Müdürlere full kasko
Güncelleme Tarihi:
<B>Arzu ÇAKIR</B>
Oluşturulma Tarihi: Temmuz 23, 2004 23:08
Almanya’da üst düzey yöneticiler, hatalı kararları ve yanlış yönetimleri sonucu her yıl milyonlarca Euro değerinde maddi hasara neden oluyor. Berliner Zeitung’un haberine göre, geçen yıl 600 milyon Euro’ya varan zarar, şirketleri tarafından özel bir sigorta sistemiyle güvence altına alınan yöneticileri koruyor ve tüm zararı sigorta şirketlerine yüklüyor.
Alman otomobil üreticisi DaimlerChrysler yönetimi, hissedarları tarafından 2003 yılında şirketi maddi zarara uğratmakla suçlanıyor. Hissedarların talep ettiği tazminat 243 milyon Euro. Şirketin yönetim kurulu başkanı (CEO) Jürgen Schrempp ve yönetim kurulu, Daimler’in Chrysler’i devralması sırasında hissedarları ‘aldatmakla’ suçlanıyor. CEO Schrempp tarafından önce ‘iki eşit şirketin evliliği’ olarak gösterilen birleşme, daha sonra Daimler’in Chrysler’i devralmasıyla sonuçlanmıştı. ABD’li hissedarlar işlem sırasında maddi zarara uğradıklarını ileri sürüyor.
ABD’de 1970’lerden bu yana uygulanan, Avrupa’da ise hızla yayılan bir sigorta sistemi sayesinde DaimlerChrysler, 243 milyon Euro tutarındaki zararı kendi cebinden karşılamak zorunda kalmayacak. CEO ve yönetim kurulu üyelerini Directors&Officers Liability Insurance (D&O - Yönetici ve Müdür Sorumluluğu Sigortası) sistemiyle sigortalayan DaimlerChrysler, adını açıklamak istemediği sigorta şirketiyle hissedarlar arasında pazarlık yürütüldüğünü doğruluyor.
TÜRKİYE’DE DURUM
ABD, Avrupa ve Japonya’da yaygın olan D&O sigortası Türkiye’de fazla bilinmiyor. Görüş aldığımız sigorta şirketlerinden, biri dışında tümü bugüne kadar böyle bir poliçe hazırlamadıklarını söylüyor. Yabancı şirket ortaklıkları sayesinde bazı şirketlerin fiyat aldıkları, ancak sigorta yaptırmadıkları belirtiliyor.
Kurumsal Yönetim Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Aclan Acar, bu sistemin Türkiye’de uygulanmıyor olmasının başlıca nedeni olarak ‘Türkiye’deki mevcut hukuk sisteminin ve Türk Ticaret Kanunu’nun, gerek bireylere gerekse şirketlere karşı büyük maddi tazminatlar ve yaptırımlar yüklemiyor olması’nı gösteriyor. Acar, D&O sisteminin aslında kurumsallaşmanın çok ileri bir boyutu olduğunu ve Türkiye’de kurumsallaşmanın yaygınlaşmasıyla birlikte bu sisteme talep doğacağını söylüyor.
Hergüner Bilgen Özeke Hukuk Bürosu avukatlarından Okan Demirkan ve Eda Yıldırım, D&O sisteminin Türkiye’de yerleşmiş bir kavram olmadığını, ancak birçok Türk şirketinin kurumsallaşma çerçevesinde çok yaygın olmamakla beraber ‘mesleki mesuliyet’ ve ‘yönetici sorumluluk’ sigortası adı altında çalışanlarını sigortaladıklarını belirtiyor. D&O Sigortası’nın mevzuata aykırı olmadığını kaydeden hukukçular, uygulamanın yaygınlaşması halinde, bu sigortaları düzenleyici bir mevzuata ihtiyaç duyulacağını söylüyor.
İsviçre Sigorta Reasürans Müdürü Zeynep Özyürek, sistemin Türkiye’de bilinmemesinin nedenlerinden bir tanesi olarak, sigorta bilincinin gelişmemiş olmamasını gösteriyor. D&O sigortası için yurtdışı reasürörlerin çok detaylı şirket bilgileri istediğini kaydeden Özyürek, Türkiye’de bu bilgilerin genelde gizli tutulduğunu, bu nedenle yurtdışı kredibilitemizin zayıf olduğunu vurguluyor. Elbette D&O gibi bir sigortanın primlerinin yüksekliği de yaygınlaşmasına engel oluşturuyor.
Yöneticilerine D&O sigortası yaptırmak isteyen şirketler, Türkiye’de faaliyet gösteren bir sigorta şirketine başvurup, yurtdışındaki reasürörlerin istedikleri tüm şirket bilgilerini vermek zorunda. Şirketin cirosu, bilançosu, yöneticilerin eğitim durumu, mesleki deneyimleri risklerin tespit edilmesi ve prim miktarının belirlenmesinde büyük önem taşıyor.
