BİR SORUDAN FAZLASI | Yürürken başkasının sigara dumanına maruz kalmak zorunda mıyım?

Yolda yürürken sigara içmek hem bireysel hem de toplumsal kurallar açısından tartışmaya açık bir konu. Açık havada sorun olmayacağını düşünen de var, çok rahatsız olduğunu hatta sigara içeni uyardığını söyleyen de...

Bir Sorudan Fazlası'nda bu konuyu hem vatandaşlarla hem de Zarafet, İmaj ve İletişim Eğitmeni Ayça Kuru ile masaya yatırdık. İşte yorumlar...

'SİGARA KULLANMAMA RAĞMEN YÜRÜRKEN ASLA İÇMİYORUM'

Onur H. (29)

Ben sigara kullanmama rağmen yolda asla içmiyorum ve içenlerden de rahatsız oluyorum. Fakat açıkçası bu zamana kadar kimseyi bu sebeple uyarmadım çünkü insanların hayatına, davranışlarına o kadar müdahale etmeyi de doğru bulmuyorum.

Yolda önümden ya da yakınımdan yürürken sigara içen birisi olduğunda yolumu değiştiriyorum. Özetle kendim yapmıyorum, yapanlardan da rahatsız oluyorum ama bunu çok fazla sorun etmiyorum.

'BEN BİR KÜL TABLASI İLE YOLCULUK YAPMAK ZORUNDA MIYIM?'

Nazlı Ş. (25)

Kimse kimsenin tercihlerine karışamaz, saygı duymak zorunda. Ta ki o tercihler bir başkasını etkilemeye başlayana kadar… Yolda, kalabalık alanlarda ya da yürürken fark etmez, başka birini rahatsız etmeye, zarar vermeye başlandığı an sigara içilmesi toplumsal bir sorun halini alıyor bana göre.

Ben özellikle otobüs duraklarında sigara içen insanlara değinmek istiyorum. Binecekleri otobüs durağa yanaştığında dahi sigarayı içmekten geri durmayan, son nefesi otobüsün merdivenine adım atmışken alan ve öyle binen insanlar… Sizin o otobüste yolculuk yapan insanları berbat bir koku ile rahatsız etmeye ne hakkınız var? Ben bir ‘kül tablası’ ile dakikalarca belki de saatlerce yolculuk yapmak zorunda mıyım? Sigaranı durağa gelmeden ya da otobüsten indikten sonra içsen ölür müsün?

Bu durum ‘özgürlük’ten ziyade, başkasının hakkını gasp etmeye giriyor. O yüzden bencilce davranılmamalı ve insanlar kişisel tercihlerini başkalarını rahatsız etmeyecek sınırlar içinde gerçekleştirmeli.

 'ÖZELLİKLE YÜRÜYÜŞ YAPARKEN ÇOK GELEN DUMAN BENİ BİTİRİYOR'

Simge S. (37)

Ben spor amaçlı yürüyüş yapmayı çok seviyorum ve düzenli olarak yürümeye çalışıyorum. Ama salonda yürüyüş bandında yürümek yerine özellikle yaz aylarında mümkün mertebe deniz kıyılarını tercih ediyorum.

Geçenlerde yine böyle bir yürüyüş sırasında hızımı almış nefesimi ayarlamışken bir anda önüme sigara içen bir adam çıktı. Sağından geçemiyorum çünkü denize düşme riskim var. Solundan geçeyim diyorum, beyefendinin dumanını savura savura gezdiği sigarası var.

Sol tarafı bir şekilde gözüme kestirdim, tam yanından geçecekken adam kolunu uzatıp sigaranın külünü silkelemeye kalkmaz mı? Ayakkabımın üzerine düşen küllere mi sinirleneyim, saliselik farklarla kolumun bacağımın yanmadığına mı şükredeyim şaşırdım. Bakın yuttuğum dumanı hiç söylemiyorum bile...

İçmeyin demenin bir faydası yok bence. Ama en azından "İğne atsan yere düşmez bir yerde sigara içiyorsanız sağınıza solunuza dikkat edin" diyeyim bari. Çünkü hiç kimsenin kendi keyfi için başkasına zarar vermeye hakkı yok.  

