Nobese Mobese'ye karşı

Mobil Elektronik Sistem Entegrasyon (MOBESE) projesi resmen faaliyete geçtikten dört gün sonra eylemlerine baÅŸladılar. Her hafta Ä°stanbul’daki 560 güvenlik kamerasından birinin altında ‘Nobese Festivali’ düzenliyorlar. Nobese, MOBESE’ye karşı bir araya gelenlerin düzenlediÄŸi bir festival.Sadece 15 dakika sürüyor, tek yıldızı var: Gözetleme Kamerası Oyuncuları. TopluluÄŸun üyeleri gözetlenmekten hoÅŸlanmayan Ä°stanbullular. Aslında hiçbiri oyuncu deÄŸil. Hepsi yirmili yaÅŸlarında ve büyük bölümü üniversite öğrencisi. Madem izleniyoruz, bari oynayalım diyerek tepkilerini ifade ediyorlar. Gösterinin en sadık izleyicileri ise monitör başında oturan emniyet görevlileri. Gözetleme Kamerası Oyuncuları’nın, Ä°stanbul Ãœniversitesi Avcılar Kampusu karşısındaki 8 No’lu güvenlik kamerası altında düzenlediÄŸi performansı izledik. Ondan önce Taksim, Ä°stiklal Caddesi, Kadıköy, BeÅŸiktaş’ta aynı eylemi tekrarlamışlar. Ekipte bir de gerçek tiyatro oyuncusu var. O aralarında olduÄŸunda George Orwell’ın 1984’ünden pasajlar oynuyorlar. Kimi zaman sokak müzisyenleri de onlara katılıyor.AYNALI, DÃœRBÃœNLÃœ Ä°ki kiÅŸi üzerinde Ä°stanbul Hatırası Foto Nobese yazan bez bir afiÅŸ açtı, bir diÄŸeri elindeki tefi çalarak yoldan gelip geçenlere kamerayı gösterip, ‘Gözetleniyoruz, gözetleniyoruz’ diye seslenmeye baÅŸladı. Ne olup bittiÄŸini anlayamayan halk, bir eli tefli göstericiye, bir kameraya bakmaktaydı. Bu esnada olup biten her ÅŸey el kamerasıyla kaydedilmekteydi. Dağıtılan broşürleri okuduktan sonra durumu kavrayanlar, bez afiÅŸ önünde hatıra fotoÄŸrafı çektirmeye, kameraya el sallamaya baÅŸladı. Pek çoÄŸu orada bir kamera olduÄŸunu ilk defa fark ediyordu. Sonra hepsi baÅŸlarına kesekağıdı geçirerek ‘Gösterme Engelliler Gösterisi’ni sergilediler. Festivalin finali kameranın gözüne ayna yardımıyla güneÅŸ ışınları yansıtılmak suretiyle yapıldı. Eylem 15 dakika içinde sona erdi. Eylemciler çantalarını toplayıp uzaklaÅŸmak üzereydi ki, bir polis otomobili ‘aloooo’ anonsuyla ekibin önünde durdu. Dağılmalarını söyledikten sonra hálá çekim yapmakta olan kameralarını baÅŸlarında kırmakla tehdit edip gittiler. Ä°NTERNETTE SÄ°TELERÄ° VAR Ä°ÅŸte Gözetleme Kamerası Oyuncuları’nın performansı böyle bir ÅŸey. Güvenlik kameralarına körü körüne karşı olmadıklarını, ama bu uygulamanın tartışılmasını istediklerini söylüyorlar. Onlara göre, halk bir oldu bittiye getirilmiÅŸ durumda. Hakan Genç ve GürÅŸat Özdamar, Gözetleme Kamerası Oyuncuları’nın iki üyesi. MOBESE kameraları çalışmaya baÅŸladıktan dört gün sonra ilk eylemlerini yapmışlar: ‘Pek çok kiÅŸi her gün önünden geçtiÄŸi ÅŸeyin bir gözetleme kamerası olduÄŸunun farkında deÄŸil. Gördüğümüz kadarıyla izleniyor olmayı pek de umursamıyorlar. Bir seferinde adamın biri, güvenlik için yatak odama bile kamera koysalar ses çıkarmam, demiÅŸti.’ Çekirdek ekip 6-7 kiÅŸi ama 24 saat çalışan 560 kameraya takılan herkesin kumpanyanın oyuncusu olduÄŸunu söylüyorlar. izleniyoruz.net adlı haberleÅŸme kanalının ise 50’yi aÅŸkın üyesi var. POLÄ°S MÃœDAHALESÄ°Hakan Genç, ‘Biz ÅŸiddet içermeyen eylemden yanayız. Ä°lk eylemi duyurduÄŸumuzda polis bizim kim olduÄŸumuzu, eylem biçimimizi bilmiyordu. Galatasaray’a çevik kuvvetten bir otobüs polis geldi. Sonra bu kadar önleme gerek olmadığını anladılar’ diyor. GürÅŸat Özdamar, kameraların güvenliÄŸi saÄŸlayamayacağını savunuyor: ‘Bu kameraların kapkaçı engellemek üzere yerleÅŸtirildiÄŸi söyleniyor. Ama pek çok amaçla kullanılabilir. Bu kameraların suçlu-suçsuz ayrımı yapma kabiliyeti yok. O ayrımı monitörün karşısında oturanlar yapıyor. Ve onların tanımına göre bir gün hepimiz suçlu durumuna düşebiliriz. Londra’da canlı bombalar, sırtlarında bombalarla otobüslere, metrolara bindiÄŸinde o kameralar çalışıyordu. Ama yine de insanlar öldü ve Londra polisi bunu engelleyemedi. Amaç caydırıcı olmaksa, iÅŸe yaramadığı ortada.’Â