Obezler tatlıyı zor algılıyor
Güncelleme Tarihi:
A.A
Oluşturulma Tarihi: Mayıs 25, 2009 10:43
Ege Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölümü tarafından yapılan bir araştırmada obezlerin sağlıklı insanlara oranla tatlıyı daha zor algıladığı belirlendi.
Ege Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tomris Altuğ, AA muhabirine yaptığı açıklamada, günümüzün en önemli sağlık sorunlarından birisi haline gelen obezitenin, dünyadaki hızlı artışı ve beraberinde getirdiği hastalık riskleri nedeniyle güncelliğini sürekli koruduğunu söyledi.
Bireyler ve toplumlar üzerinde ciddi derecede olumsuz tıbbi, sosyal ve ekonomik etkiler yaratan bu hastalığın oluşumunda medikal, sosyokültürel, çevresel, kalıtımsal birçok etmenin rol oynadığını belirten Altuğ, “sosyoekonomik düzeyi yüksek toplumlarda teknolojinin gelişmesine bağlı fiziksel aktivite yetersizliği ve beslenme alışkanlıklarının değişmesi (dengesiz veya aşırı beslenme), sosyoekonomik düzeyi düşük toplumlarda ise, özellikle uygun gıda bulma olanaklarının kısıtlılığı gibi nedenlerle tek yönlü beslenme obezite artışına yol açmaktadır” dedi.
Günlük diyetin obeziteyle ilişkilendirilmesi üzerine yapılan araştırmalardaki deneklerin tükettiği gıdalar incelendiğinde dondurma, kek, çikolata gibi yüksek oranlarda şeker ve yağ içeren gıdaları tüketen kişilerde hızlı kilo artışı olduğunun gözlendiğini vurgulayan Altuğ, şunları kaydetti:
“Tatlı tada sahip gıdalara karşı isteğin fazla olması, genel olarak tatlı diş kavramı ile tanımlanmakta olup, söz konusu kavram obezlerde tatlı gıdalara karşı sürekli bir isteğin gösterge faktörü olarak ifade edilmektedir. Obez bireylere göre, karbonhidratça ve özellikle şekerler açısından zengin olan gıdalar neredeyse karşı konulamaz ürünler olarak belirtilmekte olup, yayınlanan diyet rehberlerinde şeker tüketiminin azaltılması ve çikolata, dondurma ve diğer tatlı gıdaların düşük kalorili diyetlerden çıkarılması önerilmektedir. Ancak yapılan çeşitli çalışmalarda yaygın olan söz konusu görüşü desteklemeyen sonuçlar da elde edilmiştir.”
Bu kapsamda, Ege Obez Hasta Derneği ve Ege Obez Hasta Okulu üyesi obez hastaların dört temel tada (tatlı, tuzlu, ekşi ve acı) duyarlılıklarının saptanması ve söz konusu hastaların tatlı ve ekşi tat eşiklerinin belirlenmesi amacıyla bir araştırma yaptıklarını ifade eden Altuğ, şöyle devam etti:
“20 obez hastaya uygulanan dört temel tada duyarlılık testinde sadece 4 kişi dört temel tadı doğru olarak tanımladı. Bu kişilerden 13'ü acı, 8'i tatlı, 7'si tuzlu ve 2'si ekşi tat örneğini tanımlayamadı. Çalışmada, genel olarak obez hastaların tatlı tat eşiklerinin oldukça yüksek olarak saptandı. Bu durum söz konusu hastaların tatlı tada duyarlılıklarının düşük olduğunu göstermektedir. Yani sağlıklı bir kişinin tatlı dediği bir ürün, obezlere tatsız gelebiliyor. Bu yüzden obezler, tatlı konsantrasyonları yüksek gıdaları tercih edebiliyor.”
Obez hastaların ekşi tat eşiklerinin tatlı tada göre daha düşük olduğunun gözlendiğini belirten Altuğ, obezlerin ekşi tat eşiğinde sağlıklı insanlara göre tatlıya oranla daha yakın olduğunu söyledi.
