Aile hekimleri: Ehliyet için formalite rapor tehlikeli
Güncelleme Tarihi:
Yılbaşında yürürlüğe giren Trafik Yönetmeliği’ne göre, sürücü ve sürücü adayları ehliyetleri için gerekli sağlık raporlarını aile hekimlerinden de alabiliyor.
Ancak aile hekimleri uzmanlık ve altyapı gerektiren bazı sorunları atlayabilecekleri gerekçesiyle raporların tam teşekküllü
hastanelerden alınması gerektiğini savunuyor.
Söz konusu raporlar için kamu ve özel hastanelerin 60-200 lira ve üzeri ücret talep etmesi, aile hekimlerinin ise hizmetlerini ücretsiz vermesi sürücü ve adaylarını onlara yönlendirdi. Ancak aile hekimleri, istenen kapsamlı sağlık raporlarını veremeyeceklerini öne sürerek tam teşekküllü hastanelere göndermeyi tercih ediyor.
TAM TEŞEKKÜLLÜ HASTANEDE, SAĞLIK KURULU VERSİN
Kısa adı AHEF olan Aile Hekimleri Dernekleri Federasyonu Başkanı Dr. Gürsel Özer muayene ve bazı basit testleri yapabildiklerini belirterek, “İstenen bazı testleri bizim yapmamız mümkün değil. Uzmanlık gerektiren hastalıklar bunlar, bazı sorunları atlama riskimiz var. Söz konusu karar, ‘halk memnuniyeti’ odaklı ama bilimsel gerçekten uzak. Bu raporları sadece tam teşekküllü hastanelerin sağlık kurulları vermeli” dedi.
KAZALARIN YÜZDE 90’I SÜRÜCÜ HATASINDAN KAYNAKLANIYOR
Rakamlar sürücü ve sürücü adaylarının ciddi sağlık kontrolünden geçmesi gerektiğini işaret ediyor. Türkiye İstatistik Kurumu’nun verilerine göre meydana gelen trafik kazalarının neredeyse yüzde 90’ı sürücü hatalarından kaynaklanıyor. 2010’da trafik kazalarının yüzde 89.7, 2011’de yüzde 90,2, 2012’de yüzde 88,8, 2013’de yüzde 88,7, 2014’de yüzde 88,6’si sürücü hatalarından kaynaklandığı rapor edildi. Yeni düzenlemeyle, M, A1, A2, A, B1, B, BE, F ve G sınıfı sürücü belgelerinin 10, C1, C1E, C CE, D1, D1E, D ve DE sınıfı sürücü belgelerinin 5 yılda bir yenilenmesi zorunluluğu getirildi. Yani sürücüler, araç kullanmaya devam edebilmek için, ehliyet gruplarına göre, 5 ila 10 yılda bir sağlık kontrollerinden geçmek zorunda.
Sağlık raporlarında istenen IQ testleri aile sağlığı merkezlerinde yapılamıyor. Uyku apnesi, epilepsi, işitme ve görme kaybı, hipertansiyon, kas hastalıkları ve ortopedik rahatsızlıklar da ileri tanı yöntemlerinin kullanılması gerekebilen sorunlar. Dr. Özer, “Bu büyük bir sorumluluk. Federasyon olarak, işin amacına uygun yapılması için aile hekimlerinin sürücü ve sürücü adaylarını muayene ettikten sonra göz, kulak burun boğaz, nöroloji, dahiliye, psikiyatri polikliniklerine sevk etmeyle ilgili algoritma oluşturduk” dedi.
FORMALİTE RAPOR VERMEYİZ
Türkiye’de trafik kazalarına bağlı her yıl çok sayıda ölüm, yaralanma ve ciddi oranlarda maddi hasar meydana geldiğini hatırlatan Dr. Özer, “Trafik kazaları bir halk sağlığı sorunu. Çok fazla insan ölüyor, yaralanıyor. Göz muayenesi, işitme testi, yaşa ve risklere göre periyodik sağlık muayeneleri yapılmayan hiç kimseye sürücü belgesi verilmeyecek olması birçok kazanın önüne geçilmesine de olanak sağlayacak. Ama biz bu raporları bir formaliteye uymak için veremeyiz. Yönetmelik AB’ye uyum için hazırlanmış. AB’ye uyulacaksa aile hekimliği sistemi de ona göre düzenlenmeli. AB ülkelerinde aile hekimleri koruyucu hekimlik yapıyor. Biz işlerimizin yoğunluğundan ötürü hala koruyucu hekimlik yapamıyoruz. 2 bin 500 kişiye bir aile hekimi düşmesi planlanıyordu. Ancak aile hekimi başına düşen kişi sayısı bırakın azalmayı, arttı. İlk başladığımızda bana düşen nüfus 3 bin 150 idi. Şimdi 4 bin 600. Bizim bu koşullarda sürücülerdeki olası sorunu yakalamamız zor” dedi.
Danışma hattı 184’ü arayanların aile hekimlerine yönlendirildiğini anlatan Dr. Özer, “Yönetmelik ‘raporu verin’ diyor. Bakanlık insanları bize yönlendiriyor. Ama tıbbi olarak kesinlikle vermememiz gerekiyor. Biz zor durumda kalıyoruz” dedi.
HER SÜRÜCÜ ADAYINA ZEKA TESTİ YAPILMAYACAK
Sağlık Bakanlığı konuyla ilgili şu açıklamayı yaptı:
“Sürücü adayının, sağlık raporu almak için aile hekimlerine ve Bakanlıkça ruhsatlı özel sağlık kuruluşlarındaki pratisyen hekimlere başvurması gerekmektedir. Kişinin herhangi bir sağlık problemi yoksa sağlık raporu aile hekimi tarafından düzenlenir. Aile hekimlerine giden ve ileri bir sağlık sorunu olmadığı tespit edilen vatandaşlardan bu işlem karışlığında herhangi bir ücret talep edilmemektedir. Aile hekiminin muayenesi sonucu kişide uzmanlık gerektirecek bir sağlık probleminin tespit edilmesi durumunda, kişi söz konusu uzmanlık dallarının bulunduğu sağlık kuruluşlarına sevk edilir. Bu aşamada sağlık kuruluşunun basamağına göre aşağıdaki ücret tarifesi uygulanır:
*Tek Hekim Sağlık Raporu: Devlet hastaneleri 50 TL, üniversite ile eğitim ve araştırma hastanelerinde 75 TL.
*Sağlık Kurulu Raporu: Devlet hastanelerinde 200 TL, üniversite hastaneleri ve eğitim araştırma hastanelerinde 300 TL.
Sağlık kurulu raporu, 5 ayrı branşta uzman hekimden oluşan kurul tarafından verilmektedir. Bu rapor için yapılan tetkiklerin yanı sıra yapılacak ilave tetkiklerden de ek bir ücret talep edilmemektedir. Zekâ testi, sürücü belgesi almak isteyen adayların hepsine uygulanması söz konusu değildir. Ancak hekimlerimiz tarafından muayene sırasında; “ağır akıl hastalığı”, “demans”, “kişilik bozukluğu” ve “uyuşturucu madde bağımlılığı” gibi bir durumun tespit edilmesi halinde, psikiyatri muayenesi hariç raporu düzenlenerek kişi psikiyatri uzmanına sevk edilir. Psikiyatri uzmanının gerekli görmesi halinde zekâ testi yapılır. Bu testin sonucunun “79 ve altı” çıkması halinde kişinin sürücü belgesi alamayacağına karar verilir. Dolaysıyla her sürücü adayına zekâ testi yapılmayacaktır.