MS’te hedef, kişiye özel tedavi!
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Mayıs 18, 2005 00:44
MS (multilp skleroz) en basit anlatımla vücudun savunma sisteminin aklının karışması. Her hastada hastalığın seyri farklı. Bu yüzden tıp dünyası artık ‘kişiye özel tedavi’ler hedefliyor.
Hekimlerin ve hastaların beklentisi ortak: Gülümseten tedaviler.
l MS biliniyor mu?
MS’in bilinirliği arttı diyebiliriz. Amacımız; MS’in çok korkulacak bir hastalık olmadığını anlatmak. Her MS’li ilaç kullanmak zorunda kalmayabilir. Bir MS’li yaşam boyu tek bir atak geçirebilir, pek çok kez de geçirebilir. Önemli olan, MS tanısı konar konmaz hastalığı kontrol altına almak.
l MS sık görülen bir hastalık mı?
Yüzbinde 35 gibi bir oran var. Ama dünyada ve Türkiye’de MS’li sayısı tam olarak bilinmiyor. Türkiye’de tahmini olarak 30 binin üzerinde diyoruz.
l Erken tanı için hangi belirtileri dikkate almak gerek?
Görme bulanıklığı, çift görme, yürümede dengesizlik, kol ya da bacakta karıncalanma, güçsüzlük, uyuşukluk, koordinasyon zayıflığı, yorgunluk, halsizlik, kas sertleşmesi, titremeler, konuşma bozukluğu, bağırsak veya mesane sorunlarını dikkate almak lazım.
l Tedaviye yönelik son gelişmeler nelerdir?
Dünyada ve Türkiye’de mevcut ilaçlar hastalara kullanılıyor. İnterferonlar dediğimiz ilaçları kullanıyoruz. Bunlar hastaların daha az atak geçirmesini, hastalığın seyrinin ve şiddetinin azalmasını sağlıyor. Her MS’li ilaç kullanacak diye bir şey yok. Şu anda 20 yeni ilaç üzerinde çalışmalar devam ediyor. Bir kısmı çok iyi sonuçlarla dönecek.
l Neden ‘MS hastası’ değil, ‘MS’li’ deyimi benimseniyor?
MS tek bir hastalık değildir. Bu hastalığın doğası değişken, dolayısıyla öngöremiyoruz. Yaşamın bir parçası oluveriyor.Her kişide farklı seyrediyor. MS, yaşam boyu birlikte yaşanacak bir yakın gibi. O yüzden hastalara ‘MS hastası değil MS’liyim!’ diyeceksiniz, diyorum.
l MS’li kadınlar hamile kalabilir, çocuk doğurabilirler mi?
Kesinlikle evet. Doktorlarının kontrolünde hamile kalabilirler ve emzirebilirler. Yalnız karar verildikten sonra 6 ay ilacı kesecekler ve hamileliğe hazırlanacaklar. MS’in anneden bebeğe geçmesi söz konusu değil.
l MS’liler spor yapabilir mi?
Zaten MS’lilere önerimiz; hayatı aksatmamaları.
l Hastalıkla beslenmenin ilişkisi var mı?
Dengeli beslenme çok önemli. Şişmanlık, stres gibi problemler MS’i tetikler ve zorlar. Doymuş yağlar tüketilmemeli. Zeytinyağı risk azaltıyor.
Hazırlayan:
Mesude ERŞAN
l MS biliniyor mu?
MS’in bilinirliği arttı diyebiliriz. Amacımız; MS’in çok korkulacak bir hastalık olmadığını anlatmak. Her MS’li ilaç kullanmak zorunda kalmayabilir. Bir MS’li yaşam boyu tek bir atak geçirebilir, pek çok kez de geçirebilir. Önemli olan, MS tanısı konar konmaz hastalığı kontrol altına almak.
l MS sık görülen bir hastalık mı?
Yüzbinde 35 gibi bir oran var. Ama dünyada ve Türkiye’de MS’li sayısı tam olarak bilinmiyor. Türkiye’de tahmini olarak 30 binin üzerinde diyoruz.
l Erken tanı için hangi belirtileri dikkate almak gerek?
Görme bulanıklığı, çift görme, yürümede dengesizlik, kol ya da bacakta karıncalanma, güçsüzlük, uyuşukluk, koordinasyon zayıflığı, yorgunluk, halsizlik, kas sertleşmesi, titremeler, konuşma bozukluğu, bağırsak veya mesane sorunlarını dikkate almak lazım.
l Tedaviye yönelik son gelişmeler nelerdir?
Dünyada ve Türkiye’de mevcut ilaçlar hastalara kullanılıyor. İnterferonlar dediğimiz ilaçları kullanıyoruz. Bunlar hastaların daha az atak geçirmesini, hastalığın seyrinin ve şiddetinin azalmasını sağlıyor. Her MS’li ilaç kullanacak diye bir şey yok. Şu anda 20 yeni ilaç üzerinde çalışmalar devam ediyor. Bir kısmı çok iyi sonuçlarla dönecek.
l Neden ‘MS hastası’ değil, ‘MS’li’ deyimi benimseniyor?
MS tek bir hastalık değildir. Bu hastalığın doğası değişken, dolayısıyla öngöremiyoruz. Yaşamın bir parçası oluveriyor.Her kişide farklı seyrediyor. MS, yaşam boyu birlikte yaşanacak bir yakın gibi. O yüzden hastalara ‘MS hastası değil MS’liyim!’ diyeceksiniz, diyorum.
l MS’li kadınlar hamile kalabilir, çocuk doğurabilirler mi?
Kesinlikle evet. Doktorlarının kontrolünde hamile kalabilirler ve emzirebilirler. Yalnız karar verildikten sonra 6 ay ilacı kesecekler ve hamileliğe hazırlanacaklar. MS’in anneden bebeğe geçmesi söz konusu değil.
l MS’liler spor yapabilir mi?
Zaten MS’lilere önerimiz; hayatı aksatmamaları.
l Hastalıkla beslenmenin ilişkisi var mı?
Dengeli beslenme çok önemli. Şişmanlık, stres gibi problemler MS’i tetikler ve zorlar. Doymuş yağlar tüketilmemeli. Zeytinyağı risk azaltıyor.
Hazırlayan:
Mesude ERŞAN