Ne kadar köfte o kadar refah
Güncelleme Tarihi:
Savaş ÖZBEY
Oluşturulma Tarihi: Eylül 02, 2007 00:00
59 plakalı arabalardan ve Harmoni FM’deki (93.3) reklamlardan belli. Artık köftenin kapsama alanındayız. Şehre yaklaştıkça yol kenarındaki reklam tabelaları sıklaşıyor, sıklaşıyor nihayet Tekirdağ’a vardığınızda, neredeyse tabeladan şehir görünmeyecek: Bazısı 1964, bazısı 1966’dan beri, bazısı yeni. Kimi 24 saat açık, kimi Digiturk’lü.
Fakat bir özellikleri ortak, şan-şöhrete düşkünlükleri: Meşhur Aslı Köfte, Meşhur Köfteci Apti, Meşhur Kardeşler Köftecisi. Tekirdağ’da her gün milyonlarca kez köfte deniyor olmalı! 150 bin nüfuslu şehirde 1000 kişiye bir tabip, 75 kişiye bir köfteci düşüyor. Biriyle sohbet mi edeceksiniz? Kalk bir kahve içelim değil, hadi köfte yemeye gidelim diyeceksiniz. Yeni evlenenler nikahtan köfte yemeye gidiyor, kadınlar günlerinde köfte sipariş ediyor. Ama asıl satış dışarıdan gelenlere. Daha doğrusu gelip geçenlere: Yılda 2 milyon kişinin yolcu olarak geçtiği Tekirdağ’da her gün 15 bin porsiyon köfte satılıyor. Beş yıl önce 25 olan köfteci sayısı şimdi 120. Bu tezgahlardan 2 bin aile geçiniyor. Şu sıralar salon bulmak da zor: Orta halli bir köfteci dükkanı 40-200 bin YTL’ye mal oluyor, salon kiraları 3-7 bin YTL. Rekabet mi? Yaman be yav! Kazanmanın kuralı belli: Ne kadar köfte o kadar ekmek.
YÜZDE 500 ARTIŞ VAR
Şehir merkezinde 120 civarında köfteci var. Bu sayı beş yıl önce 25 kadardı. Ortalama bir dükkanda 15 kişi çalışıyor, 150 binlik şehirde 2 bin aile bu işten ekmek yiyor. Tabii bunun kasabı, fırını, besicisi, baharatçısı, bakliyatçısı, otoparkçısı gibi yan sanayileri var. Bir köfteci salonu açmak 40-200 bin YTL’ye mal oluyor. Şu sıralar dükkan bulmak da zor: Kiralar yerine göre 3-7 bin YTL.
KÖFTE, KİRAZ’I GEÇTİ
Haftanın dört günü köfte yiyen belediye başkanı Ahmet Aygün, Başbakan Tayyip Erdoğan’ın da köfte tutkunu olduğunu söylüyor: "Son olarak seçim gezisinde geldi. Vakti olmadığı için oturamadı, paket yaptırdı, helikopterine verdik." Seveni çok ama köftenin tanıtımı kendi kendine, kulaktan kulağa yürüyor. Tekirdağ’ın köfte festivali yok ama 43 yıldır kutladığı bir kiraz festivali var.
![/images/100/0x0/55ea9097f018fbb8f88843b6]()
KÖFTE SEFERBERLİĞİ
Tekirdağ Ticaret ve Sanayi Odası köftenin coğrafi işaret olarak tescili için Patent Enstitüsü’ne başvurdu.
Valilik bünyesinde köfte kalitesini korumak için bir denetleme ekibi oluşturuldu.
Lokantacılar Odası köfte için çıraklık eğitim merkezi kurmak istiyor.
Belediye Başkanı şehrin giriş ve çıkışlarına dev köfte plazalar yapmayı planlıyor.
