Önce diÅŸ eti kanar sonra diÅŸler gider

DiÅŸ hekimleri, Türkiye’de erken yaÅŸta protez kullanımında görülen yaygınlığı diÅŸ eti hastalıklarının yeterince bilinmemesine, önemsenmemesine baÄŸlıyor. DiÅŸetlerindeki kanamayla çalan alarm zillerini fark etmeyen çok sayıdaki genç ve orta yaÅŸlı kadın ya da erkek daha 40’ı bulmadan takma diÅŸlerle yaÅŸamak zorunda kalıyor.DiÅŸ kaybına yol açan süreci şöyle özetlemek mümkün: Yemeklerden sonra diÅŸ yüzeyinde gıdalar birikir. Düzenli fırçalanmayan ağızlarda gıdalar hızla bakterilere, bakteri yığınları ise tabakalara dönüşür. Tabaka büyüdükçe içindeki bakterilerin ürettikleri diÅŸ etine zararlı maddelerin miktarı artar. Ä°lk aÅŸamada ortaya ‘gingivitis’ adı verilen erken dönem diÅŸ eti hastalığı çıkar. Zamanında fark edilip, düzenli diÅŸ fırçalama ve diÅŸ ipi kullanımına geçilirse bu hastalığı durdurmak mümkündür. Aksi halde, diÅŸ etleri çekilir, kökler açığa çıkar. Hastalık ‘Periodontitis’e dönüşebilir. DiÅŸler sallanmaya baÅŸlar, hatta kendiliÄŸinden çıkar. Köklerdeki hastalık bazı durumlarda daha da ileri gidip çene kemiÄŸini zedeleyecek boyuta ulaşır.SAÄžLIKLI DÄ°Åž ETÄ° PEMBE OLURÄ°stanbul Ãœniversitesi DiÅŸhekimliÄŸi Fakültesi Periodontoloji Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Aslan Y. Gökbuget, ağızdaki bakterilerin geliÅŸiminde karbonhidratlı ve ÅŸekerli gıdaların önemli bir yeri olduÄŸunu söylüyor. Bu gıdalar tüketildikten sonra mutlaka diÅŸlerin temizlenmesi gerektiÄŸini belirtiyor.SaÄŸlıklı diÅŸ etinin rengi pembedir. DiÅŸleri sıkıca sarar. Diyabet, bazı genetik, cilt ve kan hastalıkları, sigara, beslenme gibi alışkanlıklar, ilaçlar gibi çevresel faktörler diÅŸetlerinde tahribata, hastalıklara yol açar.Türkiye’de ortalama her 100 kiÅŸiden 80’inde diÅŸ eti sorunu var. Çocuklarda diÅŸ eti hastalığı görülme sıklığı büyüklere göre çok daha düşük olsa da 6-12 yaÅŸ grubunda her 4 çocuktan birinin diÅŸleri tehlikede.Ä°KÄ° AYRI DÄ°Åž FIRÇASI Gökbuget’e göre, diÅŸleri korumanın en önemli yolu diÅŸ fırçalamanın gerekliliÄŸine inanmak. Temel prensip ağızdaki gıda artıklarının ve bakterilerin ortamdan uzaklaÅŸtırılması. Bunu diÅŸ fırçaları, diÅŸ ipleri, arayüz temizleme gereçleriyle yapmak mümkün. Hekim tarafından aksi önerilmedikçe herkes günde iki kez diÅŸlerini fırçalamalı. Fırçalama belirli bir sıra dahilinde yapılmalı: Yani önce üst çene diÅŸlerinin dış yüzeyleri, ardından damak yüzeyleri, sonra da çiÄŸneyici yüzeyler... En son alt çeneye geçilmeli. Dış, sonra iç ve en son çiÄŸneyici yüzeyler fırçalanarak iÅŸlem tamamlanmalı. Fırçaların tam olarak kuruması için, sabah ve akÅŸam ayrı fırça kullanılması öneriliyor.HASTA - HEKÄ°M Ä°ÅžBÄ°RLİĞİ DiÅŸ eti hastalıklarının tedavisinde temel prensip hastalık etkenlerini ortadan kaldırmaya yönelik. EÄŸer hastalık ilerlememiÅŸse diÅŸ taşı temizliÄŸi, kök yüzeyi düzleÅŸtirmesi sorunun çözülmesinde yeterli olacaktır. DiÅŸlerin etrafındaki ceplere yığılan bakteri birikintileri ortadan kaldırılır. Çürümeye, iltihaba yol açan toksik maddeler temizlenir.Daha ilerlemiÅŸ vakalarda cerrahi müdahale gerekebilir. Bu yöntemin seçilmesinde amaç derin ceplerdeki diÅŸ taÅŸlarını ve hastalıklı dokuları ortamdan uzaklaÅŸtırmaktır. Kök yüzeyleri düzleÅŸtirilince, diÅŸ etlerine yeni ÅŸekil verilince ağız temizliÄŸi daha kolay ve etkin yapılacaktır.Tedavide hastanın hekimle iÅŸbirliÄŸi yapması önemlidir. Hasta günlük ağız bakımını diÅŸ fırçası ve diÅŸ ipi kullanımıyla en iyi ÅŸekilde yapmazsa hekimin baÅŸarılı olması zordur. Çünkü diÅŸ doktoru hastalık sonucu ortaya çıkan yıkımı gidermeye çalışır. Her diÅŸ eti hastasının mutlaka ameliyat olması gerekmez. Belirleyici olan hastanın tedaviye gösterdiÄŸi uyumdur. Antibiyotikler, gargaralar sadece bazı vakalarda tedaviyi destekleyici olarak kullanılır. Ağız temizliÄŸini ihmal edip sadece ilaç kullanmak, hastalık belirtilerini geçici olarak azaltır. Fakat tedavi etmez.DÄ°Åž ETÄ° HASTALIKLARININ BELÄ°RTÄ°LERÄ°DiÅŸ fırçalarken diÅŸ etlerinin kanaması, DiÅŸ etlerinde ÅŸiÅŸme ve kızarma,DiÅŸ etlerinde çekilmeler ve açığa çıkan kök yüzeylerinde hassasiyet,DiÅŸ eti kenarlarında veya diÅŸler arasında, diÅŸ taÅŸlarına baÄŸlı siyah alanlar oluÅŸması,DiÅŸ ile diÅŸ eti arasından iltihap gelmesi, DiÅŸlerde sallanmalar, uzamalar ve diÅŸler arasında açılmalar olması, Ağızda sürekli bir kötü koku ve kötü tat hissinin bulunması.Sigaranın ve beslenmenin etkisi varSigara, diÅŸ eti hastalığının seyrini olumsuz yönde etkileyen faktörlerin başında gelir. Bakterilerin diÅŸ yüzeyine tutunmasını kolaylaÅŸtırır. DiÅŸ etinin lokal savunma düzenini bozar. Böylece bakterilere karşı daha savunmasız hale sokar. Hastalığın erken belirtilerinin ortaya çıkmasını engeller. Tedaviye yanıtı zayıflatır. Dahası sigara yüzünden iyileÅŸme çok sınırlı bir süre korunabilir. Beslenirken kalori-vitamin dengesi diÅŸ eti saÄŸlığı açısından önem taşır. Ayrıca lifli gıdalar, taze sebze ve meyvelerin tüketimi çiÄŸneme fonksiyonu sırasında da diÅŸ eti saÄŸlığı ve fizyolojisinin korunmasında önemli katkı saÄŸlar.DiÅŸ eti hastalıkları, bebeÄŸin düşük kilolu doÄŸmasına neden olabilirHamilelik annenin yaÅŸamında fizyolojik deÄŸiÅŸimlerin yaÅŸandığı önemli bir dönem. DiÅŸ etinde de hormonal deÄŸiÅŸimin tetiklediÄŸi diÅŸeti reaksiyonları oluÅŸabiliyor. Hamilelik sırasındaki hormon deÄŸiÅŸimleri, diÅŸ etlerini