbenin aksine meyve salatasında birçok vitamin, mineral ve mikro besin bulunuyor. Üstelik daha az şeker içeriyor. Tercihinizi boş kalorili, hiçbir faydası olmayan, şeker yüklü yiyecekler yerine vücudunuzun ihtiyacı olan besin öğelerini de içeren yiyeceklerden yana kullanabilirsiniz.

HAMBURGER

Hamburgerler nefis köftesi, kıtır kıtır taze salatalıkları, çıtır ekmeği, ağız sulandıran sosları ile kesinlikle “hile öğünü” listesinin başında yer alıyor. Bu kötü çocukların tatları kesinlikle nefis. Ancak bazı değişikliklerle iyi bir besin kaynağına da dönüşebilirler. Evde hazırlamak her zaman daha sağlıklı bir seçenek. Eğer vaktiniz yoksa yüksek kalitede et kullanılan bir hamburger seçmek gerekiyor. Köftesinin yağsız ya da az yağlı dana eti ile hazırlanmış olmasına, ekmeğinin ise glutensiz olmasına özen gösterin. Yanında bolca taze yeşillik tüketin.

PİZZA

Diyet yapanların en çok özlediği yiyeceklerin başında pizza geliyor. Çıtır çıtır hamuru, akışkan peyniri, farklı zevklere göre istediğinizi ekleyip çıkarabileceğiniz üst dolgu malzemeleri… Herkesin bir favori pizzası bulunur ve hayatımızdan bu tadı tamamıyla çıkarmak mümkün olmayabilir. Peki daha “temiz” bir öğün için neler yapabiliriz? Öncelikle “fast food” kategorisinde bulunan pizzalar yerine gurme pizzaları tercih edin. Kullanılan malzemenin en iyi malzeme olmasına dikkat edin. Mümkünse glutensiz hamur ile hazırlanmasını talep edin. Üst dolgusunda ise ekstra et kullanmalarını isteyin. Bu sayede daha kolay ve hızlı doyar, 4 kişilik pizzayı bir oturuşta yemek gibi bir hatadan dönebilirsiniz.

SUŞİ

Küçük lokmalar, çiğ balık, pirinç ile sağlıklı bir görüntü sunan suşi aslında oldukça yanıltıcı olabilir. Yaygın inanışın aksine bazı suşi çeşitleri proteinin yanı sıra çok yüksek karbonhidrat ve yağ içerir ki bu da beslenme hedeflerinizin dışına çıkmanıza yol açabiliyor. Hileli öğününüzde kendinizi Uzakdoğu mutfağı ile şımartmayı seçtiyseniz, tercihinizi sashimi’den yana kullanabilirsiniz. İçeriğindeki yüksek protein ve Omega-3 yağ asitleri ile kaslarınızı beslemeye yardımcı olacak harika bir seçenek. Öte yandan bütün bir hafta sıkı bir diyet izledikten sonra ağzınıza birkaç suşi atmanızda bir sakınca yok, ancak her zaman yüksek protein içeren ve daha az pirinç kullanılmış olanları seçin.

KEBAP

Adana, Urfa, beyti, döner, şiş, Ali Nazik, fıstıklı, babagannuş, patlıcanlı, domatesli… Liste böyle uzayıp gidiyor. Kebap cennetinde hileli öğününüzü bunlardan biri ile şenlendirmek istiyorsanız birkaç küçük değişiklikle büyük pişmanlıklar yaşamaktan kurtulabilirsiniz. Öncelikle seçtiğiniz etin yağsız-az yağlı olmasına dikkat edin ki bu söz konusu kebap olduğunda pek de kolay değil. Özellikle Adana, Urfa gibi kıyılmış et ile yapılan kebap çeşitlerinde bolca yağlı et kullanılıyor ki zaten lezzetleri de buradan geliyor. Dana ya da tavuk şiş yağı en düşük seçenek. Ayrıca kebapların yanında bolca tüketilen pide yerine de ince lavaşları tercih edin. Servis edilirken lavaşınıza tereyağı sürülmemesine de özen gösterin. Bir de bolca taze yeşillik ile gözünüzü doyurun. Afiyet olsun.