KÖFTECİ GÖZDE DAMAT
Belediye başkanına göre köfteyi çekseniz Tekirdağ’da ekonomi çöker. Tekirdağ Ticaret ve Sanayi Odası da aynı görüşte. Genel Sekreter İrfan Ekici: "Çarşıya çıkıyorsunuz 10 dükkandan ikisi köfte yapıyor. Bir Meydan Köftecisi 24 saat açık, üç vardiya işçi çalıştırıyor. Bu artık bir endüstri. Eskiden kızımı mimara, mühendise vereceğim denirdi. Şimdi köftecilik iyi meslek. Üretimi-satışı kolay, peşin para. Bırakın kendisini, yanında çalışan garsona bile, işi garanti diye kolay kız verilir." Tekirdağ’ın iki büyük sırrı var. Biri köftenin tarifi. Diğeri iyi bir köfte ustasının ne kadar kazandığı. Konuşulanlardan anladığımız kazancı 5’e çıkmaz, 1’e de çalışmaz.
İHRACATA HAZIRLANIYORLAR
Tekirdağ köftecileri arasında en bilineni Özcanlar. Hürriyet’in en iyi 10 seçmelerinde de köfte birincisi olmuştu. Bu Rumeli kaplanı üç şubesinde 85 kişiye istihdam sağlıyor. Kendi besi çiftlikleri, kesimhaneleri var. Ayda 200 hayvan kesiliyor. 2000 porsiyon günlük satış için her gün yarım ton kıyma gerekiyor. Günde 700 kilo da İstanbul’a gönderiyorlar. Şimdiki hedef Almanya’ya köfte ihracatı.
GÜNDE 15 BİN PORSİYON
Ortalama bir köfteci günde 20 kilo köfte satıyor. 120 dükkanda eder 2 bin 400 kilo. Bir kiloda 60’a yakın köfte var. Günlük satılan eder 144 bin köfte. Bir porsiyonda 10 kalem olduğuna göre, Tekirdağ’da ortalama bir günde 15 bin porsiyon köfte satılıyor.
MARANGOZ, GALERİCİ MANAV KÖFTECİ OLDU
Eski ustalar sonrakileri asla beğenmiyor. Bunlardan biri de Tat-bir köftecisinin sahibi iki altın kemerli pehlivan Halil Sayı: "Marangoz, galerici, manav işi bıraktı, hepsi köfteci oldu." Halil Ağa’ya göre bütün Tekirdağ’da beş gerçek köfte ustası var. Ağa köfteleri kadar sütlacıyla da iddialı.
VESİLE BACI RAHATSIZ BİZ BAKIYORUZ
Vesile Bacı’nın kaşarlı köftesi internette de meşhur. Bloglarda da tavsiye edilen Bendis Köftecisi içlerinde sloganı en mütevazı olanı: ’Bendis, belki de en iyisi.’ Vesile Bacı şu sıralar biraz rahatsız. Küçücük dükkana diğer yardımcılar bakıyor.
ÜNİVERSİTELİ KUŞAK
Hasan Akça (62) "Bizden geçti, sıra gençlerde" diyor, "resmiyet babada, işletme oğulda" yöntemini uyguluyorlar. Bildiği ne varsa oğullarına öğretmiş. Ejder Akça (28) iklimlendirme ve soğutma mezunu. Okulda öğrendiklerini babasının dükkanında uyguluyor: "15-16 çeşit soğutma cihazımız var. Haliyle ben ilgileniyorum."
6 LİRADAN FAZLA ÖDEMEYİN
Tekirdağ Lokantacılar Odası köftenin porsiyon fiyatını şehir içinde 5 buçuk, sahilde 6 YTL olarak belirledi. Başkan Niyazi Özgün fazlasını sakın ödemeyin diyor: "Köftenin çiğ hali 16 gram. Pişerken bir gram kaybeder. Her porsiyonda 15 gramlık 10 köfte olması lazım. Buna da 6 lira fiyat yazılacak. Fazlasını yazana ödeme yapmayın, şikayet edin." Niyazi Özgün’ün elini öptüğü kişi ise köfteciliği kendisine öğreten ustası Necdet Öztürk. Dükkanlarının arası 30 metre ya var, ya yok. Necdet Usta bugüne kadar 50’den fazla çırak yetiştirdi. 50 yıllık meslek hayatında 100 ton kadar köfte yoğurmuş.
