"Aspirin tedavide etkili ancak koruma sağlamıyor"

Aralık 2019’da Çin’de başlayan koronavirüs pandemisinde gözler aşı çalışmalarından gelecek olumlu haberlere çevrilmişken bilim insanlarından yeni bir açıklama geldi. Amerikalı bilim insanları, geçtiğimiz ay yayınladıkları bir makalede, 412 hastayla yaptıkları geriye dönük bir çalışmada, Aspirin kullanımının koronavirüs tedavisinde solunum cihazına bağlanma ihtiyacını ve ölümleri azalttığını belirtti. Aspirin’in koronavirüs enfeksiyonuna karşı iyileştirici bir etkisi olabilir mi? Türkiye’de de günlük yaşamda her yaştan insanın yaygın olarak kullandığı Aspirin ile koronavirüs tedavisinde etkili sonuçlar alınabilir mi? Altınbaş Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Farmakoloji Anabilim Dalı Başkanı Dr. Öğr. Üyesi Gaye Hafez, konu hakkından merak edilenleri yanıtladı.

"PIHTI SORUNUNU ÇÖZMEK İÇİN TEDAVİYE EKLENİYOR"

Ateş düşürücü ve ağrı kesici etkisinin yanı sıra önemli bir özelliğinin kan sulandırıcı bir ilaç olması nedeniyle Aspirinin tüm dünyada yaygın olarak kullanıldığını belirten Dr. Öğr. Üyesi Gaye Hafez, koronavirüs enfeksiyonunda yaşanan sorunlardan birinin damar içinde pıhtı (tromboz) oluşumu olduğunu söyledi. Dr. Gaye Hafez, "Aspirin de bu pıhtının oluşmasına engel olduğu için hekim kontrolünde tedaviye eklenebiliyor. Ancak bu durum, ‘Aspirin, koronavirüse karşı koruyor’ şeklinde manşet yapılmamalı. Çünkü Aspirin, koronavirüsün yol açtığı pıhtı sorununu (özellikle pulmoner emboli) çözmek için tedaviye ekleniyor, koronavirüsten korumuyor. En azından şu an elimizde olan verilerle bunu söyleyemeyiz" diye konuştu.

"DAHA GENİŞ ÇAPLI ARAŞTIRMALARA İHTİYAÇ VAR"

Türkiye'de bilim kurulu üyelerinin aspirinin pıhtı oluşumunu önlemek için kullanıldığını açıkladıklarını söyleyen Dr. Hafez, "Ancak koronavirüsün yol açtığı tek sorun pıhtı riski değil. Başta solunum sıkıntısı olmak üzere, ileri evrede sitokin fırtınasına ve dolayısıyla pek çok farklı soruna yol açabiliyor. Aspirinin ise bu diğer sorunlar üzerinde bir etkisi yok. Aspirin, koronavirüs tedavisinde etkili olabilecek bir ilaç, ancak 'koronavirüse karşı iyileştirici etkisi vardır' diyebilmemiz için, daha geniş çaplı araştırmalara ihtiyaç var" ifadelerini kullandı.

"KORONAVİRÜS İÇİN HEKİM KONTROLÜNDE KULLANILMALI"

Bilimsel verilerin halkla paylaşılmasının önemli olduğunu ancak eldeki tüm verilerin bir arada değerlendirilmesi ve bulguların nihai sonuçmuş gibi yansıtılmaması gerektiğini söyleyen Dr. Hafez, “Dolayısıyla Aspirin koronavirüse karşı koruyucuymuş gibi algılanmamalı. Sadece koronavirüs teşhisi konmuş hastalar için, hekim kontrolünde ve gerektiğinde kullanılmalı. Çünkü Aspirin, kanamaya sebep olabilecek bir ilaç. Kontrollü kullanılmadığı veya koronavirüse karşı koruyucuymuş gibi rastgele kullanıldığı takdirde pek çok hasta zarar görebilir. Mide kanaması, Reye sendromu (daha çok çocuklarda görülse de erişkinlerde de görülebilir), kanama riskinin artması gibi önemli sorunlar yaratabilir” açıklamasını yaptı.