Onları rotavirüsten aşı ile koruyun
Güncelleme Tarihi:
Mesude ERŞAN
Oluşturulma Tarihi: Mart 24, 2007 00:00
Çocuklarda görülen akut ishallerin en önemli nedeni rotavirüs. Dünyada yılda 600 binden fazla çocuğun ishal, kusma ve aşırı sıvı kaybına bağlı ölümünden sorumlu. Yılda 114 milyondan fazla çocuk rotavirüs yüzünden hasta oluyor.
2 milyona yakını aynı nedenle hastaneye yatıyor. 5 yaşına kadar her çocuk en az bir kez rotavirüs enfeksiyonu geçiriyor. Kolayca bulaşan ve hızla hasta eden rotavirüslere karşı alınabilecek en etkili yöntem bebekleri aşılamak. Hastalık en sık 0-2 yaş arasında ölüme yol açıyor. Bu nedenle aşıların en geç 0-12 ayda yapılması öneriliyor.
Hacettepe Tıp Fakültesi Çocuk Hastalıkları Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, rotavirüsün dışkı bulaşmış el, gıda, su veya malzemeden ağız yoluyla alındığını söylüyor. Hastalık başlamadan önce ve sonra dışkıda çok yüksek miktarda rotavirüs bulunuyor. "Bu virüs hastanede yatan çocuklarda veya kreş ve anaokulu gibi günlük bakım servislerinde de hastalıklara neden olabiliyor" diyor.
Rotavirüs tiplerinin (G1, G2, G3, G4, G9) dağılımı, ülkeden ülkeye, mevsimden mevsime, hatta aydan aya önemli ölçüde ve tahmin edilemez şekilde farklılık gösteriyor. Hastalık 6-24 ay arasındaki çocuklarda daha ağır seyrediyor. 3-5 yaşa kadar çocuklarda genellikle bir kereden fazla görülüyor. 2-3, 6-24aylık çocuklarda ağırseyrediyor. Hafif veya orta derecede ateş, kusma ve ardından sık ve sulu dışkı çıkarmayla ilerliyor. Şiddeti hastadan hastaya değişiyor. Kiminde belirti vermiyor, kiminde ishal vekusma ile öldürücü su ve tuz kayıplarına yol açıyor.
Tedavide ilk adım hastaçocuğu susuzluktan korumak. Vücut susuz kalmışsa, yerine koymak. İkinci adımsa beslenmeyi sürdürmek. Antiviral ilaçların tedavide yeri yok.
Prof. Dr. Ceylan, "Yapılan bir klinik çalışmada rotavirüs aşısının, ağır vakaların yüzde 98’ini önlediği görüldü. Aşı, rotavirüskaynaklı vakaların hastaneyeyatış ve acil servis ziyaretlerini yüzde 94.5 oranındaazaltıyor. G9 rotavirüs tipinebağlı hastaneye yatış vebaşvurularında ise yüzde 100 başarılı."
İlk doz üç aya kadar mutlaka yapılmalı
Rotavirüsün A’dan G’ye harflerle isimlendirilen 7 farklı grubu var. Rotavirüs hastalıklarının yaklaşık yüzde 95’inde, Avrupa’daki rotavirüs hastalıklarının da yaklaşık yüzde 98’inde beş rotavirüs etkili. Ancak, bu beş rotavirüs tipinin dağılımı ülkeden ülkeye, mevsimden mevsime, hatta aydan aya önemli ölçüde farklılık gösteriyor.
Türkiye’de Merck Sharp Dohme ve GlaxoSmithKline firmaları iki farklı rotavirüs aşısı satışa sundu. Bunlardan Merck Sharp Dohme’nin aşısı 5 tip, diğeri tek tip virüsün antijenini içeriyor. Beş antijenli aşı üç doz, tek antijenli aşı 2 doz yapılıyor. Çocuklarda özellikle ilk 3 ay içerisinde aşının ilk dozunun yapılması gerekir.
