Güncelleme Tarihi:
Demir eksikliği çok ciddi sağlık sorunlarına ve komplikasyonlara yol açan bir hastalıktır. Dünya çapında kadınlarda görülme riski erkeklere oranla neredeyse iki kat daha fazladır. Beslenme alışkanlıkları dışında genetik yatkınlık da demir eksikliğine sebep olabilir. Bununla birlikte uyku kalitesi ve düzeni belirleyici unsurlar arasında yer alıyor. Birçok farklı gıdada büyük oranlarda demir bulunuyor. Alyuvarların düzenli çalışması için kanda yüksek düzeyde demir bulunmak zorundadır.
Demir Eksikliği Nasıl Anlaşılır?
Demir eksikliği, vücudun birçok farklı organında ve uzvunda anında fark edilebilir. Beden sağlığı kritik bir öneme sahip olan demir, eksik alındığı takdirde birçok farklı hastalığa da neden olmaktadır.
1- Baş ağrısı: Migren hastalığında olduğu gibi çok şiddetli baş ağrıları demir eksikliğinde hemen hemen herkeste görülür. Bazı durumlarda göz sağlığı da olumsuz olarak etkilenir baş ile birlikte ağrır. Özellikle ekrana bakarken ya da kitap okurken baş ağrısı gözlemlenmektedir.
2- Saç dökülmesi: Özellikle kadınlarda demir az miktarda alındığı takdirde saç dökülmesi sıklıkla yaşanmaktadır. Yeteri kadar demir ve protein alınmadığı takdirde herhangi bir şampuan ya da krem saç dökülmesinin önüne geçemez.
3- Dudak ve ağız yaraları: Dudaklarda çıkan aftlar ile birlikte ağız içi yaraları da had safhada görülür. İlerleyen vakalarda diş eti çekilmesi ve damak kanamaları da gözlemlenebilir.
Demir Eksikliği Belirtileri Neler?
Yukarıda sayılan belirtiler hemen hemen herkeste görülmektedir. Demir eksikliğini anlamak için başka semptomlara göz atmakta da fayda var. İşte bunlardan bazıları:
1- Asabiyet: Demir eksikliği, sadece fizyolojik değil aynı zamanda zihinsel etkilere de yol açar. Kendini günden güne daha da huzursuz hisseden kişilerde ani öfke patlamaları ve sinirlilik hali gözlemlenir. Asabiyet ile birlikte çabuk yorulma ve hızlı kalp atışları da en sık rastlanan belirtiler arasında gösteriliyor.
2- Tırnaklarda zayıflık: Demir, aynı zamanda tırnakları besleyen bir yapıya sahiptir. Söz konusu rahatsızlık ortaya çıkmaya başladığı takdirde tırnaklarda güçsüzlük ve çabuk kırılma gibi sonuçlar meydana gelebilir.
3- Odaklanma problemi: Özellikle ilerleyen safhalarda kişi sağlıklı düşünme gücünü yitirir. İşine ve sosyal yaşamına odaklanamaz. En basit olayları dahi anlamak ve yorumlamakta güçlük çekebilir.
4- Kronik yorgunluk: Kişiler günde 10 saat dahi uyusa uykularından yorgun uyanırlar. Halsizlik gün içerisine yayılır ve bir türlü geçmez.
Çocuklarda Demir Eksikliği
Çocuklarda görülen demir eksikliği, yetişkinlere oranla daha yoğun hissedilir. Henüz büyüme çağında ve evresinde olan çocukların belirtileri de çok daha farklı olur. Genel huysuzluk hali, hırçınlık ve asabiyet problemlerine çok daha sık rastlanılmaktadır. Bu nedenle beslenme alışkanlıklarına dikkat edilmeli, fast-food tarzı beslenme alışkanlığının önüne geçilmelidir.
Aynı zamanda çocuklarda enfeksiyon riski de mevzu bahis olabilir. Bu nedenle demir içerikli besinler her öğünde mutlaka alınmalı, takviye gıdalarla desteklenmelidir.
Demir Eksikliği Nasıl Giderilir?
1- Salata: Özellikle kırmızı etin sürekli pişirildiği evlerde salata yeme alışkanlığı olmalıdır. Etin olası zararları bu şekilde dengelenir. Salatanın içerisinde turp ve havuç gibi demir ve potasyum açısından zengin sebzeler de ilave edilebilir.
2- Yumurta: Hemen hemen her diyette kendine yer bulan yumurta, hem besleyici hem de onarıcı bir yapıya sahiptir. Kahvaltılarda en az bir tane tüketilmelidir. Az pişmiş yumurtalar daha faydalı olduğu için rafadan hazırlanmasına özen gösterilmeli.
3- Baklagiller: Sofraların vazgeçilmez tatları arasında yer alan nohut ve kuru fasulye gibi yemekler leziz olduğu kadar besleyici de. Bu nedenle sık sık tüketilebilir ve vücudun demir ihtiyacı bu tür baklagillerden karşılanabilir.