BİR MÜŞTERİM VAR
Ne zaman gelse 60 tane köfte yiyor, sonra rekorumu kıran var mı, diyor. Var desem, daha yiyecek. Kendisinden hiç hazzetmem.
Almanya’dan sürekli geliyor bir müşterim, 30 kilo köfte alıp gidiyor. Meğer orada üç lokantası varmış, pişirip satıyormuş.
Her yaz gelen Fransız müşterilerim vardı. Artık yaşlandılar gelemiyorlar. Noel’de aradım, oradan bağırıyor: Köftee!
Adam geceyarısı Kumbağ’dan (15 km) yazlığından arıyor, köfteyi yap, koy bir taksiye gönder, parasını vereceğim diyor.
YÜZDE 500 ARTIŞ VAR
Şehir merkezinde 120 civarında köfteci var. Bu sayı beş yıl önce 25 kadardı. Ortalama bir dükkanda 15 kişi çalışıyor, 150 binlik şehirde 2 bin aile bu işten ekmek yiyor. Tabii bunun kasabı, fırını, besicisi, baharatçısı, bakliyatçısı, otoparkçısı gibi yan sanayileri var. Bir köfteci salonu açmak 40-200 bin YTL’ye mal oluyor. Şu sıralar dükkan bulmak da zor: Kiralar yerine göre 3-7 bin YTL.
KÖFTE, KİRAZ’I GEÇTİ
Haftanın dört günü köfte yiyen belediye başkanı Ahmet Aygün, Başbakan Tayyip Erdoğan’ın da köfte tutkunu olduğunu söylüyor: "Son olarak seçim gezisinde geldi. Vakti olmadığı için oturamadı, paket yaptırdı, helikopterine verdik." Seveni çok ama köftenin tanıtımı kendi kendine, kulaktan kulağa yürüyor. Tekirdağ’ın köfte festivali yok ama 43 yıldır kutladığı bir kiraz festivali var.
KÖFTE SEFERBERLİĞİ
Tekirdağ Ticaret ve Sanayi Odası köftenin coğrafi işaret olarak tescili için Patent Enstitüsü’ne başvurdu.
Valilik bünyesinde köfte kalitesini korumak için bir denetleme ekibi oluşturuldu.
Lokantacılar Odası köfte için çıraklık eğitim merkezi kurmak istiyor.
Belediye Başkanı şehrin giriş ve çıkışlarına dev köfte plazalar yapmayı planlıyor.
KÖFTECİ GÖZDE DAMAT
Belediye başkanına göre köfteyi çekseniz Tekirdağ’da ekonomi çöker. Tekirdağ Ticaret ve Sanayi Odası da aynı görüşte. Genel Sekreter İrfan Ekici: "Çarşıya çıkıyorsunuz 10 dükkandan ikisi köfte yapıyor. Bir Meydan Köftecisi 24 saat açık, üç vardiya işçi çalıştırıyor. Bu artık bir endüstri. Eskiden kızımı mimara, mühendise vereceğim denirdi. Şimdi köftecilik iyi meslek. Üretimi-satışı kolay, peşin para. Bırakın kendisini, yanında çalışan garsona bile, işi garanti diye kolay kız verilir." Tekirdağ’ın iki büyük sırrı var. Biri köftenin tarifi. Diğeri iyi bir köfte ustasının ne kadar kazandığı. Konuşulanlardan anladığımız kazancı 5’e çıkmaz, 1’e de çalışmaz.
