Çiçek aşısı yapılıyor mu? Çiçek aşısı en son ne zaman yapıldı?
Güncelleme Tarihi:
Çiçek aşısı, geçmiş yıllarda görülen çiçek hastalığı dolayısıyla rutin olarak aşı takvimi içerisinde yer almaktaydı. 1980 yılı itibariyle çiçek hastalığının yok edilmesiyle birlikte çiçek aşısı da rutin aşı takviminden kaldırıldı. İşte, çiçek aşısı hakkında detaylı bilgiler
Çiçek hastalığı, yüzyıllardan beri bilinen, oldukça bulaşıcı, öldürücü, spesifik döküntü ve toksemi ile seyreden bir virüs hastalığıdır. İlk kez 10. yüzyılda Razi tarafından tanımlanan bu hastalığın belli döküntülerinin çiçek gibi olmasından dolayı bu adın verildiği bilinmektedir.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ)'nün de desteklediği yaygın aşılama çalışmaları sonucu 1980 yılının başlarında dünyada yok edildi. Bilinen son olgu, 1977 yılında Somali'de görülmüştür. Dolayısıyla 1980li yıllarda , daha önce tüm ülkeler için zorunlu olan çiçek aşısı uygulaması ortadan kalkmıştır. Ancak bazı ülkelerde askeri personele yapılmaktadır. DSÖ, dünyada hastalığa karşı aşı üretimine ve hastalık etmeni olan virüsün bilimsel amaçlı saklanması ve araştırılmasına da bazı sınırlamalar getirmiştir.
Bugün biyolojik silah olarak anılan bu virüse karşı, deneme aşamasında olan iki ilaç vardır: Vaccinia ImmunGlobin VIG ve Vistide.
Çiçek aşısı, canlı virus aşısıdır.Aşının yapımında, hastalığın etmeni olan Variola virus değil, Orthopox virus ailesinden bir benzeri olan Vaccinica virus kullanılır.Türkiye'de de Hıfzısıhha Enstitüsü tarafından üretilmiş ve geliştirilmiştir. Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de DSÖ kararı doğrultusunda bu aşının yapımına ve geliştirilmesine son verilmiştir. Bugün ise birçok ülke aşı stoklarını artırma çabasındadır.
Aşının Koruyuculuk Süresi: Çiçek aşısı, yapılan kişiyi en az 10 yıl süresince korumaktadır. İnfeksiyona karşı önleyici olmanın yanısıra, hastalık ile temasın ilk dört gününde aşı yapılması durumunda da koruyucu olmaktadır. Aşılı kişide semptomlar daha hafif olup, bu kişilerin daha az virus yaydığı bilinmektedir.
Aşının Yan etkileri: Aşının yan etkileri ağırdır ve sıklıkla görülür. Ancak hastalık riski olan kişilere, hastalığın komplikasyonları göz önüne alındığında yapılması tercih edilir. Aşının en önemli komplikasyonları aşıya bağlı egzama, progresif veya generalize vaccinia infeksiyonu, aşı sonrası ensefalit olarak gösterilmektedir. Aşılanan 1 milyon kişiden 1-2 kişide ölüm, 15 kişide ensefalit görülmektedir. Birçok olguda da yüksek ateş ve lenf bezlerinde şişme olmaktadır. Ensefalite bağlı, mental gerilik, felç, görme kaybı, yaşamı tehdit eden enfeksiyonlar görülebilir.
Aşı bazı gruplara yapılmamalıdır. Bunlar; gebeler, immün yetmezliği olanlar , tedavileri sırasında immün sistemi baskılayıcı ilaç kullananlar, HIV(+) olanlar, özgeçmişinde egzaması veya tanı konulamamış cilt hastalığı olanlardır.