Rahim ağzı kanseri aşısı çocuklukta yapılmalı
Amerikan Pediatri Akademisi, Ocak 2007’de çocukluk çağı ve ergenlikte uygulanan aşılar hakkında yeni önerilerini yayınlandı. Halen ülkede uygulanan aşı takvimine ek olarak 2 yeni aşı önerildi. Bunlar rotavirüs ve HPV aşıları.
Çocuk Hastalıkları uzmanı Dr. Bahar Salihoğlu, hastalıklara karşı geliştirilen yöntemler arasında aşılamanın en etkin yöntem olduğunu vurguluyor: "Aşılar tıbbın dinamik bir tarafını oluşturuyor. Her ülke kendi sosyal ve ekonomik şartları doğrultusunda ulusal aşı takvimini yapıyor. Aşı takvimimizin dışında, ailelerin istekleri doğrultusunda uygulanabilen bazı aşılar da var" diyor.
ABD’de önerilen aşılardan HPV, rahim ağzı kanserine yol açabilen human papilloma virüsün alt tiplerine karşı geliştirildi. Bu aşı, sadece kız çocuklarına uygulanıyor. İlk kez cinsiyet ayırımı olan bir aşının piyasaya sürülmüş olması, en dikkat çekici özelliği. 11-12 yaşından sonra uygulanan 3 doz aşının yeterli olduğu belirtiliyor.
ABD’de aşıyla ilgili yapılan diğer önerilere gelince...
á Grip aşısı olarak bilinen influenza aşısının 6-59 ay arasındaki tüm çocuklara uygulanması önerildi. Aşı daha önce 6-24 ay arası her çocuğa uygulanıyordu.
á Suçiçeği aşısı 1 yaşından sonra tek doz uygulanıyor ve bir daha tekrar edilmiyordu. Şimdi 4-6 yaş arası bir doz daha yapılarak tekrarlanması, bağışıklığın kuvvetlendirilmesi açısından öneriliyor.
Türkiye’de her iki aşı yeni ruhsat aldı. İsteyen aileler yaptırabiliyor.
Obezite çocuğun okul başarısını düşürüyor
Antalya’da geçtiğimiz hafta yapılan 4. Metabolik Sendrom Sempozyumu’nda birkez daha çocuklardaki obeziteye dikkat çekildi. Şişli Etfal Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma uzmanı Doç. Dr. Yüksel Altuntaş, obeziteyle mücadelenin daha bebeklikte başlaması gerektiğini belirterek, "Türkiye’de bebek mamaları reklamları özendirici. Anne sütü olmasa da bebek maması yeter mesajı veriliyor" diyor.
Anne sütüyle beslenme sadece çocukluk dönemi için elzem değil. Daha ileri yaşlarda da obezite, diyabet, kalp ve damar hastalıkları anne sütüyle beslenenlerde daha seyrek görülüyor.
Doç. Dr. Altuntaş, eskiden yaşlılıkta ortaya çıkan tip 2 diyabetin, artık çocuklarda da görülmeye başladığını söylüyor. Nedeni fazla kilo. "Okul kantinlerindeki fast-food gıdalar, gazozlu ve şekerli içecekler, cipsler, kızarmış patatesler obezitenin kapısını aralıyor" diyor.
Metabolik Sendrom Derneği olarak okulları dolaşıp bilgilendirme çalışmaları yapıyorlar. Obezite, çocukların öğrenmesi üzerinde de kötü etki yapıyor. Araştırmalarda, obez çocuklarda öğrenme azlığı tespit edilmiş.
Çocukların aşı karnesi, onlara ilk mirasınız olsun
Bazı aşılar hayat boyu koruyor, bazılarının belli aralıklarla tekrarlanması gerekiyor. Birçok aile, aşılamanın 2 yaşında tamamlandığı gibi yanlış bir kanıya sahip. Doktor da hatırlatmıyorsa, aşılar ihmal ediliyor. Dr. Bahar Salihoğlu, her doktor kontrolünde, önceden yapılmış aşılar ve yapılması gereken aşılar hakkında bilgilerin tazelenmesi gerektiğini hatırlatıyor.
