Para her şey mi?

AMERİKA’da işten çıkmaların en hızlı olduğu sektör, saat başı ortalama 5 dolara çalışılan, ‘fast food’ sektörü. ‘turnover’ denilen personel devir hızı bu sektörde % 300’lere varmış durumda..Bu sektörde ciddi bir düşük ücret ordusu var. Düşük ücretle çalışanlar, sıkıcı iş ortamına ve anlayışız amirlere dayanamayıp basıyorlar istifayı..Stabucks gibi bazı şirketler çareyi daha fazla ücret ödemekte bulmuşlar ama ancak devir hızını % 90’lara düşürebilmişler. O da daha iyi mağaza müdürleriyle çalışarak ve daha arkadaşça bir iş ortamı yaratmak suretiyle..Starbucks’ın İnsan Kaynakları Başkan Yardımcısı Dave Pace ‘Eğer müdürleri daha insancıl seçmeseydik ve ortamı arkadaşça yapmasaydık asla bu oranı yakalayamazdık’ diyor.Domino’s Pizza’da Amerika’da en fazla ‘turnover’’dan yakınanlardan. Dominos’culara göre de çalışanlara % 20 daha fazla saat başı ücret vermek hiçbir şeyin çözümü olmuyor. Domino’s’un CEO’su David A. Brandon’a göre ‘Yüksek ücret, kötü bir şirket kültürünün üstesinden asla gelemiyor’. Brandon’a göre personel devir hızını düşürmenin yolu mükemmel mağaza müdürlerini işe almak, onları eğitmek, daha iyi iş atmosferi yaratmalarını sağlamak ve onları güdülemekten geçiyor. Domino’scuların hesabına göre yeni bir saat başı çalışan işten ayrıldığında yenisini bulmanın şirkete maliyeti 2500 dolar, yeni bir mağaza müdürünü işe almanın maliyeti ise 20.000 dolar. Brandon’ın işe başladığı yıl olan 1998 yılında Dominos’un yıllık personel devir hızı % 158’miş. Düşünün o yıllarda Domino’s her yıl 180 bin kişiyi buluyor, işe alıyor, eğitiyormuş. Brandon yaptırdığı araştırmalarda ‘mağaza başarısını’ etkileyen en önemli faktörün mağaza yeri ve pazarlama faaliyetleri olmadığını görmüş. En önemli faktör neymiş dersiniz? Bildiniz. Mağaza müdürünün kalitesi..Domino’s hemen daha iyi mağaza müdürleri bulma projesini başlatmış. Mağaza müdürlerinin finansal bilgilerini ve yönetim stillerini ölçen yeni bir form geliştirilmiş. İyi çalışmayan bir personelin nasıl eğitileceği konusunda sorular eklenmiş. Daha sonra işe alınan mağaza müdürleri eleman çalıştırma konusunda bilgilendirilmiş ve daha insani, daha arkadaşça ortamlar yaratmaları sağlanmış. Mağaza müdürlerinin en iyi ve en kötü elemanlarının kayıtlarını tutmaları şart koşulmuş..2004 yılının sonunda Domino’s’ ta personel devir hızı aynı saat ücretiyle % 50 azalmış. Ve hala da azalmaya devam ediyormuş..Şimdi durup dururken, pazartesi pazartesi, niye böyle bir yazı yazdım? Çünkü Türkiye’de de özellikle perakende sektöründe, satış işinde personel devir hızları çok yüksek. Herkes düşük ücretlerden şikayet ediyor. Ancak rekabetçi piyasalar ücretlere arttırmaya el vermiyor. O halde? Çözümsüz değiliz..Mağaza müdürlerinizi, departman şeflerinizi, bayilerinizi seçerken çok dikkatli olun. İnsan sevsinler, insana önem versinler. İş yerinde ‘dinleyen, anlayan patronlar’, arkadaşça, doştça ortamlar çalışanları ‘ilaç’ gibi geliyor.. Düşük ücrete bir de çekilmez bir işyeri ortamı eklenince insanlar onurları ile oynatmayıp, aç kalmayı yeğliyorlar.. Benden uyarması..İnsanlar ölüyor Mey Gıda ne yapıyor?DÜN ‘Sahte Rakı’dan insanlar ölüyor, Yeni Rakı’nın üreticisi Tekel’in mirasçısı Mey Gıda ne yapıyor?’ diye yazdım. Aldığım bilgilere göre Meyciler de ‘Bu büyük krizden nasıl çıkacakları konusunu enine boyuna tartışıyorlarmış, çok yakında bir karar verilecekmiş.. Bence ellerini çabuk tutsalar iyi olur. Aksi durumda ‘Unutulsun, ya da ne satarsak kar kardır’ diye düşündükleri ortaya çıkar ki, bu düşüncenin gelecekteki zararı şimdi katlanacakları zarardan çok daha fazla olur. Bana kimse ‘Ama stoklarda çok mal var. Sen raflardaki Yeni Rakı’nın maliyetini biliyor musun?’ argümanlarını getirmesin.. İnsanlar ölüyor. Şu anda Mey Gıda’da bu ölümlere izleyici kalıyor. Bildiğim bu.Kim ‘Para kazanmak zor’ diyebilir?‘PARA kazanmak kolay değil’ diyen Koçbank’a reklam kampanyası ‘ekmek aslanın ağzında..’ inancını gıdıklayan sağlam bir kampanya olmuş. Koçbank’ın ‘sağduyulu’ duruşuna yakışmış. Şu sıralarda diğer bankalar ‘kart yarışı’ içinde boğulmuşken böyle ‘güven’ duygusu veren bir reklam kampanyası ‘Koçbank’ın marka değerini arttıracaktır. Ekonomik kriz döneminde (sanırım 2001) Tansaş’ın da ‘Para kazanmak kolay değil’ diyen bir reklam kampanyası yaptığını anımsıyorum. Bu mesaj, o dönemde, Tansaş’ın ağzına yakışmamıştı. ‘Duygu sömürüsü’ algılayanların sayısı fazlaydı.. Ekonomik şartlar değişti, bugün bu mesaj Koçbank’a çok yakıştı. ‘Duygu sömürüsü’ algılayan var mı? Yok. Kutlarım.ÇEKİRGELİK‘Erkeğin yaradılışında sevmek yoktu. Ona aşkı öğreten kadındır’ (Geraldy)(Kadınlar Gününüz kutlu olsun.)