Altı soruda yönetici sorumluluğu sigortası
1) Directors&Officers Liability Insurance (D&O - Yönetici ve Müdür Sorumluluğu Sigortası) nedir?
D&O, yöneticilerin ihmalkár davranışları, hataları veya idari görevlerini tam olarak yerine getirememeleri halinde finansal kaybına neden oldukları üçüncü kişiye tazminat ödeme sorumluluğuna karşı güvence sağlıyor.
2) D&O, idari ihmalin yanında mesleki ihmali de kapsıyor mu?
Hayır, mesleki ihmal bu teminatın dışında. Bu gibi hasarlar ‘Mesleki Sorumluluk Sigortası’ altında değerlendiriliyor.
3) D&O mahkeme masraflarını karşılıyor mu?
Evet.
4) Hata yapan yöneticilere verilen para cezaları dahil mi?
Hayır, her türlü ceza bu teminatın dışında kalıyor.
5) Yöneticiye kim dava açabiliyor?
Hissedarlar veya maddi zarara uğrayan herhangi biri kişi.
6) Tazminat talebi hangi koşullarda doğuyor?
Şirket ticari faaliyet zararı ilan ettiğinde, iki şirket birleştiğinde, bir şirket diğerini aldığında, şirketin yatırım malları azaldığında veya şirket tasfiye edildiğinde zarar gören üçüncü şahısların dava açması mümkün.
Hergüner Bilgen Özeke Hukuk Br.’den Av. Okan Demirkan ve Av. Eda Yıldırım
Her zararı karşılamıyor
Yatırımcıların, menfaat sahiplerinin, ilgili şirketin yöneticilerine karşı açacağı tazminat yükümlülüklerini kapsıyor.
D&O Sigortası, yöneticilerin kanundan doğan sorumluluklarını her ihlal ettiklerinde yükümlülüklerinden kaçabilecekleri anlamına gelmiyor. Şirkete zarar vereceğini bile bile, kasten belirli kararları almak, şirket amaçlarıyla çelişmesine rağmen bir yatırımın yapılması için olumlu oy kullanarak şirketi zarara uğratmak sigorta kapsamında olmuyor.
Yönetici ve Müdür Sorumluluğu Sigortası’nın (Directors&Officers Liability Insurance - D&O) tarihi 1930’lara dayanıyor. Dünyanın en büyük sigorta şirketlerinden birisi olan Lloyd’s of London, 1930’da şirket yöneticilerini sigortalamak üzere bir proje tanıtıyor. Ancak o dönemdeki yasalar şirketlerin yöneticilerine kefil olmaya engel. D&O rağbet görmüyor ve uzun yıllar unutuluyor. 1960’larda ABD’de değişen yasalarla birlikte, sadece şirketler değil, yöneticilere karşı da dava açılması mümkün oluyor. D&O sigortası 1970’lerden sonra ABD’de şirketlerin vazgeçemediği bir güvence şeklini alıyor. Bugün Londra Borsası FTSE ve Fortune 500’de yer alan şirketlerin yüzde 95’e yakını D&O sigortasına sahip. Araştırmalar 500’den fazla hissedarı olan şirketlerin, bir davayla karşı karşıya kalma riski, küçük şirketlere göre çok daha fazla.
ABD’de 1970’lerden bu yana uygulanan, Avrupa’da ise hızla yayılan bir sigorta sistemi sayesinde DaimlerChrysler, 243 milyon Euro tutarındaki zararı kendi cebinden karşılamak zorunda kalmayacak. CEO ve yönetim kurulu üyelerini Directors&Officers Liability Insurance (D&O - Yönetici ve Müdür Sorumluluğu Sigortası) sistemiyle sigortalayan DaimlerChrysler, adını açıklamak istemediği sigorta şirketiyle hissedarlar arasında pazarlık yürütüldüğünü doğruluyor.
TÜRKİYE’DE DURUM
ABD, Avrupa ve Japonya’da yaygın olan D&O sigortası Türkiye’de fazla bilinmiyor. Görüş aldığımız sigorta şirketlerinden, biri dışında tümü bugüne kadar böyle bir poliçe hazırlamadıklarını söylüyor. Yabancı şirket ortaklıkları sayesinde bazı şirketlerin fiyat aldıkları, ancak sigorta yaptırmadıkları belirtiliyor.
Kurumsal Yönetim Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Aclan Acar, bu sistemin Türkiye’de uygulanmıyor olmasının başlıca nedeni olarak ‘Türkiye’deki mevcut hukuk sisteminin ve Türk Ticaret Kanunu’nun, gerek bireylere gerekse şirketlere karşı büyük maddi tazminatlar ve yaptırımlar yüklemiyor olması’nı gösteriyor. Acar, D&O sisteminin aslında kurumsallaşmanın çok ileri bir boyutu olduğunu ve Türkiye’de kurumsallaşmanın yaygınlaşmasıyla birlikte bu sisteme talep doğacağını söylüyor.
