Pop müziÄŸin 50 yıllık soyaÄŸacı

Rock’n roll’dan punk’a, grunge’tan hip hop’a, temeli 1955’te atılan Türk Pop MüziÄŸi’nin öyküsü, tüm ayrıntılarıyla Focus dergisinin aÄŸustos sayısında.1920’lerde baÅŸlayan tango, 50’li yıllarda cazın altın yıllarına dönüşür. Caz dünyasının öne çıkan isimleri olan Sevinç Tevs, Ayten Alpman, Rüçhan Çamay, YaÅŸar Güvenir, Hayati Kafe ve Tülay German, 1960’ların hemen başında filizlenecek olan Türk popunu sırtlayan isimler olur. Deniz Harp Okulu öğrencileri olan Erkan Gürsal (Somer Soyata), Durul Gence ve Erkut Taçkın’ın öncülüğünde ilk rock’n roll grubumuz 1955’te kurulur: Somer Soyata TopluluÄŸu. Bu grup batılı bir müziÄŸin filizlenmesinde büyük bir rol oynar.Türkiye’nin Elvis Presley’iBirkaç yıl içinde ülkenin ilk pop müzik idolü haline gelecek olan Erol Büyükburç, ‘Little Lucy’ adlı bestesini 50’ler bitmek üzereyken taÅŸ plak olarak yayınlar. Kulaklar, batılı bir müziÄŸe iyice alışmaya baÅŸlamıştır. Ä°lham Gencer kendi iÅŸlettiÄŸi gece kulübü Çatı’da, Fecri EbcioÄŸlu’nun Türkçe söz yazdığı bir ÅŸarkıyı ilk defa söyler. ‘Bak Bir Varmış Bir Yokmuş’ adlı bu ÅŸarkı, 1961 yılının sonbaharında Odeon tarafından taÅŸ plak olarak yayınlanır ve bu da Türk popunu resmi anlamda baÅŸlatan ilk hareket olur.Ä°lk Anadolu rock Milli Orkestra’nın 1964 yılında katıldığı Balkan Melodileri Festivali’ndeki ilk yarışmanın ardından yayınlanan Tülay German’ın ‘Burçak Tarlası’ adlı 45’liÄŸi, daha sonraları Anadolu pop (ya da rock) adını alacak akımın resmi olarak yayınlanan ilk plağı olur. Bundan önce, Doruk Onatkut ‘Kara Tren’ adlı anonim bir ezgiye batılı bir biçim vermiÅŸ ve bu ÅŸarkı Alpay tarafından sahnelerde seslendirilmiÅŸtir.Hürriyet gazetesinin, 1965 yılında düzenlemeye baÅŸladığı Altın Mikrofon yarışmaları, müzik tarihimizin en önemli yarışması haline gelir. Yarışma ÅŸartnamesi gereÄŸi, gruplar bizden olan ezgileri seslendirmiÅŸ ve bu da Türk popunun geleceÄŸini önemli bir biçimde etkilemiÅŸtir. Altın Mikrofon ile baÅŸlayan bizden ÅŸarkıların kabul görme durumu, bu alanda da büyük star’ların doÄŸmasına neden olur. Barış Manço, Cem Karaca, MoÄŸollar ve Fikret Kızılok gibi isimler giderek ön plana çıkarlar.Anadolu pop akımı ile birlikte, popun baÅŸlama biçimi olan aranjman da varlığını sürdürür. Yabancı ÅŸarkıların TürkçeleÅŸtirilmesi olarak özetlenecek bu akım, 1967 yılında (‘İki Yabancı’ adlı plak ile birlikte) ilk büyük star’ını yaratır; Ajda Pekkan’dır bu star.1975 yılında, Türkiye’nin Eurovision’a katılmaya karar vermesi, müzik dünyamızı resmen alt üst eder. Altın Mikrofon yarışmaları sonrası, bir baÅŸka müzik yarışması büyük bir olay haline gelmektedir. Bu yarışmada deneyimli ÅŸarkıcıların, adı ilk defa duyulan gencecik isimlerle birlikte yarışması herkesi heyecanlandırır. Türk popunu sırtında taşıyanlar 1976’da Nükhet Duru-Mehmet Teoman-Cenk TaÅŸkan ile baÅŸlayan ve Erol Evgin-ÇiÄŸdem Talu-Melih Kibar’la devam eden ekip çalışmaları, iniÅŸe geçmiÅŸ gibi görünen Türk popunu sırtlayan hareketler olur.1980’lerde, 12 Eylül’ün karanlık günlerinin de zorlamasıyla, Türk popu yerini arabeskin önlenemeyen yükseliÅŸine bırakır. Son yirmi yılın yarattığı pop star’lar geri çekilir, yerlerini Ä°brahim Tatlıses ve saz arkadaÅŸları alır. Yalnızca Ajda Pekkan, Nükhet Duru, Sezen Aksu, Barış Manço, Åženay, Nilüfer ve Seyyal Taner gibi önemli isimlerin plakları iyi satmaya devam eder. Bunlar dışında kalan isimler evlerine kapanmak zorunda kalmıştır.Sevda çiçeÄŸi gibisin 1983’te Atilla ÖzdemiroÄŸlu ‘Firuze’yi yazar ve Sezen Aksu’ya verir. Aksu, Firuze’yi ilk olarak pop müziÄŸin hayat bulmaya baÅŸladığı alanlardan biri olan Åžan Müzikholü’nde seslendirir, ardından da plak yapar. Sezen Aksu’nun açtığı bu yola, kısa bir zaman sonra Kayahan da ortak çıkar. Kayahan, örtülü arabesk olarak nitelenebilecek ÅŸarkılarına Nilüfer gibi bir vitrin seçer ve kısa süre sonra Firuze, Kayahan’ın Geceler’ine karışır.Sonraları patlama olarak adlandırılacak bu durum, kısa zamanda AÅŸkın Nur Yengi, Hakan Peker ve Yonca Evcimik gibi kendi star’larını yaratır. Önceki dönemlerden gelen Sezen Aksu, Ajda Pekkan, Nilüfer ve Seyyal Taner gibi star’lar da bu genç kadro ile birlikte piyasada yer almaya devam ederler.Sezen Aksu, AÅŸkın Nur Yengi ile baÅŸlattığı genç isimleri destekleme iÅŸine, gördüğü büyük ilgi üzerine devam etme kararı alır. Sanatçı, Yengi sonrası, Sertab Erener, Levent Yüksel gibi genç isimleri hazırlayarak piyasaya sunacaktır. Aksu’nun bu yaptığı ile birlikte, pop müzikteki patlamanın genç ÅŸarkıcı esaslı olacağı netleÅŸir.Kız hepsi senin miAksu’nun destek verdiÄŸi genç isimlerden Tarkan, farklı imajı nedeniyle genç dalganın en önemli ismi haline gelir. Tarkan’ın baÅŸarısı, firmaların genç ya da acemi olan her ÅŸarkıcıya ÅŸans tanımasına yol açar. Duman, Sezen Aksu’nun ‘Her Åžeyi Yak’ adlı ÅŸarkısıyla rock’un bayrağını ÅŸiddetli bir biçimde dalgalandırmaya baÅŸlar. Hem rock’un yeniden ilgi görmeye baÅŸlaması, hem de cover ÅŸarkılar modası bu albümle birlikte baÅŸlar. Duman’dan sonra Feridun DüzaÄŸaç, Mor ve Ötesi ve benzeri isimler rock’un bayrağını dalgalandırmayı sürdürür. Ardından Manga ve Ceza’nın temsil ettiÄŸi türler de sevilmeye baÅŸlar.Â