Bel ağrısında kritik 6 hafta

Anadolu Sağlık Merkezi uzmanı Prof. Dr. Ayşen Yücel, bel ağrılarıyla ilgili sorularımızı yanıtladı:

Bel ağrısı çekenler hangi doktora gitmeli?

Basit mekanik bel ağrıları ilk basamak sağlık hizmetlerinde bile tedavi edilebilir. Ağrı tedaviyle düzelmiyorsa bir uzmana başvurmak gerekir. Başlangıçta fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanı doğru seçim olacaktır. Ancak kronik bel ağrıları çok komplekstir. Nöroşirürji (beyin ve sinir cerrahı), fizik tedavi ve rehabilitasyon, ortopedi, ağrı, psikiyatri gibi farklı branşlardan doktorlar hastaya yol göstermeli.

Bel ağrılarının kronikleşme ihtimali nedir?

Uygun ve zamanında tedavi edilmeyen akut bel ağrılarının yaklaşık yüzde 5-10’u kronikleşiyor. İlk 3 ay içinde iyileşme sağlanamayan bel ağrılarında kronikleşme oranı daha yüksek.

Bel ağrıları ne kadar uzarsa dikkatli olmalı?

Akut bel ağrısında, ağrı dışında uyuşukluk, kas güçsüzlüğü gibi bulgular varsa, ağrı günlük aktiviteleri yapamayacak kadar şiddetliyse, birkaç gün içinde geçmiyor veya azalmıyorsa mutlaka uzman bir hekime başvurmak gerekir. Kronik bel ağrılı hastalarda ise atak sıklığı ve süresi giderek artıyorsa mutlaka tedavi gerekir.

Bel ağrıları nasıl tedavi ediliyor?

Önemli olan ağrının nedeni bularak tedavinin ona göre düzenlenmesi. Hastaların büyük çoğunluğu ilaç, istirahat, fizik tedavi ve rehabilitasyon yöntemleriyle tedavi oluyor. Ancak bir kısmında ağrı bu tedavilere rağmen devam edebiliyor. Bunlarda cerrahi tedavi düşünülmüyorsa, öncelikle şikayetleri azaltıcı tedavi yapılmalı. Beyin cerrahı, fizik tedavi uzmanı ve ağrı-algoloji uzmanı birlikte çalışmalı. Öncelikle algoloji uzmanının planlayacağı etkin ağrı tedavisiyle ağrı şikayeti ortadan kaldırılmalı daha sonra fizik tedavi ve egzersiz uygulamaları yapılmalı.

Bel ağrılarının ne kadarı fıtık, ne kadarı başka sorun kaynaklı?

Beldeki mekanik zorlanmalar, kireçlenme veya fıtığa bağlı olabileceği gibi omurgayı tutan romatizmal, osteoporoz gibi metabolik hastalıklara ya da kansere bağlı da gelişebilir. Ama en sık bel ağrısı nedeni sinir kökü basısı ve mekanik zorlanma. Romatizmal hastalıklara bağlı bel ağrısı daha az görülüyor. Ancak gençlerde romatizmal hastalıklar da bel ağrısı yapabilir. Duygusal stres veya uzun süre hareketsiz kalmanın da bel ağrısını arttırdığını gösteren çalışmalar var.

Bel nasıl  korunur

Kilonuzu kontrol altında tutun.
Yerden bir cismi almak için dizleri kırıp çömelerek hareket edin. Yükü, mümkün olduğunca gövdenize yakın tutarak taşıyın.
Ağır şeyleri kaldırırken yardım alın.
Ani hareketlerden sakının. Özellikle ayaklar hareketsizken vücudu döndürerek yerden bir şey almak, aşırı uzanarak bir cismi almaya çalışmak çok riskli.
Otururken dik pozisyonda olmaya özen gösterin. Yumuşak, alçak ve derin koltuklarda oturmayın. Yatak, ayakkabı vb. seçimlerde bel sağlığınızı da düşünün.
Uzun süre hareketsiz kalmamaya özen gösterin. Uzun süre oturmak zorundaysanız sık sık mola verip bacaklarınızı hareket ettirin. Uzun süre araç kullanıyorsanız mola vermeyi ihmal etmeyin. Uzun uçak yolculuklarında aralıklarla kalkıp uçak içinde yürüyüşler yapın.
Stresin bel ağrısını arttırdığını unutmayın.
Yüzmek bel ağrısından korunmanın en etkili yollarından.

6 hafta kuralı

Kaynağı ne olursa olsun, bir süre sonra doku kendisini onarıyor ve ağrı kendiliğinden geçiyor. Yaklaşık yüzde 50’si 2 hafta, yüzde 80’i 6 hafta içinde azalarak kayboluyor. Vücudumuzun tamir mekanizmaları 6 haftaya kadar ağrı kaynağı olan dokuyu onarabilirse bel ağrısı geçiyor. 6 hafta sonra geçmeyen bel ağrısı kronik sayılıyor. Bir kez bel ağrısı atağı geçirenlerin yüzde 30’unda bel ağrısı tekrarlayabiliyor ve kronikleşebiliyor.

Bu belirtileri dikkate alın

Aşağıdaki belirtileri yaşıyorsanız durum ciddi demek, mutlaka doktora gidin:
6 hafta geçmesine rağmen kaybolmayan bel ve/veya bacak ağrısı,
Bacakta güç kaybı hissi,
İdrar yapma veya tutmada güçlük,
Makat bölgesini içeren uyuşukluk hissi,
Kısa mesafe yürüyüşlerde bile her iki veya tek bacakta gelişen uyuşukluk, yorgunluk hissi.

Hekime sormadan ağrı kesici içmeyin

Bel ağrısı tedavisinde önerilen ağrı kesici ilaçları doktor önerisi dışında kullanmak, özellikle sindirim sistemi üzerinde oluşturabileceği yan etkilerinden dolayı uygun değil. Bu ilaçları doktorunuzun önerdiği sürede ve dozda kullanın.