Münir Nurettin, Zeki Müren, Bülent Ersoy

Yunanistan’ın en parlak müzisyenlerinden, rebetiko kraliçesi Glykeria, bu akÅŸam Ä°stanbul Ä°ÅŸ Sanat Kültür Merkezi’nde konser vermek üzere ilk kez Türkiye’ye geliyor. Ä°zmir ve Anadolu kaynaklı Yunan ÅŸarkılarına hayat veren ünlü müzisyenle konser öncesi Atina’da görüştük.Glykeria, Kuzey Yunanistan’da Serres yakınlarındaki Agio Pnevma köyünde doÄŸan ÅŸarkıcı, albümleriyle milyonlarca Yunanlının gönlünde taht kurdu. En son 1997’de kaydettiÄŸi Glykeria-14 Classics albümüyle üçüncü kez Altın Plak ödülünü aldı. Ä°lk kez Türkiye’de konser verecek olmasına raÄŸmen, Türk müziÄŸine hiç de yabancı deÄŸil Glykeria. Hacı Arif Bey’den bir ÅŸarkı söyleyerek karşıladı bizi. Ä°stanbul’daki konserinde de Zülfü Livaneli’nin Leylim Ley ÅŸarkısını yorumlayacağını söyledi. Sesini plaklardan dinlediÄŸi Münir Nurettin’e, Zeki Müren’e ve Bülent Ersoy’a da hayran olduÄŸunu ekledi.ÇocukluÄŸumdan beri dinlediÄŸim melodiyi, gözlerini kapatıp, yanık sesiyle mırıldanmaya baÅŸladığı zaman kulaklarıma inanamıyorum. Gerçekten dinlediÄŸim, ünlü bestekarımız Hacı Arif Bey’in muhteÅŸem bestesi mi? Rebetiko’nun kraliçesi Glykeria, ünlü bestecinin unutulmayan ÅŸarkısını mı söylüyor? Ben de ona içimden Mehmed Sadi Bey’in güftesiyle eÅŸlik etmeye baÅŸlıyorum: Bakmıyor çeÅŸm-i siyah feryádeee..Bakmıyor çeÅŸm-i siyah feryádeee..YetiÅŸ ey gamze yetiÅŸ imdádeeeYetiÅŸ ey gamze yetiÅŸ imdádeeeGelmiyor hançer-i ebru dadaGelmiyor hançer-i ebru dadaYetiÅŸ ey gamze yetiÅŸ imdádeeeeAmannnnn...Gykeria uzun bir amannnn çektikten sonra duruyor ve gözlerini açıyor. Gülümsüyor: ‘MuhteÅŸem bir ÅŸarkı’ diyor. Yunanlı ÅŸarkıcıya, Türk müziÄŸinin 150 yıldır ölmeyen bu ÅŸarkısını nereden duyduÄŸunu sorduÄŸum zaman, verdiÄŸi yanıt beni daha da ÅŸaşırtıyor: ‘Munir Nurettin Selçuk’un plaklarından...’Yıllar önce Glykeria’yı Türkiye’den daha fazla Amerika ve Avrupa’da üne kavuÅŸan Türk müzisyen Ömer Faruk Tekbilek’le Atina’da verdikleri konserde dinlemiÅŸtim. Sıcak bir yaz gecesiydi. Gliykeria’nın Ä°mitou Dağı’nın eteklerindeki açık hava tiyatrosunda söylediÄŸi rebetiko ÅŸarkıları beni çok etkilemiÅŸti. Ama bir rebetiko ustasının Türk muziÄŸi aşığı olduÄŸunu doÄŸrusu tahmin etmedim.Münir Nurettin hayranı olduÄŸunu söylüyor Glykeria: ‘Evimde Münir Nurettin’in albümleri var Çok seviyorum...’Sadece Münir Nurettin Selçuk mu? Tabii ki hayır... Glykeria, Zeki Müren ve Bülent Ersoy’un da hayranı:‘Bülent Ersoy’a bayılıyorum. Mükemmel bir sesi var. Sanki bir müzik enstrümanı çalıyor gibi ÅŸarkı söylüyor. Hiçbirinin söylediÄŸi ÅŸarkıların sözlerini anlamıyorum ama onlar söylerken ÅŸarkıların sözlerini anlamaya hiç ihtiyacım yok. Sesleri ve müzikleriyle beni baÅŸka bir dünyaya götürüyorlar.‘ÇİÇANÄ°S’İN Ä°ZMÄ°R ÅžARKISIHacı Arif Bey’in bu ÅŸarkısı çok sevilir. Türk müzikseverlerinin kalbini fethedersiniz. Neden Ä°stanbul’da vereceÄŸin konserde de söylemiyorsun?’ diye üsteliyorum.‘Ah keÅŸke söyleyebilsem. Ama çok zor bir parça. Bu defa Zülfü Livaneli’nin Leylim Ley’ini söyleyeceÄŸim’ diyor Glykeria. Yunanlı ÅŸarkıcı yanık sesiyle bu kez de Çiçanis’in Ä°zmir ÅŸarkısını söylemeye baÅŸlıyor:Sana ne ben nereliysem?Güzel bebeÄŸim!!Sana ne!!Ä°ster Karakaş’tan olayımÄ°sterse Karşıyaka’danNeden hep soruyorsun,Sana ne?Hangi köyden gelirsem geleyim..Seni seviyorum ya!!YUNAN BLUES’U REBETÄ°KOGlykeria ÅŸarkısını bitirince Türklerin rebetikoyu çok sevdiÄŸini hatırlatıyorum. ‘Gerçekten muhteÅŸem bir müzik ama uzun yıllar Yunanistan’da yasaktı’ diye anlatıyor. ‘Yunan müziÄŸinin büyük bir dönemidir rebetiko. 