Odaklanmış ışın cerrahisi nedir

Ä°lk kez Ä°sveç’te Prof. Dr. Leksell tarafından keÅŸfedilen odaklanmış ışın cerrahisi, çeÅŸitli noktalardan verilen gücü az ışınların, bir noktada odaklanarak yüksek enerji elde edilmesi prensibine dayanan bir yöntemdir. Bu yüksek enerjili nokta, hastanın patolojisi ile çakıştırılırsa o hastalıklı bölge tahrip edilecektir. Temel prensip budur. Bu tedavi dünyada iki sistem ile gerçekleÅŸtirilebilir. Gamma Knife (Cobalt 60) veya LÄ°NAC sistemleri...l Gamma Knife hangi hastalar için uygun bir tedavi seçeneÄŸi?Gamma Knife cerrahisi, 1968’den beri uygulanmaktadır. Ä°lk keÅŸfedilen ve halen en hassas odaklanmış ışın cerrahisi yöntemidir. Bu yöntem ile metastatik beyin tümörleri (vücudun baÅŸka yerindeki kanserlerin beyne sıçraması), beynin damar anomalileri (arterio-venöz malformasyon), selim beyin tümörleri tedavi edilebilmektedir. Ayrıca ameliyat edilmiÅŸ fakat tümörü tamamen çıkarılamamış hastalarda bu kalıntıların büyümesini önlemek için ışınlanması baÅŸarı ile uygulanmaktadır. l DiÄŸer ışın tedavilerine göre avantaj ve dezavantajları nedir?Gamma Knife cerrahisinin planlanması bugün için diÄŸer yöntemlere göre en hassas yöntemdir. En büyük avantajı budur. ÖrneÄŸin son derece küçük beyin tümörlerinde (hipofiz tümörü, kulak sinirinden çıkan tümör) Gamma Knife konusunda büyük tecrübe birikimi ve bilimsel yayın olduÄŸu halde, LÄ°NAC sistemleri ile böyle küçük tümörlerin tedavisine dair bir birikim yoktur. l Nasıl kullanılıyor? Anestezi gerekiyor mu? Tümöre nasıl ulaşıyor ve etki ediyor? Tek seans yetiyor mu?Uygulama ÅŸu ÅŸekildedir: Hastanın patolojisinin koordinatlarının öncellikle saptanması gerekir. Bu stereotaksi denen bir sistem ile hesaplanmaktadır. Genel anesteziye gerek yoktur. Daha sonra koordinatları saptanmış hastalıklı dokunun sınırları çizilip, ne kadar doz alması gerektiÄŸi hesaplanır ve daha sonra Gamma Knife ile bu bölge ışınlanır. Işınlama tek seansta yapılır ve hasta sadece bir gece hastanede yatar.l Tedavi baÅŸarısı nasıl? 5 yıllık saÄŸ kalım oranı nedir?Gamma Knife cerrahisinin baÅŸarı oranları hastalıktan hastalığa deÄŸiÅŸmektedir. ÖrneÄŸin beyin damar anomalilerinde 2 yıl içerisinde tamamen ortadan kalkma oranı yüzde 92’ye ulaÅŸmaktadır. Bazı selim tümörlerde yüzde 60 küçülme veya kaybolma, yüzde 95 tümör büyümesinin durdurulması elde edilmektedir.l Sakatlık, ölüm gibi istenmeyen etkileri var mı?Gamma Knife cerrahisine baÄŸlı ölüm riski yüzde 1’in altındadır. Ä°stenmeyen yan etkilerin ortaya çıkması, radyasyon alanının büyümesine baÄŸlıdır, ki bu da yüzde 2 görülebilir. Bunun dışında bir risk yoktur.l Kaç yılda kaç hastaya uyguladınız?Marmara Ãœniversitesi Tıp Fakültesi’nde Gamma Knife cerrahisi 1997 Ocak ayından beri kullanılmaktadır. Ve bugüne kadar 2 bin 500’ün üzerinde hastaya baÅŸarı ile uygulanmıştır.l Cihazın adı nereden geliyor?Cobalt 60’dan yayılan Gamma ışını ile ışınlamanın yapılması nedeni ile cihaza bu isim verilmiÅŸtir.mersan@hurriyet.com.trÂ