Nedensiz dönmez

Stres, yorgunluk, kan şekerinde düşme ya da başka bir nedenden oluşan başdönmesinin nedenlerini ve onunla başa çıkma yöntemleri zor değil.

Uzmanların bir hastalık olarak değil, ama bir hastalığın sinyali olduğunu vurguladıkları ‘‘başdönmesi’’ hakkında merak edilen soruları Auris KBB & Baş ve Boyun Cerrahisi uzmanlarından Op. Dr. Erkan Aktan yanıtladı.

Baş dönmesi nedir?

Vücudun dönmesi, hareketsiz duramama, kafada boşluk gibi değerlendirilebilir. Vertigo ise odanın hastanın etrafında dönmesi şeklinde tarif edilen duygudur.

Nasıl oluşur?

Baş dönmesi, bir hastalık değildir. İç kulağımızdaki denge mekanizmasının iyi çalışmadığını veya beyinde bir rahatsızlık olduğunu gösteren bir bulgu veya sinyaldir.

Baş dönmesine neler yol açar?

Çok sıklıkla baş dönmesi önemsizdir ve nedeni bulunmaz. Bazen belirgin bir enfeksiyon veya hastalığa bağlı olarak oluşur. Örneğin, olası nedenlerden birisi labiretittir (iç kulaktaki içi sıvı dolu olan denge sisteminin iltihabı). İç kulağı etkileyen meniere hastalığı da baş dönmesini tetikleyebilir. Baş dönmesi, stres, yorgunluk, ateş, kansızlık, kalp hastalığı, kan şekerinde düşme ve felç sonucu da oluşabilir.

Psikolojik orijinli olabilir. Sıkıntılı, depresif ve agorafobisi (açık alan korkusu) olanlarda sık soluk alıp verme sonucu oluşabilir.

Yaşlı insanlarda damar sertliğine veya boyundaki kireçlenmeye bağlı olarak ani baş hareketlerinde baş dönmesi oluşabilir. Bu sinir ve damarlar üzerine bası sonucu oluşur.

Bulgular nelerdir?

En çok rastlanan bulgu, hastanın kendisinin veya bulunduğu odanın dönmesi veya düşecekmiş hissidir. Hafif dönme başın belli pozisyonlara getirilmesi sonucu oluşur ve genellikle bir dakikadan az bir sürede biter. Şiddetli bir dönme birkaç dakikadan birkaç saate kadar sürebilir. Beraberinde;

Dengenin kaybı,

İşitme kaybı,

Bulanık görme,

Bulantı ve kusma,

Kulaklarda çınlama,

Terleme,

Bayılma görülebilir.

Nasıl teşhis edilir?

Hekim öncelikle hastalığın bütün detayları ve ayrıca diğer bütün hastalıklar hakkında detaylı bilgi isteyecektir. Hekim hastanın kulaklarını, gözlerini ve sinir sistemini muayene eder. Ayrıca gerekli olduğu durumlarda bilgisayarla beyin tomografisi veya MR isteyerek herhangi bir beyin patalojisi olup olmadığını teşhise çalışır.

Tedavisi nasıl yapılır?

Tedavi nedene yöneliktir. Altta yatan nedeni tedavi etmek gerekir. Örneğin meniere hastalığında tuz kısıtlaması, enfeksiyondan şüphelenildiğinde antibiyotik kullanılması gibi. Herhangi bir neden bulunamazsa iç kulaktan denge sistemini stabilize edecek ilaçlar kullanılır. Bunlar genellikle antihistaminiklerdir. Orta derecedeki birkaç günden fazla sürecek dönmelerde iç kulaktaki denge kaybını vücudun ve diğer duyuların kompanse etmesi için mümkün olduğunca çok yürümek gerekebilir. İlaç ve egzersize cevap vermeyen şiddetli vakalarda ameliyat gerekebilir.

Baş dönmesi anında ne yapılmalı?

Orta derecedeki baş dönmelerinde en iyisi uzanmak, gevşemeye çalışmak ve baş dönmesinin durmasını beklemektir. Ayrıca baş dönmesine yol açan pozisyon ve aktivitelerden kaçınmak lazımdır. Çok yavaş hareket edilmelidir. Özellikle ayağa kalkarken. Doktorunuzun verdiği ilaçlar ve tavsiyelere rağmen eğer uzun ve şiddetli bir atak geçiriyorsanız doktorunuzu arayın.