Güncelleme Tarihi:
Kobalamin adıyla da bilinen B12 vitamini hem çocukların hem de yetişkinlerin periyodik aralıklarla almaları gereken bir vitamindir. Birçok farklı besinde farklı oranlarda B12 vitamini bulunmaktadır. Eksik alındığı takdirde birçok sağlık sorunu ve hastalık ortaya çıkabilir. Eksikliğinin belirtileri hem fiziksel hem de zihinsel olarak ortaya çıkar. Başta meyveler olmak üzere birçok gıda türünde yüksek oranda B12 vitamini bulunmaktadır.
B12 Vitamini Eksikliğinin Fiziksel Belirtileri
1- Halsizlik: Sağlıklı ve düzenli beslenme alışkanlığı olanlar B12 vitamininden gün içerisinde harcayacağı enerjilerin çoğunu alırlar. Bu vitaminin eksik alınmasında ise yorgunluk ve halsizlik ortaya çıkar. Özellikle sporla amatör ya da profesyonel olarak ilgilenen kişilerin B12 vitamini alımlarına dikkat etmesi gerekir
2- Üşüme: Tıpkı D vitamini eksikliğinde olduğu gibi kobalamin eksikliğinde de üşüme belirtileri yüksek düzeyde görülür. En sıcak yaz günlerinde dahi önüne geçilemeyen titreme nöbetleri görülebilir. Kış ve sonbahar aylarında ise yüzde renk solgunluğu ortaya çıkabilir.
3- Kilo kaybı: Söz konusu kilo kayıpları ani ve sağlıksız bir şekilde olur. Kişilerin bağışıklık sistemleri eski fonksiyonlarını yerine getiremez. Yağ değil kas kitle endeksinde azaldığı olduğu için kemiklerde ve eklemlerde ağrı ortaya çıkabilir.
B12 Vitamini Eksikliğinin Psikolojik Belirtileri
1- Depresyon: Fiziksel zafiyetin artması ile birlikte psikolojik tahribat da başlar. B12 vitamini eksikliği çeken kişiler çevresindeki olaylara ve kişilere karşı yabancılaşır. Ruh halini derinden etkileyen bu rahatsızlık sonucu kişiler asosyalleşmeye başlar.
2- Asabiyet: Asabiyet ve sinirlilik halleri B12 vitamini eksikliğinin en sık rastlanan psikojik belirtileri arasında gösteriliyor. En ufak bir aksaklık karşısında dahi bireyler aşırı öfke patlamaları ve tahammülsüz davranışlar sergileyebilir.
3- Kaygı: Özellikle Amerika ve İngiltere'nin önemli üniversite hastanelerinde B12 vitamini eksikliğine dair ciddi araştırmalar yapıldı. Bu araştırmalar sonucunda bu önemli vitaminin yeteri kadar alınmamasının bireylerde kaygı etkilerini arttırdığı bilimsel olarak ispatlanmıştır. İleri uçlu durumda anksiyete bozukluğu teşhisi bile konulabilir.
B12 Vitamini Eksikliğinin Sık Rastlanan Diğer Belirtileri
1- Ağız yaraları: B12 vitamini içeren besinlerin tamamı ağız yaralarını doğal yollardan geçiren minerallere sahiptir. Eksikliğinde ise ağız yaraları, aflar ve damak yaraları ortaya çıkabilir. Diş eti çekilmesi, hızlı diş çürümeleri de sık rastlanan diğer belirtiler arasında gösterilmektedir.
2- Eklemlerde uyuşma: Yorgunluk ve halsizlik ile birlikte eklem ve uzuvlarda uyuşma ortaya çıkabilir. Kısa süreli oturmalarda dahi dizlerde ve ayaklarda karıncalanma meydana gelebilir.
B12 Vitamini Eksikliğinin Nedenleri
1- Yetersiz Beslenme: Özellikle kahvaltı öğününü atlayan ya da geçiştiren kişilerde B12 vitamini eksikliği büyük oranda görülür. Bunun dışında daha çok fast-food ağırlıklı beslenen kişilerde de benzer belirtiler ortaya çıkabilir.
2- Vejetaryen Beslenme: Kırmızı ve beyaz et türlerinin tamamında eser miktarda B12 vitamini bulunuyor. Ancak vejetaryen beslenmede et yenmediği için bu gıdalardan alınacak olan vitamin değerleri eksik kalmaktadır. Bu da birçok farklı rahatsızlığın çeşitli belirtiler ile ortaya çıkmasına doğrudan neden olur. Vejetaryen ağırlıklı beslenen kişilerin etlerden alması gereken vitaminleri başka gıdalardan karşılaması gerekmektedir. Aynı şey vegan beslenen kişiler için de geçerlidir. Onlar süt ve yumurta gibi gıdaları tüketmediği için sağlık sorunları çok daha ileri boyutlarda ortaya çıkabilir.
3- Yaş faktörü: Elli yaş üstü kadın ve erkeklerde B12 vitamini eksikliği görülme riski diğer yaş gruplarına oranla daha fazladır. Dünya genelinde kadınlarda görülme ihtimali ise erkeklere oranla üç kat fazladır.
4- Diyet uygulamaları: Bazı diyet programlarında B12 vitamini içeren besinler listelere alınmaz. Bu da bu vitaminin eksikliğine bağlı hastalıkların ortaya çıkmasına neden olur.