'KENDİMİ GEÇTİM BEBEĞİM ADINA ÇOK RAHATSIZ OLUYORUM, YASAL DÜZENLEME İSTİYORUM'

Gizem Ö. (32)

Dört aylık bebeğim var ve onu arabasına koyup sık sık yürüyüşe çıkmaya çalışıyorum. Evim İstanbul’da merkezi ve maalesef kalabalık bir ilçede olduğu için yürürken bile insanlara çarpıyorum. Kalabalık üzerine bir de sigara dumanı eklenince yaşadığım stresi tahmin edemezsiniz.

Ben sigara kullanmıyorum, eşim de bebeğimiz olunca sigarayı bıraktı. Yani bu konuda oldukça hassasız. Bebeğimi böylesi korurken, yoldan geçen hiç tanımadığım birinin ona zarar verebilme rahatlığı karşısında çılgına dönüyorum.

Önümüzden geçen birisi sigara içtiğinde tüm duman bize geliyor. Bebek arabasının üstünü kapasam da çocuğumu dumana maruz kalmaktan koruyamıyorum. Bazen canıma tak ettiğinde sigara içen kişinin yanına gidip “Yürürken içtiğiniz için tüm duman bebeğime geldi, yaptığınız gerçekten çok yanlış” diyorum.

İlginçtir ki bu zamana kadar hiç sert bir cevap ile karşılaşmadım. Uyardığım herkes, “Haklısınız, kusura bakmayın” şeklinde yaklaştı. Bir de “Bebek olduğunu görmedim” diyenler var. Evet bebek varken ekstra dikkat etmek gerekiyor belki ama konunun aslında bebek ya da yetişkinlikle ilgisi yok.

İnsanları bariz şekilde rahatsız edecek, dumana boğacak, kötü kokmalarına sebep olacak şekilde davranmak her anlamda yanlış. Ben de bir anne olarak bu durumdan çok rahatsız oluyorum ve yasal bir düzenleme olmasını istiyorum.

'YAKINLARINIZDAN BİRİ SİGARA İÇİNCE YANINDAN MI KALKIYORSUNUZ?'

Arda B. (44)

Her zaman olmasa da yürürken ya da yol kenarında durup sigara içtiğim oluyor. Tabii aşırı kalabalık yerlerde bunu yapmaktan kaçınıyorum ama insanın daha az olduğu, yürürken arama mesafe koyabileceğim durumlarda yapabiliyorum. Açıkçası her şeye ve herkese söylenen, müdahale eden insanlara da sinir oluyorum.

Hiç mi kafeye, restorana, parka, bahçeye gitmiyor, sigara kullanan insanlarla bir araya gelmiyorsunuz? Ailenizden, arkadaşlarınızdan biri sigara içince yanından mı kalkıyorsunuz? Birisi gelip dumanı sizin yüzünüze üflemediği sürece kimseye söylenmeyin, rahatsız oluyorsanız karşı kaldırıma geçin.

'FABRİKA BACASI İLE YÜRÜYOR GİBİ HİSSEDİYORUM'

Sevgi G. (38)

Ben gerçekten bu insanlara anlam veremiyorum. Sigara içen insanlar bunu keyif aldıkları için içmiyorlar mı? Madem öyle oturup güzel güzel içsenize sigaranızı? Kaldırımda yürürken sigara içmek nasıl bir kafa?

Özellikle metro çıkışlarında çok rahatsız oluyorum ben bu durumdan. Havasız bir ortamdan çıkıp tam nefes alacağım derken birden harıl harıl birçok insan sigara yakıyor. Açık hava bile olsa o koku direkt insanın üstüne geliyor. Sigara içmeyen için iğrenç bir koku ama bu durum o sigarayı tüttürenlerin umurunda değil.

Onlarla birlikte önümde arkamda fabrika bacası ile yürüyor gibi hissediyorum ve eve gelir gelmez duşa girmek istiyorum. Bence dışarıda sigara içmenin de bir adabı olmalı ve yürürken sigara içmek yasaklanmalı.

