Güncelleme Tarihi:
Vücut ısısının normalin üzerine çıkması ateş olarak tanımlanır. Genel olarak makattan ölçülen normal vücut ısısı 36.4 - 37.6 Cº , koltuk altından ölçülen normal ısı ise 36.5-37.0 0C olarak kabul edilir.
Çocuklarda vücut ısısı, erişkinlerden daha yüksektir ve ateşin gün içinde belli bir ritmi vardır. Gün boyu sabah ve akşam saatleri arsında 0.5-1.0 C fark bulunur. Bu duruma günlük ısı ritmi denilir. Çocuklarda en yüksek vücut ısısı saat 17-19 arasında, en düşük ısı ise saat 24- 06 arasında olmaktadır. Vücut ısısı ağızdan, makattan, koltuk altı ya da kulaktan ölçülebilir. Koltuk altı ısısı, gerçek vücut ısısından biraz daha düşüktür.
Koltuk altı ısısı 37-37.5 oC arası çok hafif ateş, 37.6-37.9oC arası hafif ateş, 38-38.5 oC arası orta derecede yüksek ateş, 38.5-39.5 oC arası yüksek ateş, 40oC nin üzerinde ise çok yüksek ateştir. Koltukaltından alınan ateş değerleri makattan alınana göre 10C daha düşüktür. Makattan yapılan ölçümlerde bu duruma dikkat etmek gerekir.
Ateşi tespit etmenin en doğru ölçüm metodu termometre (derece) kullanmaktır. El teması ile ateşin ölçülmesi göreceli olup ayrıca bulunulan ortama göre yanılmalara neden olabilmektedir.
ATEŞ NASIL ÖLÇÜLÜR?
Ateşin varlığından bahsedebilmek için, vücut ısısının 37oC nin üzerinde olması gerekir. Bu nedenle mutlaka ölçüm yapılmalıdır. Ateş ağızdan, koltuk altından, rektal yolla ve kulaktan ölçülebilir. Ölçüm için en doğru yöntem ateş ölçer kullanmaktır.
ATEŞ ÖLÇER NASIL KULLANILIR?
Beden Sıcaklığı Ölçümü Yapan Termometreler (Ateş Ölçerler)
Cıvalı Termometreler: Kullanım öncesi cıva seviyesi kontrol edilir şâyet seviye yüksek silkeleyerek düşürülür.
Klâsik olarak çocuklarda ateş 4 yaşa kadar makattan ölçülür. Bu yöntem en ideal olanıdır. 380C üstü ateş kabul edilir. Makatta yara varsa ya da bu bölgeden ameliyat geçirilmişse bu yol kullanılamaz. 1-2 Yaşından sonra eğer çocuk itiraz ediyorsa ona saygı duyularak diğer taraflardan ölçüm yapılır.
Makattan ölçüm için çocuk yan yatırılıp veya anne kucağında yüzü koyun pozisyonda cıvalı makat termometresinin ucu sonuna kadar sokularak 3 dakika beklenir. Sonra çıkarılır ve okuma yapılır. Böylece cıva parlaklığı seviyesi görülmüş olur. Cıvalı termometrelerin koltukaltı tipleri ile kolay okunabilen daha büyük tipleri de mevcuttur. Çok küçük prematüre bebeklerde ateş ölçme işi rektal yapılamaz. Büyük çocuklarda ateş ölçme ise koltukaltı ve kasık bölgesinden yapılır.
Cıvalı termometreler yere düşürülürse ve kullanım esnâsında kırılabilir bu yüzden itinâlı kullanılmalıdır.
Elektronik – Dijital Termometreler: Cıvalı termometrelere iyi bir alternatif olan dijital termometreler son yıllarda oldukça yaygın olarak kullanılmaktadır. Cıvalı termometrelere nazaran daha mukavemetli olmaları sebebi ile darbelere dayanma ve yere düşünce kırılmama, açış ve ölçüm sonunda sesli uyarı yapabilme ve otomatik olarak kapanma gibi özellikleri vardır. Rahat okunabilen, bütün ateş ölçülebilecek yerlerde uygulanabilen bu termometrelerin kullanımları kolaydır.
Kulak Termometreleri: Timpanik infrared emisyon araştırıcı, pratik ve anında sonuç veren termometrelerdir. Bu termometrelerin kullanımında filtrelerini sıkça değiştirmek ve ölçüm mesafesini iyi ayarlamak gerekir.
Bant Şeklinde Termometreler: Vücut, alın, el bileği gibi yerlere tatbik edilerek kullanılabilir. Okuması kolay fakat kullanımı yaygın olmayan termometrelerdir.