Pinter oyunlarının başına sıkça gelen kaza

2008’de ölmesinden üç yıl önce Nobel edebiyat ödülünü aldı. Git-Gel Dolap, Aldatma, Doğum Günü Partisi ülkemizde iyi bilinen oyunlarından. Doğum Günü Partisi halen Şehir Tiyatroları repertuvarında. Şişli’deki Gri Sahne’de izlediğim Kutlama da, yazarın önemli, pek lezzetli eserlerinden.
Gri Sahne metroya iki adım mesafede, ara sokakta çok güzel bir stüdyo tiyatrosu. Şirin bir kafe, 50 kişilik bir salon. Alternatif, iddialı işler için son derece uygun yepyeni bir tiyatro. Pinter’ın bu oyunu için ideal bir mekân. Oyunu Ümit Doğan yönetmiş. Üzülerek söylemeliyim, çok başarılı bir işle karşı karşıya değiliz. Ama izlemenizi tavsiye ediyorum. Pinter’ın metni buna değer.
Londra’nın en lüks restoranlarından birinde bir masada iki, diğerinde bir çift yemek yer. Büyük masadaki çiftler iki erkek kardeşle evli iki kız kardeştir. Evlilik yıldönümü kutlamasıdır bu. Diğer masadaki çift de bir süre sonra onlara katılır. Bu arada restoranın sahibi, şef garson ve garson arada masalara uğrar. 70 dakikalık oyun temelde bu kadarcık bir hikaye üzerine kurulmuştur. Konuşurlar. Ama neler neler konuşurlar. Bütün o şaşaanın ardındaki sahte hayatları, sevgi ve nefreti, aldatma ve dünyevi hazzın sıradanlığını, aile içi cinselliği, yitip giden değerleri, hayalle gerçek arasındaki psikolojik sınır ihlallerini görüveririz. Büyük bir boşluk içindeyizdir. O boşluğu nasıl dolduracağımızı da bilemeyiz. En pahalı yemekleri yerken ne yediğimizi farketmez, hayatı buhardan bir maske gibi suratlarımıza yerleştiriveririz.
Bütün bunları yalınlıkla anlatıyor Harold Pinter. Gerçekle saçma, akılla bilinçaltı arasında gidip gelen diyologlarla sağlıyor bunu. Müzik gibi derin, azken çok bir metinle.
Pinter önemli bir siyasi aktivistti. Türkiye’ye de geldi, 1985’te 12 Eylül mağdurlarının yanında durdu, Dağ Dili ve Bir Tek Daha diye iki oyun yazdı. Hasankeyf kurtulsun diye kampanyalar düzenledi. Politik duruşu açık ve netti. Kutlama’yı 2000 yılında milenyum kutlamasıyla bağdaştırıak yazdı. Burjuva toplumunu, tütetim toplumunu eleştirdi. Kutluyoruz da neyi kutluyoruz dercesine...
Eserde metin derin, müzik kuvvetli. Gri Sahne o derinliğe pek ulaşamamış. İş birazcık amatör kalmış. Çeviriyi de kendileri yapmışlar. Bir sürü şey anlamını yitirmiş, eğreti olmuş. Bazı anları, çoğu konuşmayı ciddi bir gerçeküstü vurguyla sergiliyorlar. Bu da seyirciyi oyundan kopartıyor. Pinter oyunlarının başına çokça gelen bir kazadır bu. O saçma gibi görünen konuşmaları sıradan ve gündelik hayatın bir parçası gibi aktarsalar keyiften başımız dönerdi. Metne yaklaşım özensiz olunca oyunculuktan bahsetmek de gereksiz oluyor. Yoksa belli ki hepsi yetenekli, sahneye pek yakışan sanatçılar. Pinter’ın dünyasına girmek için bir fırsattır. Gri Sahne’ye gitmek lazım. Yakında bir Beckett oyunu yapıyorlarmış. Onu da merakla bekliyorum.

KÜNYE

Yazan: Harold Pinter
Yöneten: Ümit Doğan
Yönetmen Yardımcısı: Seda Yüz Doğan
Oyuncular: Can Özden, İpek Seyalıoğlu, Mehmet Zeki Giritli, Melis Özdemir, Ömer Acar, Özgür Şahin, Seda Yüz Doğan, Ümit Doğan, Yasemin Yüksel.
Telefon: (212) 232 34 12.

grisahne.com
fotoğraflar için: ümit@grisahne.com / 0532 2865664