Güncelleme Tarihi:
Burun kanamaları konusunda vatandaşların doğru bildiği pek çok şeyin aslında yanlış olduğunu ifade eden uzmanlar, burun kanamalarında başı geriye yaslamanın veya yatmanın doğru olmadığını, burnun uç kısmına 5 dakika sürekli baskı işlemi uygulamanın kanamayı durduracağını söylüyor. İşte, burun kanamaları hakkında merak edilen tüm soruların yanıtı...
BURUN KANAMASI NASIL GEÇER?
Alerji, enfeksiyon veya kuruluk durumlarında burun karıştırılması, kuvvetli sümkürme, kanama pıhtılaşma bozukluğu, aspirin ve benzeri ilaç kullanımı, yüksek tansiyon, burun orta bölmesindeki eğrilik, kaza ve darbe, baş ve yüz yaralanmaları, tümör ve kontrolsüz kan sıvılaştırıcı ilaç kullanımı gibi farklı sebeplere bağlı olarak burun kanaması meydana gelebilir Peki, burun kanaması durumunda ne yapılmalı? Burun kanaması nasıl geçer?
Burun kanaması anında öncelikle kanaması olan ve müdahale eden kişinin sakin olması gerektiğini söyleyen uzmanlar, heyecan ve panik durumunda tansiyonunun yükselebileceğini ve kanamanın şiddetleneceği konusunda uyarıyor. En sık kanamaların burnun ön kısmında olduğuna işaret eden uzmanlar, kanamalarda başı geriye yaslamak ve yatmanın yanlış olduğunu, başı hafifçe öne eğerek burna baskı yapılması gerektiğini konusunda vatandaşları uyarıyor.
Kanamalarda halk arasında burnun üst kemikli kısmına baskı uygulanıyor. Bu uygulama yanlıştır. Burnun alt üçte birlik yumuşak kısmına, sadece kanayan tarafa değil her iki tarafa mandal şeklinde baş ve işaret parmağı ile mümkün olan en geniş alana baskı yapılmalıdır.
Burna yapılan baskının kontrol amacıyla kısa tutulmasının da yanlış olduğuna söyleyen doktorlar, burun kanamalarında baskı işlemi en az 3 dakika olmalı, ancak ideal olarak 5 dakika devamlı sürdürülmelidir diyerek vatandaşları uyarıyor. Kanama dursa bile doktor tarafından muayene edilmesinde her zaman fayda vardır.
BURUN KANAMASI NEDEN OLUR?
Hürriyet Gazetesi yazarı Prof. Dr. Osman Müftüoğlu, burun kanamasının nedenlerini şöyle sıralıyor:
Buruna darbe almak: Küçük çocukların burun deliklerine yabancı cisim sokmaları ya da sokmaya çalışmaları sık rastlanan ve ebeveyni acile koşturan önemli bir burun kanaması nedenidir. Erişkinlerin de sık ve sert hareketlerle burun karıştırması benzer etkiyi yaratır. Kaza ya da kavga sonucu buruna alınan şiddetli bir darbe sonucu da burunda şiddetli bir kanama ve eğer kırık gelişirse şekil bozukluğu olabilir. Çok nadir olarak, burun kanaması kafatasında başka bir yere alınan darbeden kaynaklanır. Burun veya diğer yüz ameliyatlarından sonra da burun kanamasına rastlanabilir.
Ortam havasının kuruluğu: Kuru hava en çok rastlanan burun kanaması nedenleri arasındadır. Burun içini kaplayan mukoza adlı tabaka kurur, kanamaya ve enfeksiyona karşı duyarlı hale gelir. Çok soğuk havalarda da burun mukozasının kuruyup çatlaması sonucunda kişilerde burun kanaması görülebilir.
Sert ve güçlü burun silme: Tıkalı burnumuzu açıp rahatlamak için var gücümüzle sümkürmeye çalıştığımızda burun damarlarımızın çatlayıp kanamasına neden olabiliriz. Burun tıkanıklığı ne kadar rahatsız edici olursa olsun burnu fazla zorlamamakta fayda olduğunu hatırlatalım.
