Alzheimer hastalığına yakalanma riskini belirlemek artık mümkün
Güncelleme Tarihi:
Alzheimer hastalığının görülme sıklığı son yıllarda iyice arttı. Unutkanlığı olan her kişide alzheimer olmasa da toplumda görülme sıklığı nedeniyle bu hastalığa yakalanma endişesi oldukça fazla. Her unutkanlık alzheimer hastalığının habercisi değil. Bu gibi şikayetler yüzünden özellikle ailesinde alzheimer hastalığı olan kişiler genetik etkinlikten endişe edilebiliyor.
Nöroloji Uzmanı Uzm. Dr. Adem Akkurt bir kişinin APOE tipini belirleyerek ve kandaki ‘A beta 42’ protein miktarını ölçerek, alzheimer için ne kadar risk taşıdığı ortaya kanulabileceğini söyledi.
ALZHEİMER HASTALIĞINA YAKALANMA RİSKİ DEĞERLENDİRİLEBİLİYOR
Görülme sıklığı yaşla beraber hızla artan alzheimer hastalığına yakalanma riski artık değerlendirilebiliyor. Ölçümü yapılabilen amyloid-beta testinin yanında, APOE tipinin belirlenmesi ve yapılacak olan klinik değerlendirme ve beyin görüntülemesi ile erken yaşlarda dahi kişinin Alzheimer’a yakalanma riski belirlenebiliyor. Alzheimer hastalığında risk belirleme için yapılacak olan ilk adım hasta anamnez fiziksel muayene, hafıza değerlendirilmesi sağlayan nöropsikolojik testlerle beraber beyin görüntülenmesi ve kan sayımı, karaciğer fonksiyonları, vitamin B12, folik asit, tiroid testlerini içine alan kan tetkikleri yapılması
ALZHEİMER HASTALIĞI RİSK BELİRLEME NASIL YAPILIYOR?
Alzheimer risk belirleme testinde ise kandaki A Beta 42 proteinin seviyesine bakılıyor. Bu proteinin yüksek olması kişinin hastalığa yakalanma olasılığıyla ilgili ciddi bilgiler veriyor. Ancak bu bir tarama testi değil, risk faktörü belirleme testi. Bu test sonucunda A beta 42 proteini yüksek olan kişilerin, mutlaka alzheimera yakalanacağı anlamına gelmiyor. Testin yanı sıra uzman doktor tarafından yukarıda belirtilen ilk adım değerlendirilmesiyle risk belirleniyor. Amyloid-beta ölçümü ile beraber APOE tipinin belirlenmesi de alzheimera yakalanma riskini belirliyor. Alzheimera neden olan ‘A beta 42’ proteinini yapan genetik şifre APOE geninde saklı. Toplumda APOE-2, APOE-3, APOE-4 olmak üzere üç tipi bulunuyor. Yapılan çalışmalar, genetik yapısında APOE-4 geni taşıyan kişilerde alzheimera neden olan bu proteinin daha fazla biriktiğini gösteriyor. Dolayısıyla, APOE-4 geninin bulunması hastalık için bugün belirlenmiş risk faktörlerinden birini oluşturuyor. APOE geninin E4 tipini tek doz taşıyan bireyin hastalık için 2 çift doz taşıyan bireyin ise 4 kat artmış risk taşıdığı kabul edilir. Bir kişinin APOE tipini belirleyerek ve kandaki ‘A beta 42’ protein miktarını ölçerek, alzheimer için ne kadar risk taşıdığı ortaya konabiliyor.