* * * * *

Yukarıda okuduğunuz üzere yolda yürürken sigara içme konusunda fikirlerini sorduğumuz insanların çoğunluğu bu durumdan rahatsız olsa da bunu bir özgürlük olarak gören ya da “Rahatsız olan yolunu değiştirsin” diye düşünenler de var. Peki yolda yürürken sigara içmek toplumsal ve görgü kuralları açısından ne ifade ediyor?

1970’LERDE OTOBÜSLERDE DAHİ SİGARA İÇİLİYORDU

Zarafet, İmaj ve İletişim Eğitmeni Ayça Kuru, “Yolda yürürken sigara içmek, toplumsal kurallar ve görgü kuralları açısından saygısızlık veya rahatsızlık nedeni olabilir. Sigara dumanı, başkalarını rahatsız edebilir ve sağlığa zararlı olabilir. Bu nedenle, genellikle insanlar kalabalık yerlerde sigara içmeyi tercih etmezler” dedi ve şunları söyledi:

“Toplumda sigara içme yasakları veya sigara içmek için belirlenmiş bölgeler bulunabilir. Önemli olan, başkalarının haklarına ve konforuna saygı göstermek, sigara içmenin yasal ve kurallara uygun olduğu durumlarda bunu yapmaktır. Biliyorsunuz 1970-80’li yıllarda otobüslerde dahi sigara içiliyordu. Uygulamaya konan yasalar doğrultusunda kapalı alanlarda sigara içmek yasaklandı ve bu kurala uymayan da para cezasına çarptırıldı. Bunun sebebi Türk toplumunun daha sağlıklı bir hayat yaşayabilmesini ve daha sağlıklı bir ortamda gelişimini sağlamaktı.”

‘BAŞKALARININ HAKLARINA SAYGI GÖSTERMEK TOPLUMDA UYUMLU YAŞAMAK İÇİN ÖNEMLİ’

Birçok ülkede ve şehirde, kamusal alanlarda sigara içme yasağı veya sigara içilmeyen bölgeler bulunduğundan bahseden Kuru, “Bu tür kurallar, insanların daha temiz bir hava ortamında bulunmalarını ve sigara dumanından korunmalarını amaçlar. Dolayısıyla, açık alanlarda sigara içmek hem toplumsal hem de sağlık açısından doğru bir davranış olarak kabul edilmemektedir” ifadelerini kullandı ve ekledi:

“Sigara içme konusunda herkesin farklı tercihleri ve görüşleri olabilir. Ancak, başkalarının haklarına ve sağlığına saygı göstermek, toplumda uyumlu bir yaşam sürdürmek için önemlidir. Sigara içenler, sigara içme kurallarına ve sigara içilmeyen bölgelerin belirtilerine uyarak, başkalarının rahatsızlık duymasını engellemeye çalışmalıdır.”

SİGARA KONUSUNDA YASAL DÜZENLEMELER YAPAN ÜLKELER VAR

Peki sokakta sigara içme konusunda yasal düzenlemeler yapılabilir mi?

Ayça Kuru, bu soruya “Evet, yasal düzenlemeler sigara içme konusunda etkili bir araç olabilir. Birçok ülke, sigara kullanımını sınırlamak ve sigara içilen alanları azaltmak için yasal düzenlemeler yapmıştır. Bunlar genellikle içme yasağı, kapalı mekanlarda sigara içilmemesi, açık hava alanlarında sigara içme sınırlamaları veya belirli bölgelerde sigara içme yasağı gibi önlemleri içerir” cevabını verdi.

Kuru, bu tür yasal düzenlemelerin, sigara içenlerle içmeyenlerin haklarını dengelemeyi amaçladığını hatırlatarak, “Sigara dumanından etkilenmek istemeyen insanlar için daha temiz bir çevre sağlamak, pasif içiciliği azaltmak ve genel halk sağlığını korumak hedeflenir. Yasal düzenlemeler, sigara içme alışkanlığının toplumda kabul edilemez olduğunu vurgulayarak, sigara içmeyenlerin ve çocukların korunmasına yardımcı olabilir” dedi.