İHRACATA HAZIRLANIYORLAR
Tekirdağ köftecileri arasında en bilineni Özcanlar. Hürriyet’in en iyi 10 seçmelerinde de köfte birincisi olmuştu. Bu Rumeli kaplanı üç şubesinde 85 kişiye istihdam sağlıyor. Kendi besi çiftlikleri, kesimhaneleri var. Ayda 200 hayvan kesiliyor. 2000 porsiyon günlük satış için her gün yarım ton kıyma gerekiyor. Günde 700 kilo da İstanbul’a gönderiyorlar. Şimdiki hedef Almanya’ya köfte ihracatı.
GÜNDE 15 BİN PORSİYON
Ortalama bir köfteci günde 20 kilo köfte satıyor. 120 dükkanda eder 2 bin 400 kilo. Bir kiloda 60’a yakın köfte var. Günlük satılan eder 144 bin köfte. Bir porsiyonda 10 kalem olduğuna göre, Tekirdağ’da ortalama bir günde 15 bin porsiyon köfte satılıyor.
MARANGOZ, GALERİCİ MANAV KÖFTECİ OLDU
Eski ustalar sonrakileri asla beğenmiyor. Bunlardan biri de Tat-bir köftecisinin sahibi iki altın kemerli pehlivan Halil Sayı: "Marangoz, galerici, manav işi bıraktı, hepsi köfteci oldu." Halil Ağa’ya göre bütün Tekirdağ’da beş gerçek köfte ustası var. Ağa köfteleri kadar sütlacıyla da iddialı.
VESİLE BACI RAHATSIZ BİZ BAKIYORUZ
Vesile Bacı’nın kaşarlı köftesi internette de meşhur. Bloglarda da tavsiye edilen Bendis Köftecisi içlerinde sloganı en mütevazı olanı: ’Bendis, belki de en iyisi.’ Vesile Bacı şu sıralar biraz rahatsız. Küçücük dükkana diğer yardımcılar bakıyor.
ÜNİVERSİTELİ KUŞAK
Hasan Akça (62) "Bizden geçti, sıra gençlerde" diyor, "resmiyet babada, işletme oğulda" yöntemini uyguluyorlar. Bildiği ne varsa oğullarına öğretmiş. Ejder Akça (28) iklimlendirme ve soğutma mezunu. Okulda öğrendiklerini babasının dükkanında uyguluyor: "15-16 çeşit soğutma cihazımız var. Haliyle ben ilgileniyorum."
6 LİRADAN FAZLA ÖDEMEYİN
Tekirdağ Lokantacılar Odası köftenin porsiyon fiyatını şehir içinde 5 buçuk, sahilde 6 YTL olarak belirledi. Başkan Niyazi Özgün fazlasını sakın ödemeyin diyor: "Köftenin çiğ hali 16 gram. Pişerken bir gram kaybeder. Her porsiyonda 15 gramlık 10 köfte olması lazım. Buna da 6 lira fiyat yazılacak. Fazlasını yazana ödeme yapmayın, şikayet edin." Niyazi Özgün’ün elini öptüğü kişi ise köfteciliği kendisine öğreten ustası Necdet Öztürk. Dükkanlarının arası 30 metre ya var, ya yok. Necdet Usta bugüne kadar 50’den fazla çırak yetiştirdi. 50 yıllık meslek hayatında 100 ton kadar köfte yoğurmuş.
BİR MÜŞTERİM VAR
Ne zaman gelse 60 tane köfte yiyor, sonra rekorumu kıran var mı, diyor. Var desem, daha yiyecek. Kendisinden hiç hazzetmem.
Almanya’dan sürekli geliyor bir müşterim, 30 kilo köfte alıp gidiyor. Meğer orada üç lokantası varmış, pişirip satıyormuş.
Her yaz gelen Fransız müşterilerim vardı. Artık yaşlandılar gelemiyorlar. Noel’de aradım, oradan bağırıyor: Köftee!
Adam geceyarısı Kumbağ’dan (15 km) yazlığından arıyor, köfteyi yap, koy bir taksiye gönder, parasını vereceğim diyor.