Altuğ, gerçekleştirilen çalışmanın sonucunda, çalışmaya katılan obez hastalar tarafından en zor tanımlanan tadın acı tat olduğunun belirlendiğini vurgulayarak, “tat eşiği denemeleri sonucunda obez bireylerin özellikle tatlı tada duyarlılıklarının düşük olduğu saptandı. Bu durum söz konusu hastaların fizyolojik olarak tatlılığı yüksek konsantrasyonlarda algılayabildiklerini ve bu durumun tatlı gıdaları fazla miktarda tüketme isteğini oluşturduğunu düşündürmektedir” dedi.
Bireyler ve toplumlar üzerinde ciddi derecede olumsuz tıbbi, sosyal ve ekonomik etkiler yaratan bu hastalığın oluşumunda medikal, sosyokültürel, çevresel, kalıtımsal birçok etmenin rol oynadığını belirten Altuğ, “sosyoekonomik düzeyi yüksek toplumlarda teknolojinin gelişmesine bağlı fiziksel aktivite yetersizliği ve beslenme alışkanlıklarının değişmesi (dengesiz veya aşırı beslenme), sosyoekonomik düzeyi düşük toplumlarda ise, özellikle uygun gıda bulma olanaklarının kısıtlılığı gibi nedenlerle tek yönlü beslenme obezite artışına yol açmaktadır” dedi.
Günlük diyetin obeziteyle ilişkilendirilmesi üzerine yapılan araştırmalardaki deneklerin tükettiği gıdalar incelendiğinde dondurma, kek, çikolata gibi yüksek oranlarda şeker ve yağ içeren gıdaları tüketen kişilerde hızlı kilo artışı olduğunun gözlendiğini vurgulayan Altuğ, şunları kaydetti:
“Tatlı tada sahip gıdalara karşı isteğin fazla olması, genel olarak tatlı diş kavramı ile tanımlanmakta olup, söz konusu kavram obezlerde tatlı gıdalara karşı sürekli bir isteğin gösterge faktörü olarak ifade edilmektedir. Obez bireylere göre, karbonhidratça ve özellikle şekerler açısından zengin olan gıdalar neredeyse karşı konulamaz ürünler olarak belirtilmekte olup, yayınlanan diyet rehberlerinde şeker tüketiminin azaltılması ve çikolata, dondurma ve diğer tatlı gıdaların düşük kalorili diyetlerden çıkarılması önerilmektedir. Ancak yapılan çeşitli çalışmalarda yaygın olan söz konusu görüşü desteklemeyen sonuçlar da elde edilmiştir.”
Bu kapsamda, Ege Obez Hasta Derneği ve Ege Obez Hasta Okulu üyesi obez hastaların dört temel tada (tatlı, tuzlu, ekşi ve acı) duyarlılıklarının saptanması ve söz konusu hastaların tatlı ve ekşi tat eşiklerinin belirlenmesi amacıyla bir araştırma yaptıklarını ifade eden Altuğ, şöyle devam etti:
“20 obez hastaya uygulanan dört temel tada duyarlılık testinde sadece 4 kişi dört temel tadı doğru olarak tanımladı. Bu kişilerden 13'ü acı, 8'i tatlı, 7'si tuzlu ve 2'si ekşi tat örneğini tanımlayamadı. Çalışmada, genel olarak obez hastaların tatlı tat eşiklerinin oldukça yüksek olarak saptandı. Bu durum söz konusu hastaların tatlı tada duyarlılıklarının düşük olduğunu göstermektedir. Yani sağlıklı bir kişinin tatlı dediği bir ürün, obezlere tatsız gelebiliyor. Bu yüzden obezler, tatlı konsantrasyonları yüksek gıdaları tercih edebiliyor.”
Obez hastaların ekşi tat eşiklerinin tatlı tada göre daha düşük olduğunun gözlendiğini belirten Altuğ, obezlerin ekşi tat eşiğinde sağlıklı insanlara göre tatlıya oranla daha yakın olduğunu söyledi.
Altuğ, gerçekleştirilen çalışmanın sonucunda, çalışmaya katılan obez hastalar tarafından en zor tanımlanan tadın acı tat olduğunun belirlendiğini vurgulayarak, “tat eşiği denemeleri sonucunda obez bireylerin özellikle tatlı tada duyarlılıklarının düşük olduğu saptandı. Bu durum söz konusu hastaların fizyolojik olarak tatlılığı yüksek konsantrasyonlarda algılayabildiklerini ve bu durumun tatlı gıdaları fazla miktarda tüketme isteğini oluşturduğunu düşündürmektedir” dedi.