Hergüner Bilgen Özeke Hukuk Bürosu avukatlarından Okan Demirkan ve Eda Yıldırım, D&O sisteminin Türkiye’de yerleşmiş bir kavram olmadığını, ancak birçok Türk şirketinin kurumsallaşma çerçevesinde çok yaygın olmamakla beraber ‘mesleki mesuliyet’ ve ‘yönetici sorumluluk’ sigortası adı altında çalışanlarını sigortaladıklarını belirtiyor. D&O Sigortası’nın mevzuata aykırı olmadığını kaydeden hukukçular, uygulamanın yaygınlaşması halinde, bu sigortaları düzenleyici bir mevzuata ihtiyaç duyulacağını söylüyor.
İsviçre Sigorta Reasürans Müdürü Zeynep Özyürek, sistemin Türkiye’de bilinmemesinin nedenlerinden bir tanesi olarak, sigorta bilincinin gelişmemiş olmamasını gösteriyor. D&O sigortası için yurtdışı reasürörlerin çok detaylı şirket bilgileri istediğini kaydeden Özyürek, Türkiye’de bu bilgilerin genelde gizli tutulduğunu, bu nedenle yurtdışı kredibilitemizin zayıf olduğunu vurguluyor. Elbette D&O gibi bir sigortanın primlerinin yüksekliği de yaygınlaşmasına engel oluşturuyor.
Yöneticilerine D&O sigortası yaptırmak isteyen şirketler, Türkiye’de faaliyet gösteren bir sigorta şirketine başvurup, yurtdışındaki reasürörlerin istedikleri tüm şirket bilgilerini vermek zorunda. Şirketin cirosu, bilançosu, yöneticilerin eğitim durumu, mesleki deneyimleri risklerin tespit edilmesi ve prim miktarının belirlenmesinde büyük önem taşıyor.
Altı soruda yönetici sorumluluğu sigortası
1) Directors&Officers Liability Insurance (D&O - Yönetici ve Müdür Sorumluluğu Sigortası) nedir?
D&O, yöneticilerin ihmalkár davranışları, hataları veya idari görevlerini tam olarak yerine getirememeleri halinde finansal kaybına neden oldukları üçüncü kişiye tazminat ödeme sorumluluğuna karşı güvence sağlıyor.
2) D&O, idari ihmalin yanında mesleki ihmali de kapsıyor mu?
Hayır, mesleki ihmal bu teminatın dışında. Bu gibi hasarlar ‘Mesleki Sorumluluk Sigortası’ altında değerlendiriliyor.
3) D&O mahkeme masraflarını karşılıyor mu?
Evet.
4) Hata yapan yöneticilere verilen para cezaları dahil mi?
Hayır, her türlü ceza bu teminatın dışında kalıyor.
5) Yöneticiye kim dava açabiliyor?
Hissedarlar veya maddi zarara uğrayan herhangi biri kişi.
6) Tazminat talebi hangi koşullarda doğuyor?
Şirket ticari faaliyet zararı ilan ettiğinde, iki şirket birleştiğinde, bir şirket diğerini aldığında, şirketin yatırım malları azaldığında veya şirket tasfiye edildiğinde zarar gören üçüncü şahısların dava açması mümkün.
Hergüner Bilgen Özeke Hukuk Br.’den Av. Okan Demirkan ve Av. Eda Yıldırım
Her zararı karşılamıyor
Yatırımcıların, menfaat sahiplerinin, ilgili şirketin yöneticilerine karşı açacağı tazminat yükümlülüklerini kapsıyor.
D&O Sigortası, yöneticilerin kanundan doğan sorumluluklarını her ihlal ettiklerinde yükümlülüklerinden kaçabilecekleri anlamına gelmiyor. Şirkete zarar vereceğini bile bile, kasten belirli kararları almak, şirket amaçlarıyla çelişmesine rağmen bir yatırımın yapılması için olumlu oy kullanarak şirketi zarara uğratmak sigorta kapsamında olmuyor.
Yönetici ve Müdür Sorumluluğu Sigortası’nın (Directors&Officers Liability Insurance - D&O) tarihi 1930’lara dayanıyor. Dünyanın en büyük sigorta şirketlerinden birisi olan Lloyd’s of London, 1930’da şirket yöneticilerini sigortalamak üzere bir proje tanıtıyor. Ancak o dönemdeki yasalar şirketlerin yöneticilerine kefil olmaya engel. D&O rağbet görmüyor ve uzun yıllar unutuluyor. 1960’larda ABD’de değişen yasalarla birlikte, sadece şirketler değil, yöneticilere karşı da dava açılması mümkün oluyor. D&O sigortası 1970’lerden sonra ABD’de şirketlerin vazgeçemediği bir güvence şeklini alıyor. Bugün Londra Borsası FTSE ve Fortune 500’de yer alan şirketlerin yüzde 95’e yakını D&O sigortasına sahip. Araştırmalar 500’den fazla hissedarı olan şirketlerin, bir davayla karşı karşıya kalma riski, küçük şirketlere göre çok daha fazla.