Güncelleme Tarihi:
Diyaliz, böbrek yetmezliği yaşayan kişilerin vücutlarında biriken kan ve idrarın temizlenmesi işlemini yapmakta kullanılır. Böbrek hastaları, rahatsızlıkları nedeniyle idrar ve kanlarının temizlenmesi için diyaliz makinesine girerler.
Diyaliz Nedir?
Böbrek yetmezliği olan kişiler vücutlarında istemsizce biriken idrar ve kanı temizleyemezler. Bunun için mutlaka böbrek yetmezliği yaşayan kişilerin diyalize girmesi gerekir. Diyaliz sistemi, hastalık nedeniyle kişinin vücudunda oluşan zararlı madde ve idrarın dışarı atılmasını sağlar.
Böbrek yetmezliği hastalığına sahip olan kişiler doğal yollar ile idrarlarını atamadıkları gibi kan temizleme işlevini de yapamazlar. Bu nedenle vücuttan idrar atılması ve kan temizleme işleminin yapılması için makineye ihtiyaç vardır. Diyaliz makinesi sayesinde vücutta biriken idrar ve kan rahat bir şekilde atılabilir. Belli dönemlerde diyalize giren hastaların vücudu da rahat bir şekilde temizlenebilir. Diyaliz makinesine bağlanan böbrek yetmezliği yaşayan hastaların yaşam kalitesi de düzelebilir.
Diyaliz Çeşitleri Nelerdir?
Böbrek yetmezliği yaşayan kişilerin vücudundaki idrar ve kanın dışarı atılması için diyaliz makinesine bağlanması gerekir. Diyaliz ise yarı geçirgen bir membran aracılığı ile hastanın kanı ve diyaliz solüsyonu arasındaki sıvı değişimini sağlayan bir tedavi şeklidir. Buna göre hastada bulunan sıvı- solüt dengesizliği normal değere yaklaşır. Diyaliz tedavisi ise ikiye ayrılmaktadır. Buna göre hemodiyaliz ve periton diyaliz olarak iki çeşit diyaliz bulunmaktadır.
1944 yılında keşfedilen hemodiyaliz hastanın kanının diyaliz makinesi aracılığı ile temizlenmesini sağlar. Kişilerin böbrek yetmezliğinin derecesine göre hemodiyaliz tedavisinin haftada kaç kere yapılacağı belirlenir. Periton diyaliz ile birlikte böbrek yetmezliği hastasının karın boşluğuna solüsyon verilir. Vücutta 4- 6 saat kadar bekletilen solüsyon yeni solüsyon ile değiştirilir. Böylece kandaki üre ve fazla sıvı da solüsyona geçebilir. Günde 4 kere bu işlem yapılabilir.
Diyaliz Nasıl Yapılır?
Böbrek yetmezliği olan hastalar belli aralıklar ile diyaliz makinesine bağlanırlar. Böbreği çalışmayan ve ya böbreğin yeteri kadar görevini yerine getiremediği durumda diyaliz makinesi böbrek görevi görmektedir. Buna göre böbreği çalışmayan kişilerin vücudunda üre, kreatinin, potasyum ve fosfor birikir. Bu maddelerin fazlılığı vücut için de zararlıdır.
Hemodiyaliz kullanılarak bu maddeler vücuttan iyice temizlenir. Hemodiyalize bağlanan hastanın vücudunda biriken kan damar yolu ile vücut dışına atılır. Diyalizörde ise yapay filtreden geçen kan da solüt ile sıvı içeriğinin düzenlenmesinin sonrasında tekrar hastaya verilebilir. Bu tedavinin uygulanması sırasında kanın pıhtılaşmaması için belli bir oranda kan sulandırıcı kullanılır. Böbrek hastalarının durumlarına ve hastalık derecelerine bağlı olarak diyaliz miktarı da belirlenir.
Hemodiyalizin Avantajları Nelerdir?
Hemodiyaliz genellikle yapay böbrek olarak da bilinmektedir. Hemodiyaliz sayesinde kan vücut dışına bu makine aracılığı ile atılır. Temizlenen kan daha sonra dolaşım sistemine yeniden verilir. Böbrek yetmezliği yaşayan kişinin genel durumuna göre haftalık diyaliz saati de belirlenir. Hemodiyaliz sayesinde hastaların bakım yükü azalır. Bu tedavinin ise mutlaka bilgili ve donanımlı personel tarafından yapılması gerekmektedir.
Hemodiyaliz sayesinde zararlı maddeler de vücut dışına atılır. Hemodiyaliz sayesinde hastaların da stresleri üzerlerinden atılabilir. Hemodiyaliz uzun aralıklar ile yapıldığı için böbrek yetmezliği yaşayan hastaların yaşam kalitesi de artacaktır. Hemodiyaliz hastanelerde yapılır. Gerekli donanımlar sağlandığı takdirde evde de hemodiyaliz yöntemi hastalara uygulanabilir.