1922’de savaÅŸtan sonra Yunanistan’a göç eden Anadolulu Rumlar getirdi bu müziÄŸi. Fakir insanların müziÄŸiydi. O zaman tekkelerde çalınır ve söylenirdi. Esrar içenlerin, devlete isyan edenlerin de müziÄŸi olduÄŸu için Yunanistan’da uzun yıllar yasaklandı. Ama o kadar güzel bir müzikti ki halk sonunda yasak dinlemedi.’Yunan blues’u diye de adlandırılıyor rebetiko. Otuz yıl öncesine kadar radyolarda da çalınmayan rebetikoyu Yunan müziÄŸiyle yoÄŸurarak dünya çapında tanınıp sevilmesini saÄŸlayan iki büyük besteci var: Ä°lki Manos Hacitakis. Ä°kincisi ise bütün dünyada tanınan Zorba’nın bestecisi Mikis Teodorakis. Åžarkıcı Yorgos Dalaras da rebetikonun sınırlarını geniÅŸleten bir baÅŸka ünlü isim. Glykeria bu üç büyük ismi izleyerek, 1974’te Plaka’da küçük bir tavernada rebetiko yolculuÄŸuna çıktığını söylüyor. Sonra 1976’da ilk plak. Daha sonra Dalaras’la birlikte söylemeye baÅŸlıyor.‘Rebetiko parçaları yazıldığı zaman insanlar çok daha duyguluydu. Ben de duygusal bir insanım.. Ä°nsanlara geleneksel müziÄŸimizi vermek istedim. Bu nedenle rebetiko söylemeye baÅŸladım’ diye konuÅŸuyor Glykeria.1981’deki Smirnekia (Ä°zmir Åžarkıları) albümüyle Glykeria zirveye tırmanıyor. Bu baÅŸarıyı 1983’te ‘İzmir’den Pire’ye’ albümü izliyor. Bu albümle Ä°zmir ve rebetiko ÅŸarkılarını en iyi yorumlayan ÅŸarkıcı seçiliyor. Glykeria’nın 1983’te verdiÄŸi konserin plağı satışa çıktığı gün, birinci sıraya oturuyor ve bütün zamanların en çok satan üç albümü listesine giriyor.PAYLAÅžMAYA GELÄ°YORUMSonraki 20 yılda ise Glykeria albümleri çıktığı gün listelerin tepesine oturuyor. VerdiÄŸi konserlere bilet bulunmuyor. Amerika, Kanada, Avustralya, Almanya, Belçika, Ä°ngiltere, Finlandiya, Ä°srail, Arjantin konserleri ve yeni albümler birbirini izliyor.‘Türkiye’ye ilk kez geliyorum’ diyor Glykeria. ‘Neden? Türk-Yunan iliÅŸkilerinde yaÅŸadığımız kriz havasından mı korktunuz?’ diye sorduÄŸum zaman, ‘Aslında bizi her ÅŸeyden korkutuyorlar ama gelemeyiÅŸimin nedeni korku deÄŸil. Sadece bugüne kadar uygun bir davet olmadı. Ä°lk kez anlaÅŸtık. Ä°stanbul’da konser vereceÄŸim için çok heyecanlıyım’ diyor.Yüzlerce Yunanlıdan duyduÄŸum sözleri, Glykeria’dan da dinliyorum: ‘Aslında Türk ve Yunan halkları arasında bir sorun yok. Sorunları fanatikler ve politikacılar yaratıyor. Biz halklar olarak barış içinde yaÅŸamak istiyoruz. PaylaÅŸacak o kadar çok ÅŸeyimiz var ki.’Gerçekten de öyle!Ä°ki halkın paylaÅŸacak çok ÅŸeyi var. Ä°ÅŸte Glykeria da Ä°stanbul’a, Türklerin ve Yunanlıların birlikte keyifle yolculuÄŸa çıkabildiÄŸi bir müziÄŸi paylaÅŸmaya geliyor: ‘Müzikle duygu dünyamızı birleÅŸtirmeye geliyorum. Barış köprüsü kurmaya geliyorum’ diyor rebetikonun kraliçesi.REFERANDUM SIRASINDA BÄ°R TÃœRKÇE KELÄ°ME ÖĞRENDÄ°M: HAYIR! O KADAR ÇOK DUYDUM KÄ°...Glykeria’yla sadece müzikten deÄŸil, Türk-Yunan dostluÄŸundan ve hatta biraz da Kıbrıs’tan konuÅŸuyoruz. ‘Kıbrıs’taki referendum sırasında Türkçe bir kelime bile öğrendim’’ diye atılıyor ünlü ÅŸarkıcı ve Türkçe olarak ‘Hayır’ deyip kahkahayı patlatıyor: ‘Tabii ben Kıbrıslı deÄŸil Yunanlıyım. Bu yüzden oy kullanmadım. Ama hayır sözcüğünü o kadar çok duydum ki! Benim dileÄŸim Kıbrıs sorununun çözülmesi ve Türklerle Rumların birlikte yaÅŸaması.’Â