Okul korkusunu elbirliÄŸiyle yenin

Annesinin sıcacık kucağından yeni çıkan altı yaşındaki bir çocuk için okula alışma süreci pek kolay olmaz. Ancak uzmanlar bu korkunun üç haftadan uzun sürmemesi gerektiÄŸini söylüyor ve uyarıyorlar: ‘Sorunu ertelemeyin, öğretmen ve pedagogla el ele verip, acilen çözüm arayın!’ Pedegog Feriha Åženkay Dildar okul korkusu ve okula baÅŸlama zorluklarıyla ilgili bilgi verdi.Ä°lkokul, çocuÄŸun geliÅŸiminde yürüme, konuÅŸma gibi önemli aÅŸamalardan biridir. Her yeni aÅŸama da aile için ‘doÄŸal hayat krizi’dir ve uyum gerektirir. Ä°lkokula baÅŸlama, çocuÄŸun geliÅŸiminde önemli bir adımdır. Okul ile birlikte çocuk yeni ve karmaşık bir sosyal çevreye girer, bir birey olarak toplumda yer alır ve dış dünyaya açılır. Uzmanlara göre, okula alışma dönemi ortalama iki-üç hafta kadardır. Bu dönemin saÄŸlıklı bir ÅŸekilde geçirilebilmesi çocuÄŸun okula ne kadar hazırlıklı olduÄŸu ile iliÅŸkilidir. Ä°lkokula baÅŸladığında çocuk, yeterli bedensel, zihinsel, ruhsal ve sosyal olgunluÄŸa eriÅŸmiÅŸse önemli sorunlar yaÅŸanmaz. OKUL FOBÄ°SÄ°NE DÄ°KKATÄ°lkokula saÄŸlıklı baÅŸlangıç için; ÇocuÄŸun kendi yaşına uygun öğrenme, kavrama yeteneklerine sahip olmasıAnne-babadan ayrılıp okula uyum saÄŸlayacak kadar duygusal olgunluk düzeyine sahip olması gerekmektedir.Evden ayrılabilme baÅŸarısını gösteremeyen çocukların okula uyumları zorlaşır. Okula korkuyla giden hep evi düşünen bir çocuÄŸun kendini ‘öğrenme’ye vermesi kolay olmaz. Yeterli sosyal deneyimi olmamış aileye aşırı bağımlı yetiÅŸmiÅŸ çocukların uyum dönemini kolay aÅŸamadığı görülür. ÇÖZÃœMÃœ GECÄ°KTÄ°RMEYÄ°NÄ°ki-üç haftada uyumu gerçekleÅŸtiremeyen çocuklarda giderek okula gitmeye tepki artar ve okul saatlerinde çeÅŸitli aÄŸrılar, kusma gibi tepkiler görülürse ‘okul fobisi’ denilen sorunun geliÅŸiyor olduÄŸu düşünülür. Her çocukta belirtilerin türü ve ÅŸiddeti deÄŸiÅŸik olabilir. Ancak bunu aÅŸmanın yolu, öncelikle sevecen bir öğretmenin bir desteÄŸiyle çocuÄŸun okula gitmesi için kararlı ve kesin bir tavır almaktır. Okula gitmenin ertelendiÄŸi her saat bu problemin büyümesine yol açar. Bu nedenle okula devam için net bir tavır alınmalıdır, onun tercih ettiÄŸi bir yetiÅŸkin ile ilk günler okula gitmesi saÄŸlanabilir. Okula hazır olmanın, uyum saÄŸlamanın bir baÅŸka etkeni de çocuÄŸun kendi başına öğrenme olayını gerçekleÅŸtirebilmesine yetecek zihinsel yeteneklere sahip olması ve beklenen performansı gösterebilmesidir. EÄŸer bu noktada aile ve öğretmenlerin kuÅŸkusu varsa bir uzmana baÅŸvurmak yerinde olur. Aksi halde ‘zaman içinde okula alışır’ varsayımı çok zaman kaybettirebilir. OKUL REDDÄ°YLE BAÅžA ÇIKMAK İÇİN ÖNERÄ°LER:ÇocuÄŸunuzun okulla ilgili duygu ve endiÅŸelerini ifade etmesine fırsat tanıyın. EÄŸer olumsuz duyguları varsa, dinleyin ve kabul edin. Unutmayın ki olumsuz duygularımızın dinlenmesi biz yetiÅŸkinleri bile rahatlatır.ÇocuÄŸunuzun okulla ilgili sorduÄŸu sorulara dürüst ve detaylı cevaplar verin.ÇocuÄŸunuzun okulla ilgili korkuları parmak emme, bebekçe konuÅŸma ya da yatağını ıslatma gibi baÅŸka davranışlar altında kendini gösterirse, sabırlı olup bu davranışları görmezden gelin, rutininizi bozmayın ve okulla ilgili pozitif yaklaşımınıza devam edin.ÇocuÄŸunuzun okulla ilgili (örneÄŸin; tuvaleti bulamayacağını düşünmesi) spesifik bir korkusu varsa, onunla birlikte okula gidin ve korkusunu yenmesine yardımcı olun.