Çocukluk çağında depresyon neden olur?

ÇOCUKLUK ÇAĞINDA DEPRESYON

Çocuklarda depresyonun birçok sebebi bulunmaktadır. Genel hatlarıyla aşağıdaki gibi sıralanabilir.

-- Annenin depresyonu (postpartum depresyon)
-- Yakın kaybı (ölüm, ayrılık)
-- Yetersiz sosyal çevre (okul, kreş, arkadaş)
-- Yetersiz ebeveyn ilgisi (özellikle anne)
-- Travmaya maruziyet (şiddete maruz kalma, hakarete uğrama, cinsel istismar)
-- Özürlü doğma veya yeti yitimi (bir organını kaybetme, körlük, sağırlık gibi)
-- Kronik hastalıklar (uzun süre hastanede yatma, ilaç kullanma, ağrıya maruz kalma)
-- Genetik geçiş (ailede tekrarlayan depresyon atakları) 

Çocukluğu kabaca okul öncesi ve okul sonrası döneme ayırırsak bu dönemlerde görülen depresyon belirtileri farklılık arz etmektedir.

Okul öncesi dönemde ağlama, huzursuzluk, inatlaşma, sinirlilik, karşı gelmeler, eşyalara zarar verme, içe kapanıklık, göz teması kurmama, uyku bozuklukları, beslenme problemleri, kabızlık, oyunlar ve oyuncaklarla mutlu olmama, ağrıya aşırı hassasiyet veya duyarsızlık vs. sayılabilir.

Okul sorası dönemde ve ergenlik döneminde tablo mutsuzluk, çöküntü, halsizlik, enerjisizlik, içine kapanıklık, hiçbir şeyden zevk alamama, kilo kaybı (bazen kilo artışı olabilir), uyku düzensizliği, arkadaş ilişkilerinde bozulma, alkol ve uyuşturucu madde kullanımı, intihar düşünceleri ve girişimleriyle seyreder.

Çocuklar da depresyona girer mi? Evet, girebilir. Hatta ergenlik döneminde depresyona bağlı intihar ve ölüm oranı çok yüksek bulunmuştur. Çocuklarda depresyon sıklığının okul öncesinde yaklaşık yüzde 1-3, okul sonrası ergenlik döneminde yüzde 10-18 olduğu bilinmektedir.

Yukarıda depresyon sebepleri arasında sayılan birkaç madde değiştirilememesine rağmen birçok sebep ortadan kaldırılabilir. Özellikle ergenlik döneminde depresyon sıklığı yüksek olduğu için bu dönemde ailelerin daha dikkatli olması gerekmektedir. En önemli faktörlerden biri ebeveyn-çocuk ilişkisidir. Sağlıklı aile ilişkisi çocuklarda depresyonu önler. Ebeveynler, hem çocuklarıyla hem de kendi aralarında sağlam iletişim kurmalılar. Anne babaların, çocukların iç dünyasına girebilmesi ve burada onları tanımaları ve gerekli öğretileri kazandırmaları gerekmektedir. Özellikle okul öncesi dönemde kardeş kıskançlığı, ebeveynlerin farklı davranması ve kıyaslamalar çocuklarda depresyona yol açabilir. Bir diğer önemli etken arkadaş çevresi ve okuldur. İyi bir arkadaş çevresi ve düzgün okul desteği çocuklarda depresyon riskini azaltır. Beslenme şekli ve tüketilen gıdalar önem taşımaktadır. Spor ve diğer sosyal aktiviteler de depresyonda önleyici faktörler arasında sayılmaktadır.

Ailenin, çocuklarda görülen depresyon belirtileri varsa, uzmanlara başvurması gerekmektedir. Depresyonun tanısı ve tedavisi doktorlar (çocuk psikiyatrı) tarafından yapılmaktadır. Uzman psikologlar ancak işin psikoterapi tarafında destekleyici olarak yer almalılar. Ayrıca depresyonun diğer hastalıkların bir belirtisi olabileceği veya diğer psikiyatrik hastalıklara eşlik edebileceği de unutulmamalıdır.

arpanetmedya.com'a katkıları için teşekkürler.