Önce yeterlilik sınavı sonra akciğer

Türkiye’de organ nakilleri konusu çözülemeyen büyük bir sorun. Nakle uygun organ bulabilmek bir mesele. Tüm nakiller içinde tıbbi olarak en ağır ilerleme kaydedilen organsa akciğer. Bunun birden fazla nedeni var: Birincisi, soluk alırken dışarıyla bağlantısı sebebiyle akciğerlerin enfeksiyona çok açık olması. İkincisiyse, donör bulunsa bile akciğerin yoğun bakımda çok çabuk işlevini kaybetmesi. Bu sebeplerle akciğerlerin ancak yüzde 20’si nakledilebilecek uygunlukta.
Nakil yapılacak hastaların hazırlığı da kalabalık bir ekip tarafından yürütülüyor. Öncelikle hastanın, bu büyük ameliyatı kaldırabilecek kadar sağlam olması gerek. Hasta nakilden önce tepeden-tırnağa tetkik ediliyor.

Bu da yetmiyor hem hasta hem de birlikte yaşadığı yakınlarının adeta bir ‘yeterlilik sınavı’ndan geçiyor. Hastanenin organ koordinatörü nakil bekleyen hastaların evini bizzat gezerek, uygunluğunu denetliyor. Varsa, risk yaratabilecek koşulları düzelttiriyor. Hasta yakınlarına sağlıklı yemek pişirme yöntemlerinden, besinlerin buzdolabında nasıl saklanması gerektiğine kadar eğitim veriliyor.

Ayrıca hasta ameliyat öncesi ve sonrasında psikolojik destek alıyor. Nakil sonrasında akciğerine göstereceği özen için yapması gerekenler birer birer anlatılıyor. Tüm bu çalışmanın amacı çok kıymetli bu organı heba etmemek ve iyi bakacak yeni sahiplerine kavuşturmak.

BÜTÜN AİLEYE BAKILDI

Ferhat Şahin (30) ve ailesi akciğer nakli için gerekli yeterlilik sınavlarının üstesinden gelebilen şanslı kişiler arasında. Zaten Şahin Türkiye’nin çift akciğer nakli yapılmış en uzun yaşayan hastası unvanına sahip. Bu unvanı korumasının sebeplerinden biri de nakil öncesi ve sonrası akciğerine gösterdiği ihtimam. Doğumundan itibaren solunum sorunu çeken Şahin için uyumak, nefes vermek, yürümek gibi en basit eylemleri yapmak bile çok zordu. Geceleri ancak oksijen desteğiyle rahat bir uyku çekebiliyordu. Her tedavi yolu denenmiş, yine de akciğerleri için yapabilecek bir şey kalmamıştı. Tek şansı vardı: Nakil.
Uygun organ bulunduktan sonra mayıs ayında Organ Nakli Merkezi Sorumlusu Doç. Dr. Adnan Sayar ve ekibi İstanbul Yedikule Göğüs Hastalıkları Hastanesi’ndeki ameliyatla, Şahin’i kendi deyimiyle özgürlüğüne kavuştu.
Ameliyattan sonra Şahin beş gün yoğun bakımda, iki ay da hastane odasında yattıktan sonra taburcu edildi. Tabii birlikte yaşadığı ablasının üç çocuklu evi kendisi için yeniden düzenlenmişti: Yatak odasına olabildiğince az eşya kondu, halı kaldırıldı ve klima taktırıldı. Evdeki mobilyalar yenileriyle değiştirtildi. Evin nerelerinin daha sık temizlenmesi gerektiği anlatıldı. Daha bir yıl önce hiçbir hayali olmayan Şahin, artık yeni umutlar besliyor. Tabii uzun yaşamak istiyorsa, öğretilenleri harfiyen yerine getirmek zorunda. “Artık koşabiliyorum, merdiven bile çıkabiliyorum. Bundan sonra ilk hedefim çalışmak” diyor.

BİR SORU-BİR CEVAP

Adet sancıları doğum yaptıktan sonra geçer mi?
- Bir kısım kadında gebelikte ve emzirme sırasında değişen hormon profili nedeniyle, adet sancıları gebelikten hemen sonraki dönemde azalma gösterebilir. Gebelik ve çocuk sayısı arttıkça, adet sancılarının azalma olasılığı artar.

Tuğba Özerk (şarkıcı)
ÜNLÜLERDEN SAĞLIK SIRLARI

MUTLAKA YAPARIM: Güne kahvaltıyla başlarım ve uykuma dikkat ederim.
ASLA YAPMAM: Sigara ve kafeinden uzak dururum.
MUTLAKA YAPACAĞIM: Check-up, detoks.

ŞİFA NİYETİNE
Şalgam detoksu

A vitamini deposu mor havuçtan yapılan şalgam suyu toksinlerin atılmasını kolaylaştırıyor. Bağırsakları çalıştırıyor. Ayrıca hücre yenilenmesine katkıda bulunuyor.