Çocukların ebeveynleriyle daima beraber olamayacaklarını öğrenmek için dürüst açıklamalara ve deneyimlere ihtiyaçları vardır. ÇocuÄŸunuza ayrı olduÄŸunuzda da mutlu ve güvenli hissedebileceÄŸini ve bu ayrılığın geçici olduÄŸunu anlatın. Gerekirse bir saat resmi hazırlayın ve saat üstünde onun okulda olduÄŸu zamanı gösterin.ÇocuÄŸunuza karşı sakin ve sabırlı olmaya çalışın. Unutmayın ki, okul onun için yepyeni bir deneyimdir ve bazı problemler yaÅŸaması son derece doÄŸaldır.ALTI YAÅž ÇOCUÄžU NASIL OLURArkadaÅŸ iliÅŸkileri daha yoÄŸundur, bireysel oyunun yerini grup oyunları alır. Sosyal bilinç ve olgunluk artarFiziksel geliÅŸim daha önceki yaÅŸlara göre daha yavaÅŸtır. Bu yavaÅŸlık becerilerinin olgunlaÅŸmasına imkan verir.Kas dokusu çok hızlı geliÅŸir. Ancak kaslar henüz fonksiyonlarını tam olarak yerine getiremediklerinden ahenksizlik, hareketlerde yetersizlik görülebilir.Büyük kasları harekete geçiren bisiklet, ip atlama gibi aktiviteler çok ilgilerini çeker.Ä°nce kas becerilerinde giderek artan bir geliÅŸme söz konusudur.Hayal kurma ve espri yetenekleri vardır. Hayal ile gerçeÄŸi daha kolay ayırt eder ve somut düşünceden soyut düşünceye geçiÅŸ baÅŸlar.GÖZ KUSURLARI OKULDA BAÅžARILI OLMAYI ÖNLÃœYORGörme bozuklukları, okuldaki baÅŸarıyı olumsuz yönde etkiliyor. Tahtayı göremeyen çocuklar dersi takip etmekte zorlanıyor, gözleri saÄŸlıklı olan arkadaÅŸlarından daha baÅŸarısız oluyorlar. Bu nedenle yeni öğretim yılına baÅŸlamadan önce çocukların göz muayenelerinin yapılması öneriliyor. Çocuklarda hangi göz kusurları sık görülüyor?Özellikle okul çağı çocuklarında miyopi, hipermetropi ve astigmatizm sık görülüyor. Bazı göz hastalıklarının ilköğretim çağı çocuklarında teÅŸhis edilmesi tedavideki baÅŸarıda büyük rol oynuyor. Görme bozukluÄŸuna baÄŸlı olarak kendini derse veremeyen ve tahtada yazılanları eksik olarak gören bir çocuÄŸun baÅŸarıyı yakalaması zor. Çocukların ilk ÅŸikayetleri nedir?Daha çok yakını iyi, uzağı bulanık görmesiyle kendini belli eden miyopi. Hipermetropide ise görüntü, gözün arkasına düştüğü için çocuk bu kez yakındaki cisimleri net göremez. Okuma- yazma sırasında çocuklar zorluk çeker. Aynı zamanda hipermetropisi yüksek olanlar bir süre sonra uzağı görürken de zorlanmaya baÅŸlarlar. Astigmatizmde ise görüntü birkaç odaÄŸa aynı anda düştüğü için yakın ve uzak görüntülerinde kırıklık olur.Tedavi ÅŸart mı?Tedavi ÅŸarttır. Aksi takdirde ya çocuk uzağı göremediÄŸi için tahtada yazılanları ya yakını göremediÄŸi için okuma ve yazma zorluÄŸu ya da net göremediÄŸi için baÅŸaÄŸrısı neticesinde verimsiz olur ve ardından baÅŸarısızlık kaçınılmaz olur.Sadece okula yeni baÅŸlayan çocuklar mı göz kontrolünden geçmeli?Okula devam eden ve gözlük kullanan çocukların da her yıl düzenli olarak göz kontrolünden geçmesi gerekir. Ayrıca göz kusurunun sabit kalmadığı bilinmeli ve düzenli kontroller yapılmalı.Hangi belirtiler çocukların gözlerinde sorun olduÄŸunu akla getirmeli? Belli bir yere bakarken başını eÄŸerek bakıyorsa, elindeki oyuncağı, kitabı, defteri gözüne çok yakın tutuyorsa, güneÅŸte gözlerini sık sık kırpıyorsa gözlerde bir sorun olduÄŸundan şüphelenmek gerekir. Ayrıca çocuklar TV’yi 5 metre uzaktan izlemeli, kitabı 40 santimetre mesafede tutmalı. Â