Burun kemiğinin eğri olması: Bu eğriliğin tıptaki adı “septum deviasyonu”dur. Burun deliklerini ayıran ince duvar olağan koşullarda ortada yer alır ve her iki burun boşluğunu eşit olarak birbirinden ayırır. Bazen bu duvar bir tarafa doğru eğik olabilir ve burun boşluklarından birinin daralmasına yol açar. Bu eğrilik yüzünden daralan tarafta hava akışı azalır, nefes almakta zorlanma ve burun kanaması gibi belirtiler görülebilir.
Enfeksiyonlar: Nezle, soğuk algınlığı veya gribal enfeksiyonlar, sinüzit benzeri daha ciddi enfeksiyonlar da kanamaya neden olabilir. Bu durum daha çok burun içini kaplayan mukozanın kurumasından ve kabuklanmasından kaynaklanır. Öksürük, aksırık ve biriken ifrazatı temizlemeye yönelik sümkürme gibi nedenlerden dolayı kabuk çatlar, yara olur, kanama yapar.
Kan basıncının yükselmesi: Yüksek tansiyonun belirtileri arasında burun kanaması da yer alır. Çoğu kez hiçbir belirti vermeyen yüksek tansiyon bazı kişilerde, özellikle de aniden hızla yükseldiğinde ciddi baş ağrısı, bulantı ve kusma hatta burun kanaması ile ortaya çıkabilir.
İlaçlar: Burun spreyleri de burun kanamasına neden olabilir. Kan inceltici, sulandırıcı ilaçlar ve aspirin de sorun yaratabilir. Endüstriyel ortamlarda kullanılan kimyasalların da burun kanamasına yol açtığı görülmüştür. Burun kanamanızın nedensiz olduğunu düşünmeden önce sık kullandığınız ilaçları veya kimyasalların yoğun olarak solunduğu bir ortamda bulunup bulunmadığınızı gözden geçirmenizi öneririz.
Kanama veya pıhtılaşma sorunu yaratan hastalıklar: Hemofili gibi kanın pıhtılaşmaması ile ilgili hastalıkları olan kişilerde, durup dururken burnun kanaması sık karşılaşılan bir durumdur. Pıhtılaşma ile ilgili sorunlarda, kanın pıhtılaşmasını sağlayan faktörlerde eksiklik vardır ve vücut kanamayı durduramaz. Yara kanamasının durmaması, uzun süreli kanamalar, ansızın ortaya çıkan kanamalar, nedensiz morluk oluşumu, iç kanamadan kaynaklanan eklem ağrısı ve şişmesi akla bir kanama-pıhtılaşma sorununu getirmeli ve zaman yitirmeden bir uzmanla görüşülmelidir. Yaşlı kişilerde, kanın pıhtılaşması daha uzun uzun sürebilir. Kan kaybını tolere edebilme kapasiteleri de düşük olduğundan daha dikkatli olmak gerekir.
Vitamin eksikliği: K vitamini kanın pıhtılaşmasına katkıda bulunan bir vitamindir. Eksikliğinde kanama-pıhtılaşma sorunları yaşanabilir. K vitamini eksikliği, diş etlerinde kanama, hemoroid (basur) kanamaları gibi sorunların yanı sıra burun kanamasına da neden olabilir. Yumurta sarısı, süt ürünleri, kırmızı et, marul, bamya, brokoli, kabak, lahana, ıspanak, yeşilbiber, muz, kivi, şeftali, çilekte ve pirinç K vitamini oranı yüksek besinlerdir.
Besin destekleri: Eğer kanama eğilimi olan biriyseniz kan sulandıran destekler bilinçsiz veya yanlış kullanıldıklarında (gingko özleri, ginseng) burun kanamasına yol açabiliyorlar.