Sedat ERGİN yazıyor
Oluşturulma Tarihi: Nisan 02, 2004 23:13
10 YIL ŞARTI
Kuzeyde mülkü kalan bir Rum, taşınmazın kendisine iade edilmesini talep edebiliyor. Başvuru konusu bir konut ise Rum’un 1974 öncesinde bu evde en az 10 yıl oturmuş olması şart.
EVDE OTURANA BAĞLI
Rum’un evine dönüp dönemeyeceği, bugün evde kimin oturduğuyla yakından ilgili. Evde oturan şahıs 1974 sonrasında güneyden göç etmiş bir Kıbrıslı Türk değilse, Kıbrıslı Rum evinin mülkiyetini kısmen kolay bir şekilde yeniden elde edebiliyor.
ÇIKANA ÖZEL BONO
Evin bugünkü sahibine ne oluyor? Kendisine evi boşaltması söyleniyor. Peki, bu şahsın evi satın alırken ödediği bedelden kaynaklanan zararı nasıl telafi ediliyor? Yanıtı: A) Ya kendisine taşınması için yeni bir ev gösteriliyor, ya da B) çıkartılacak özel bonolardan veriliyor. Bu bono daha sonra nakde çevrilebiliyor.
TAZMİNAT İSTEYEBİLİR
Kıbrıslı Rum, evin mülkiyetini yeniden üzerine geçirmek yerine, kendisine tazminat ödenmesi şıkkını da seçebilir. Bu takdirde de kendisine evin değeri kadar tutan tazminat bonosu veriliyor.
RUM’A ARSA BEDELİ
Evde bugün oturmakta olan şahıs, 1974’te kuzeye göç etmeyen, sonradan adaya yerleşmiş biri olabilir. Gelgelelim, mülkü kayda değer oranda geliştirmiştir. Örneğin Rum’a ait bir arsanın üzerinde ev yapmış olabilir ya da aldığı evin üstüne iki kat çıkmış olabilir. Bu takdirde arsanın bedelini ya da evin eski halindeki değerinin karşılığını Rum’a ödemek zorundadır.
DEĞERLER TUTARSA TAKAS
Evde oturan şahıs 1974’te kuzeye göç etmiş ve bütün mal ve mülkünü güneyde bırakmış olabilir. Bu takdirde evde oturmak hakkına sahiptir. Ancak güneyde bıraktığı taşınmazlarla bugün oturduğu evin değeri 1963 rakamları esas alınarak yapılacak bir hesaplamayla karşılaştırılacaktır. Aradaki fark Rum’un aleyhine ise Türk bunu tazmin edecektir. Değerler tutuyorsa, takas gerçekleşmiş olacaktır.
Modelin mimarı
MAL ve mülk konusundaki yenilikler, büyük ölçüde Başbakan Yardımcısı Serdar Denktaş’ın başında bulunduğu Demokrat Parti’nin geliştirdiği yaratıcı bir formüle dayanıyor.
Patent hakkı Türk tarafına ait olan bu model, BM tarafından büyük ölçüde benimsenerek BM pozisyonu olarak plana konuldu ve Rum kesiminde büyük bir rahatsızlığa yol açtı. KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş’ın da bu modele onay verdiği biliniyor.