Aşıların bittiğini düşünen aileler, aşı karnelerini kaybediyor. Halbuki okullara başlarken, üniversitelerde dahiailelerden çocukların aşı karneleri istenebiliyor. Dr. Salihoğlu, "Aşı karneleri ailelerin çocuklarına verecekleri ilk mirastır" diyor.
Hacettepe Tıp Fakültesi Çocuk Hastalıkları Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, rotavirüsün dışkı bulaşmış el, gıda, su veya malzemeden ağız yoluyla alındığını söylüyor. Hastalık başlamadan önce ve sonra dışkıda çok yüksek miktarda rotavirüs bulunuyor. "Bu virüs hastanede yatan çocuklarda veya kreş ve anaokulu gibi günlük bakım servislerinde de hastalıklara neden olabiliyor" diyor.
Rotavirüs tiplerinin (G1, G2, G3, G4, G9) dağılımı, ülkeden ülkeye, mevsimden mevsime, hatta aydan aya önemli ölçüde ve tahmin edilemez şekilde farklılık gösteriyor. Hastalık 6-24 ay arasındaki çocuklarda daha ağır seyrediyor. 3-5 yaşa kadar çocuklarda genellikle bir kereden fazla görülüyor. 2-3, 6-24aylık çocuklarda ağırseyrediyor. Hafif veya orta derecede ateş, kusma ve ardından sık ve sulu dışkı çıkarmayla ilerliyor. Şiddeti hastadan hastaya değişiyor. Kiminde belirti vermiyor, kiminde ishal vekusma ile öldürücü su ve tuz kayıplarına yol açıyor.
Tedavide ilk adım hastaçocuğu susuzluktan korumak. Vücut susuz kalmışsa, yerine koymak. İkinci adımsa beslenmeyi sürdürmek. Antiviral ilaçların tedavide yeri yok.
Prof. Dr. Ceylan, "Yapılan bir klinik çalışmada rotavirüs aşısının, ağır vakaların yüzde 98’ini önlediği görüldü. Aşı, rotavirüskaynaklı vakaların hastaneyeyatış ve acil servis ziyaretlerini yüzde 94.5 oranındaazaltıyor. G9 rotavirüs tipinebağlı hastaneye yatış vebaşvurularında ise yüzde 100 başarılı."
İlk doz üç aya kadar mutlaka yapılmalı
Rotavirüsün A’dan G’ye harflerle isimlendirilen 7 farklı grubu var. Rotavirüs hastalıklarının yaklaşık yüzde 95’inde, Avrupa’daki rotavirüs hastalıklarının da yaklaşık yüzde 98’inde beş rotavirüs etkili. Ancak, bu beş rotavirüs tipinin dağılımı ülkeden ülkeye, mevsimden mevsime, hatta aydan aya önemli ölçüde farklılık gösteriyor.
Türkiye’de Merck Sharp Dohme ve GlaxoSmithKline firmaları iki farklı rotavirüs aşısı satışa sundu. Bunlardan Merck Sharp Dohme’nin aşısı 5 tip, diğeri tek tip virüsün antijenini içeriyor. Beş antijenli aşı üç doz, tek antijenli aşı 2 doz yapılıyor. Çocuklarda özellikle ilk 3 ay içerisinde aşının ilk dozunun yapılması gerekir.
Rahim ağzı kanseri aşısı çocuklukta yapılmalı
Amerikan Pediatri Akademisi, Ocak 2007’de çocukluk çağı ve ergenlikte uygulanan aşılar hakkında yeni önerilerini yayınlandı. Halen ülkede uygulanan aşı takvimine ek olarak 2 yeni aşı önerildi. Bunlar rotavirüs ve HPV aşıları.
