Güncelleme Tarihi:
Anne Sütü ve Beslenme
Uzmanlar sadece anne sütü verilen çocuklarda mikroplara bağlı hastalıkların daha az görüldüğünü ve bu bebeklerde, sadece anne sütü verilmeyenlere kıyasla, daha az ciddi hastalık geliştiğini belirtmektedir. Anne sütü çocuğun sağkalması, gelişimi ve bağışıklık sisteminin düzgün çalışması için gerekli besinleri, antioksidanları, hormonları ve antikorları içerir. Anne sütüyle beslenmeyen altı aylıktan küçük bebekler, yaşamın ilk altı ayında sadece anne sütüyle beslenen bebeklere kıyasla, zatürre nedeniyle ölüm açısından beş kat yüksek risk altındadır
Yetersiz ve yanlış beslenen çocuklar hastalıklara yakalanma ve bunun sonucunda çocuk ölümleri ve sakatlıklar bakımından daha yüksek risk altındadır. Kötü beslenme çocuklarda zatürre geliştirme riskini iki şekilde artırır. Birincisi, bağışıklık sisteminin düzgün çalışması için yeterli miktarda protein ve enerji alınması gereklidir. Kötü beslenme çocuğun bağışıklık sistemini zayıflamasına sebep olur. İkincisi, kötü beslenen çocuğun solunum kasları daha güçsüzdür, bu nedenle solunum yollarındaki salgıları gerektiği kadar iyi temizleyemez. (1).
Yeterli miktarda çinko minerali almayan çocuklar zatürre geliştirme ve buna bağlı ölüm açısından daha fazla risk altındadır. Beslenme yoluyla yeterli miktarda çinko alınması zatürre görülme sıklığının ve hastalık şiddetinin azaltılmasına yardımcı olur (1).
Hijyen ve Temiz Hava
Bazı araştırmalar el yıkama ve ev içi hava kirliliğinin azaltılmasının da gelişmekte olan ülkelerde pnömokoklara bağlı ölümlerin azaltılmasında önemli bir role sahip olduğunu belirtmektedir (1). Pnömokok hastalıklarından korunmak için çocuklara ellerini düzenli olarak su ve sabun ile yıkamaları öğretilmelidir (2). Ayrıca, solunumu olumsuz etkileyebilen ve çocukların hastalanma olasılığını artıran tozlu, sigara dumanlı ortamlardan uzak durulmalıdır (3).
Aşılama
Sağlık otoriteleri aşılamayı pnömokok hastalıkların önlenmesinde en etkin yöntemlerden biri olarak göstermektedir (1,4).
Konjuge pnömokok aşısı, bebek ve çocukları zatürre, menenjit, kan iltihabı orta kulak iltihabı ve sinüzit gibi pnömokok hastalıklarına karşı korumak amacıyla üretilmiştir (5). Konjuge pnömokok aşısı Amerika, Almanya, Fransa, İngiltere, Yunanistan, Meksika, Kosta Rika gibi ülkelerin de aralarında bulunduğu 17 ülkede rutin aşı takviminde olup devlet tarafından ücretsiz uygulanmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü konjuge pnömokok aşısının dünyada beş yaş altı ölümlerin azaltılmasında önemli bir katkısı olduğunu kabul etmekte, tüm ülkelerde rutin aşı takvimine alınmasını öncelikle tavsiye etmektedir (4).
Konjuge pnömokok aşısının, 6 hafta (1.5 ay) ile 9 yaş arasındaki tüm bebek ve çocuklarda uygulanması önerilmektedir. Bebeklerde 2. aydan başlayarak en az bir ay ara ile 3 kez ve 12. - 15. aylar arasında bir doz daha olmak üzere toplam 4 doz uygulanır. Diğer yaş grupları için de farklı bir aşılama programı bulunmaktadır. Konjuge pnömokok aşısı diğer çocukluk çağı aşılarıyla birlikte uygulanabilmektedir (5).
Pnömokok mikrobuna karşı geliştirilmiş bir diğer aşı polisakkarit pnömokok aşısıdır. Polisakkarit aşı ülkemizde 2 yaşından küçük bebekler için ruhsatlı olmayıp bu yaş grubunda koruma sağlamaz (6). Sadece 2 yaştan büyük ve kronik hastalığı bulunan çocuklar ve erişkinlerde kullanılan bu aşı, 5 yılda bir tekrarlanmalıdır (7).
Doğum tarihini girerek bebeğinizin özel aşı takvimini oluşturmak ve hangi tarihte hangi aşıyı yaptırmanız gerektiğini öğrenmek için interaktif aşı takvimini kullanabilirsiniz.
AŞI TAKVİMİ İÇİN TIKLAYIN...