Çinko eksikliği nedir? Çinko hangi besinlerde bulunur?

Vücudumuzda çinko salgılayan organlar ise tükürük bezi, pankreas ve prostat bezi şeklindedir. İnsan vücudunda bulunan ve sayıları 300’ü aşan farklı enzimin, uygun şekilde işlev gösterebilmesi için gerekli olan bir mineral olan çinko, bazı kişilerde yetersiz kaldığı durumlarda sağlık problemlerine davetiye çıkarabiliyor. Peki, çinko eksikliği nedir ve çinko hangi besinlerde bulunur? İşte, o konu hakkında bazı bilgiler...

Büyüme ve gelişim, bağışıklık sistemi, nörolojik fonksiyon ve üreme fonksiyonlarında önemli rol oynayan ve en çok kaslar, karaciğer, böbrekler ve gözlerde yer alan çinko minareli, insan vücudundan yaklaşık 2-3 gram arasında bulunmaktadır. Bütün insanların günlük alması gereken belirli bir çinko miktarı vardır ve yapılan araştırmalara göre belirlenen günlük çinko oranından daha az çinko minareli alan kişilerde çinko eksikliği görülmektedir.

ÇİNKO EKSİKLİĞİNDE GÖRÜLEN 9 HASTALIK

Günlük alınması gereken çinko miktarı;

Günlük çinko ihtiyacı cinsiyete ve yaşa göre değişkenlik göstermektedir.

Bebeklerde günlük olarak çinko ihtiyacı 7 mg,

Çocuklardaki günlük çinko ihtiyacı 11 mg,

Yetişkinlerdeki günlük çinko ihtiyacı ise 15 mg’dır.

Düşük Derecede Çinko Eksikliği;

Duyusal ve sinirsel değişiklikler meydana gelir.

Testesteron hormonunda azalma görülür.

Okul öncesi çocuklarda gelişme geriliği görülür.

Sık sık enfeksiyonlara yakalanma durumu oluşur.

 Orta Derecede Çinko Eksikliği;

Cinsel organ gelişiminde gerilik görülür

Büyüme geriliği iyice artmıştır.

Derilerde bozulmalar meydana gelir.

İştah kesilmesi görülür.

Karanlığa karşı uyum bozukluğu yaşanır.

Yaraların iyileşmesinde gecikmeler görülür.

Tat alma duyusunda bozukluk görülür.

Yaşamı Tehdit Edecek Derecede Çinko Eksikliği;

Saç dökülmeye başlar.

Zihinsel bozukluk baş gösterir.

Bağışıklık sisteminin zayıflamasıyla sık sık enfeksiyonlar yaşanır.

Deri hastalıkları aşırı derecede artar.

 ÇİNKO EKSİKLİĞİ NELERE YOL AÇAR?

Saçlar cansız ve soluk olur. Sürekli saç dökülmesi yaşarsınız.

Cildiniz mat ve soluk olur. Teninizin renginde fark edebileceğiniz kadar renk açılması görürsünüz. Bazı cilt hastalıkları meydana gelmeye başlar.

Çinko yetersizliği tırnaklarınız hem çok yavaş uzar hem de kolay kırılır.

Karaciğer ve böbreklerinizin çalışma fonksiyonu zayıflar ve sürekli yorgunluk hissi yaşarsınız.

Pankreasınız yeterli çalışmadığı için şeker metabolizmasında aksaklıklar olur.

Yaralarınız çok geç iyileşmeye başlar ve sürekli ödemleriniz oluşmaya başlar.

Tat alma duyunuzda bozukluk olacağı için yediğiniz hiçbir şeyden tat alamazsınız.

Yetersiz çinko alımında üreme hormonlarında aksaklık meydana gelir.

Aşırı strese neden olur. Stres arttıkça da idrarla çinko yıkımı artar ve çinko eksikliğiniz katlanarak büyür.

Prostat büyümesi ile eklem ve kalça ağrıları görülebilir.

ÇİNKO HANGİ BESİNLERDE BULUNUR?

Çinko minerali bakımından zengin olan en önemli besin kaynakları kırmızı et ve istiridyedir.

Hindi Eti

Hindi eti zengin bir çinko kaynağıdır. Et yemeklerinde tavuk yerine hindi kullanarak daha fazla çinko alabilirsiniz.