Çocuk Hastalıkları uzmanı Dr. Bahar Salihoğlu, hastalıklara karşı geliştirilen yöntemler arasında aşılamanın en etkin yöntem olduğunu vurguluyor: "Aşılar tıbbın dinamik bir tarafını oluşturuyor. Her ülke kendi sosyal ve ekonomik şartları doğrultusunda ulusal aşı takvimini yapıyor. Aşı takvimimizin dışında, ailelerin istekleri doğrultusunda uygulanabilen bazı aşılar da var" diyor.
ABD’de önerilen aşılardan HPV, rahim ağzı kanserine yol açabilen human papilloma virüsün alt tiplerine karşı geliştirildi. Bu aşı, sadece kız çocuklarına uygulanıyor. İlk kez cinsiyet ayırımı olan bir aşının piyasaya sürülmüş olması, en dikkat çekici özelliği. 11-12 yaşından sonra uygulanan 3 doz aşının yeterli olduğu belirtiliyor.
ABD’de aşıyla ilgili yapılan diğer önerilere gelince...
á Grip aşısı olarak bilinen influenza aşısının 6-59 ay arasındaki tüm çocuklara uygulanması önerildi. Aşı daha önce 6-24 ay arası her çocuğa uygulanıyordu.
á Suçiçeği aşısı 1 yaşından sonra tek doz uygulanıyor ve bir daha tekrar edilmiyordu. Şimdi 4-6 yaş arası bir doz daha yapılarak tekrarlanması, bağışıklığın kuvvetlendirilmesi açısından öneriliyor.
Türkiye’de her iki aşı yeni ruhsat aldı. İsteyen aileler yaptırabiliyor.
Obezite çocuğun okul başarısını düşürüyor
Antalya’da geçtiğimiz hafta yapılan 4. Metabolik Sendrom Sempozyumu’nda birkez daha çocuklardaki obeziteye dikkat çekildi. Şişli Etfal Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma uzmanı Doç. Dr. Yüksel Altuntaş, obeziteyle mücadelenin daha bebeklikte başlaması gerektiğini belirterek, "Türkiye’de bebek mamaları reklamları özendirici. Anne sütü olmasa da bebek maması yeter mesajı veriliyor" diyor.
Anne sütüyle beslenme sadece çocukluk dönemi için elzem değil. Daha ileri yaşlarda da obezite, diyabet, kalp ve damar hastalıkları anne sütüyle beslenenlerde daha seyrek görülüyor.
Doç. Dr. Altuntaş, eskiden yaşlılıkta ortaya çıkan tip 2 diyabetin, artık çocuklarda da görülmeye başladığını söylüyor. Nedeni fazla kilo. "Okul kantinlerindeki fast-food gıdalar, gazozlu ve şekerli içecekler, cipsler, kızarmış patatesler obezitenin kapısını aralıyor" diyor.
Metabolik Sendrom Derneği olarak okulları dolaşıp bilgilendirme çalışmaları yapıyorlar. Obezite, çocukların öğrenmesi üzerinde de kötü etki yapıyor. Araştırmalarda, obez çocuklarda öğrenme azlığı tespit edilmiş.
Çocukların aşı karnesi, onlara ilk mirasınız olsun
Bazı aşılar hayat boyu koruyor, bazılarının belli aralıklarla tekrarlanması gerekiyor. Birçok aile, aşılamanın 2 yaşında tamamlandığı gibi yanlış bir kanıya sahip. Doktor da hatırlatmıyorsa, aşılar ihmal ediliyor. Dr. Bahar Salihoğlu, her doktor kontrolünde, önceden yapılmış aşılar ve yapılması gereken aşılar hakkında bilgilerin tazelenmesi gerektiğini hatırlatıyor.
Aşıların bittiğini düşünen aileler, aşı karnelerini kaybediyor. Halbuki okullara başlarken, üniversitelerde dahiailelerden çocukların aşı karneleri istenebiliyor. Dr. Salihoğlu, "Aşı karneleri ailelerin çocuklarına verecekleri ilk mirastır" diyor.