D vitamini eksikliğine dikkat

Güneşin en büyük D vitamini kaynağı olduğunu dile getiren Hisar Intercontinental Hospital Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Bölüm Başkanı Prof. Dr. Müslümanoğlu; ‘D vitaminini doğal yollardan her gün en az 30 dakika, saat 10.00-15.00 arasında güneşlenme yapılması ile alabilirsiniz. Çıplak tenin direkt olarak güneşi görmesi gerekir. UV B ışınları camdan veya giysilerden geçemezler. Vücudun yüz ve el ayalarını içeren en az % 8’lik bölümünün güneş alması yeterlidir. Cilt koruyucu kremler sürülmesi UVB’nin alınmasını engellediğinden D vitamini sentezlenemez. Özellikle Kasım-Şubat ayları arasında ülkemize gelen güneş ışınlarının geliş eğiminden dolayı cilt, D vitamini sentezini yapamaz.

İLK 1 YIL ANNE SÜTÜ ALMAYAN BEBEKLER DE RİSK ALTINDA

Yani kişi güneşlense bile vücutta D vitamini oluşmaz. Bu dönemlerde kapalı ortamlarda yaşayanlar, güneş görmeyenler, böbrek-karaciğer yetersizliği olanlar, yaşlılar, kilo problemi yaşayanlar, ilk 1 yıl anne sütü almayan ve güneşlenme yapılmayan bebeklerde D vitamini eksikliği görülür. D vitamini eksikliğinde; vücut kalsiyum dengesi bozulacağından kemiklerdeki kalsiyum kana geçer ve kemikler zayıflar. Kırık oluşma riski artar. Kas gücü azalır. Yürüme, merdiven inip-çıkma zorlaşır. Dengede bozulma olup, düşme riski artar. Yorgunluk olur. Yaygın vücut ağrıları oluşur. Depresyona eğilim artar. Unutkanlık olabilir. Kemik erimesi ve kemiklerde kırılmaya yol açarak sakatlığa neden olabilir. Bu nedenle doğal D vitamini kaynağı olan güneşten yararlanamadığımız dönemlerde sofranızdan yumurta sarısı, karaciğer, yağlı balıklar, tereyağı ve D vitamini destekli sütleri eksik etmeyin’ diye konuştu.

D VİTAMİNİ EKSİKLİĞİ EN ÇOK KİMLERDE VE NEDEN GÖRÜLÜR

• Yaşlılarda (70 yaşından sonra),
• Deride renk değişikliği artmış olanlarda,
• Şişmanlar-obezlerde,
• Güneşlenirken devamlı cilt koruyucu krem kullananlarda,
• Kapalı giyim ile dolaşanlarda (el ve yüzde kapalı olanlar daha çok risk altına),
• Devamlı kapalı ortamlarda çalışanlar/bulunanlarda,
• Beslenme bozukluğu olanlarda,
• Bağırsakta emilim bozukluğu olanlarda,
• Böbrek ve karaciğer yetersizliği olanlarda,
• Antikonvülsan (sara ilacı),
• Kortizon kullananlar,
• AIDS hastalarında görülür.

Ayrıca hamilelik ve emzirme döneminde de beslenme bozuksa, güneşlenme yapılmamışsa dikkatli olmak gerekir.

D VİTAMİNİ BU HASTALIKLARDAN KORUYOR

• Tip 1 diyabet riskini azaltır.
• Bazı tümörlerin büyümesini, kolon kanseri olma olasılığını azalttığı, kanser tedavi ajanının etkisini artırdığı çalışmalarda tespit edilmiştir.
• Multipl skleroz olma olasılığını azalttığı gösterilmiştir. Multipl Skleroz, Sjögren Sendromu, Romatoid Artrit, Tiroidit, Crohn Hastalığı gibi hastalıklarda bağışıklık sistemi ile ilişkisi ileri sürülmektedir.
• Tüberküloz gibi enfeksiyon hastalıklarında azalmaya neden olabilir.
• Yaşlılarda demansı ve inme-felç gelişimini azaltabilir.
• Kas gücünü artırır.

ÇOCUKLARDA GÖRÜLEN D VİTAMİNİ EKSİKLİĞİ GELECEKLERİNİ OLUMSUZ YÖNDE ETKİLİYOR

Süt çocuklarında D vitamini eksikliğinin bulguları çocuk 2 aylık iken ortaya çıkar. Gece huzursuzlukları, aşırı terleme, renk solukluğu, iştahsızlık, isteksizlik ilk belirtilerdir. Bronşit, zatürre ve kas kramplarına eğilim vardır. İskelette ilk önce kafatasında yumuşama, kaburgaların kemik, kıkırdak birleşim yerlerinde şişlikler görülür. Zamanla göğüs alt bölümü çan şeklinde genişler. Kaburgalar kolayca kırılır. Süt dişleri ufalanır. Kafatasında biçim bozuklukları, sırtta kamburluk, 0 veya X şeklinde bacaklar oluşur. Kaslarda genel bir güçsüzlük vardır. Yürümede gecikme ve ördekvari yürüme görülür. Tedavi edilmeyen çocuklarda boy uzaması olmaz.

YAYGIN VÜCUT AĞRILARINIZIN NEDENİ D VİTAMİNİ EKSİKLİĞİ OLABİLİR

Sırt omurları, kalça, ayak ve bazen de kaburgalar en çok ağrıyan kemiklerdir. Tam istirahatta ağrı olmaz. İleri dönemlerde kemiklerde eğrilik ve çarpıklıklar ortaya çıkabilir. Kan kalsiyum seviyesinde azalma olduğunda kas kasılmaları, kramplar görülür. Kemik ve kas güçsüzlüğü nedeniyle hastalar paytak paytak (ördekvari) yürürler, merdiven inip çıkamaz duruma gelirler. Yorgunluk hissederler, yaygın vücut ağrıları (inatçı kas iskelet ağrıları) olur, kemiklerde kırıklar ortaya çıkar. Yaşlılarda görülen D vitamini eksikliği dengede bozulmaya, kas gücünde azalmaya yol açtığı için düşme artar ve kemiklerde özellikle kalçada kırık oluşabilir. Yürüme, hareket etme kabiliyeti azalır. Demans, hafıza kaybı olabilir, kas krampları, özellikle elde ve bacaklarda kas kasılmaları sık görülür. İnatçı kas iskelet ağrıları olur. Enfeksiyon riski artabilir, sık sık hastalanabilirler.