etkiler. Kırmızılaşır, bakteri tabakasına karşı daha duyarlı hale gelir. Erken safhadaki diÅŸ eti hastalığı hamilelikte ÅŸiddetlenebilir. DiÅŸ etlerinde kanama eÄŸilimi artar. Özellikle ilk aylarda mide bulantısı sorunu olan anne adaylarında ağız bakımı çok aksar. Çocuk anne için hep daha öncelikli olur. Ağızda meydana gelen sorunlar gereksiz yere hamilelik sonuna ertelenir. Basit sorunlar bu nedenle büyür. Bu nedenle hamilelik öncesinde ya da ilk aydan itibaren iyi bir ağız diÅŸ bakımı programına girilebilir. Doktor özel bir risk belirtmedikçe diÅŸ hekimi gereken iÅŸlemleri yapabilir. Son yıllarda yapılan araÅŸtırmalar kadınlarda düşük kilolu bebek doÄŸurma eÄŸilimiyle, diÅŸ eti hastalıkları arasında yakın baÄŸ olduÄŸunu ortaya koyuyor.AKLINIZDA OLSUNELMAYLA DÄ°Åž ETÄ°NE MASAJ: Fındık, ceviz gibi sert kabuklu yiyecekler kesinlikle diÅŸle kırılmamalı. Aşırı soÄŸuk ve aşırı sıcak besinlerden kaçınılmalı. Havuç, salatalık, ayva, elma gibi sert meyve ve sebzeler diÅŸetlerindeki kan dolaşımını hızlandırır, masaj yapar. DiÅŸleri dışardan besler, temiz tutar, diÅŸtaÅŸları oluÅŸmasını engeller. Ağızda güzel koku için karanfil, maydanoz, adaçayı, portakal kabuÄŸu çiÄŸnenebilir.DÄ°Åž KANGRENÄ° DUYDUNUZ MU? DiÅŸin sinir-damar ağının mikro organizmalarca iÅŸgali sonucu, canlılığını kaybetmesi, bazı durumlarda içerdiÄŸi protein, karbonhidrat ve yaÄŸların kimyasal olaylar sonucu parçalanmasıyla diÅŸ kangreni geliÅŸebilir. Çürüğe eÄŸilimli diÅŸe sahip kiÅŸilerin çocuk yaÅŸta bile ağızlarında aşırı çürük sonucu diÅŸ kangrenine rastlanabilir. Ani darbelerle diÅŸin kırıldığı durumlarda olabildiÄŸi gibi sürekli ve yavaÅŸ yavaÅŸ etki yapan yüksek dolgular, sızıntılar, sinire ulaÅŸan çürükler de diÅŸin ölümüne yol açabilir. STRES AÄžIZA VURURSA: DiÅŸ gıcırdatma, uyku sırasında çeneleri sıkma ciddi bir sorundur. Sık rastlansa da sorun sahipleri bunu fark etmez. Nedenleri hakkında farklı görüşler var. Kimi uzmanlar diÅŸler arasındaki kapanış iliÅŸkisinin bozulmasından kaynaklandığını savunurken, bazıları santral sinir sistemindeki bir hastalığın neden olduÄŸunu söyler. Bir baÅŸka grup da bu iki nedeni de kapsayan çok yönlü bir problem olduÄŸunu ileri sürer. Ama hepsinin buluÅŸtuÄŸu ortak nokta, duygusal stresler. Vücudumuzda stres belirtilerini ilk olarak ağız dokularında görülüyor. Stres, sorunun hem oluÅŸ nedeni hem de ÅŸiddetini artırıyor. Aşırı sinirli, hassas, titiz bir yapıya sahip olmak önemli etkenlerden. DÄ°Åž RÖNTGENÄ° TEHLÄ°KELÄ° MÄ°? DiÅŸ röntgeni çektirmenin ışın alma yönünden bir sakıncası yoktur. Bir diÅŸ röntgen filminden alınan ışın dozu, güneÅŸ ışığına maruz kalındığında alınan radyasyondan bile daha az.Â