Kuzu Eti

Kuzu eti en önemli çinko kaynaklarından biridir. 100 gramında 6.7 mg çinko bulunur ki bu günlük çinko ihtiyacımızın %45 ine karşılık gelmektedir.

Kuzu eti ayrıca birçok vitamin mineralinin zengin bir kaynağıdır. Çinkoya ek olarak, kuzu eti; B12 vitamini , riboflavin, selenyum, niasin, fosfor ve demir içerir.

Kabak Çekirdeği

Kabak çekirdeğinde çinko bulunur. 100 gram kabak çekirdeği 6.6 mg çinko içerir ki bu günlük ihtiyacın %44 ünü karşılamak için yeterlidir. Ayrıca kabak çekirdeği yağı da çinko kaynağı olarak kullanılabilir.

Bir araştırmaya göre kabak çekirdeği ve kabak çekirdeği yağı menopoz sonrası kadınlarda meme kanseri riskini azaltabilmektedir. Kabak çekirdeği, prostat sağlığı için de faydalıdır ve zihinsel sağlığınızı geliştirir.

Sarımsak

Sarımsakta bir miktar çinko bulunur. Sarımsağın saç dökülmesini önleyici etkisi de büyük ölçüde çinko içermesinden kaynaklanmaktadır. Açıkçası, tek başına sarımsak bir günlük çinko ihtiyacınızı karşılamayacaktır ama diğer faydalarını da düşünürseniz çinko kaynağı olarak sarımsak tüketilebilir.

Yer Fıstığı

Yer fıstığı da önemli çinko kaynaklarından biridir. Tek problem, yer fıstığının kalorisinin oldukça yüksek olması. 100 gram yer fıstığı yaklaşık 317 kaloridir.

Dana Karaciğeri

Dana karaciğeri iyi bir çinko kaynağıdır. Sevdiğiniz şekilde pişirip yiyebilirsiniz.

Ispanak

Ispanak belki en iyi çinko kaynağı değildir ama en iyi bitkisel çinko kaynakları arasındadır. Ayrıca ıspanak genel sağlığımız için son derece faydalı başka mineralleri de içerir. (Demir gibi.)

Beyaz Mantar

Kültür mantarı olarak da bildiğimiz ve yemeklere kattığımız beyaz mantarın 100 gramında yaklaşık 8 mg çinko minerali bulunur. Ayrıca mantar, iyi bir vitamin ve mineral deposudur. Kalorisi çok düşüktür.

Kakao

Kakao tozu, iltihaplanmayı ve hastalıkları önleyen epikateşin ve kateşinin adında iki flavonoid içerir. Bu flavonoidler kan akışını artırır ve tansiyonun düşmesine yardımcı olur.

Yumurta Sarısı

Yumurta sarısı çinko deposudur. Yalnız yumurtanın sarısı genel kolesterol düzeyini bir nebze artırabilmektedir, çinko alımı için bile olsa kolesterol probleminiz varsa günde 1 yumurtadan fazla tüketmenizi tavsiye etmiyoruz.

Bezelye

Bezelye, çinko kaynağıdır. Ayrıca diğer bitkisel bileşikleri ve faydalı vitaminleri de içerir.

Susam

Susamda bol miktarda çinko ve kalsiyum bulunur. Özellikle gelişme çağındaki çocukların susam veya susamdan elde edilen tahin yemesi çok faydalıdır, hem ihtiyaç duydukları çinkoyu, hem de kalsiyumu buradan karşılayabilirler.

Dana Eti

Yağsız olarak tüketildiğinde, kolesterolü de düşük olan dana eti çok iyi bir hayvansal çinko kaynağıdır. Izgara yaparak veya farklı bir şekilde pişirebilirsiniz. Etin içerisinde yer alan çinko ayrıca emilerek gerekli yerlerde kullanılır.

Fasulye ve Barbunya ve Maş Fasulyesi

Fasulye ve barbunya hem iyi bir çinko kaynağı hem de sağlıklı bitkisel protein deposudur.

Eğer çinko ihtiyacınızı et ve karaciğer yerine bitkilerden karşılamak isterseniz fasulye, barbunya ve maş fasulyesini tercih edebilirsiniz.