Psikolojik diyorum çünkü firmalar, satış rakamlarının geçen yıllardan çok da düşük olmadığını hatta motosiklet kullanımında artış olduğunu söylüyor. Oysa işin psikolojik tarafında sanki motosiklet o karamsar eski günlerine geri dönmüş gibi görünüyor. Kimi firma yetkilileri bu durumu medyanın motosikleti hep korkunç kazalarla gündeme getirmesine bağlarken, bazıları da Çin işi ucuz motosikletlerin piyasadan dökülmesi ile eski hareketliliğin yerini psikolojik bir durgunluğa bıraktığını söylüyor. Şimdi 2008’in bu son gününde istedim ki sektörün içindeki isimler bizim için şu 2008’i bir değerlendirsin. Hepsinin tek tek sektör hakkında düşündüklerini sizlerle paylaşmak istedim. Meğer herkesin söyleyecek ne çok şeyi varmış. Bakın 2008 ve 2009 için sorduğum 8 soru için kimler neler söyledi:
8 ahiret sorusu
1) Sizce genel olarak 2008, motosiklet sektörü için nasıl bir yıldı?
2) Motosiklet kullanıcılarının sayısında geçtiğimiz yıllara göre nasıl bir "ilerleme-gerileme" söz konusu?
3) Satış rakamlarına ve motosiklete olan ilginin azalmış görünmesinin altında sizce hangi ticari ve psikolojik sebepler var?
4) Devlet motosiklet sektörünü sizce neden desteklemiyor?
5) Çin malı motorların piyasaya girişi ile 2005-2006 yılında yaşanan satış adetleri patlaması ve motosiklet kullanıcılarının sayısındaki artışın, özellikle otomobil sektörü tarafından fark edilip, bilinçli olarak motosiklete yapılacak desteklerin engellendiği iddaları var. Sizce bu iddaların doğruluk payı olabilir mi?
6) Motosiklet konusunda kimlerin üstüne hangi sorumluluklar düşüyor?
7) Dünyadaki ekonomik kriz motosiklet sektörünü nasıl etkiledi?
8) Markanız için 2008 nasıl geçti? 2009’da neler planlıyorsunuz?
Ekonomik motosikletler sahneye çıkacak
Ferco Pazarlama
Müdürü Seda Çetin1) 2008 motosiklet sektörü için yine zorlu bir yıldı. Satışlar anlamında düşük geçmese de motosiklet kullanımını teşvik edecek, motosiklet kullanıcılarını rahatlatacak gerekli düzenlemelerde yol katedilemediğinden, yine mevcut pazar içerisindeki rekabetten çok ileriye gidilemedi.
2) Motosiklet kullanıcıları arasında özellikle scooter’a yönelik talepte ilerleme olduğunu gözlemliyoruz. 3) Direkt ticari neden olarak motosikletlere uygulanan ÖTV’yi belirtebiliriz. Motosiklet kullanımı ve kullanıcıları ile ilgili negatif algı, motosikletin ulaşım aracından çok hobi olarak sınıflandırılması ve ihtiyaç listesinde düşük sıralarda yer alması satışları etkileyen psikolojik nedenler olarak düşünülebilir.
4) Motosiklet sektörü birlikte hareket etmekte ve kamoyu yaratmakta az yol katediyor. Aynı zamanda motosiklet firmaları, kısıtlı bütçeleri nedeniyle medya görünürlüğü ve desteği alamamakta ve gündemde olmakta da sıkıntı yaşamaktadır. Motosiklet ve bisiklet kullanımı tüm dünyada medeniyet kıstaslarının en önemlilerinden biri olmasına rağmen, Türkiye’de göz ardı edilmektedir.
5) Türk toplumunda otomobil, ulaşım aracının ötesinde, sınıf belirleyici anlamlar taşımaktadır. Bu nedenle motosiklet sahipliğini otomobil sahipliğini doğrudan etkileyen bir neden olarak görmekten çok uzağız.
6) Motosiklet kullanımında öncelikle sektördeki firmalara büyük sorumluluklar düşmektedir. Tabii ki devlete de büyük sorumluluk düşmekte. Çözülemeyen
trafik,çevre kirliliği ve park sorunun tek çözümü olan motosiklet kullanımı kolaylaştırıcı önlemler alınması çok büyük önem taşımaktadır. Yine motorlu kurye ve eve teslim hizmeti veren büyük firmalara da sorumluluk düştüğüne inanıyorum. Trafikte hem motosiklet kullanımı hemde firmaların imajını ciddi anlamda zedeleyen manzaraların önüne geçmek için sadece ticari düşünmeyerek eğitime bütçe ayırmaları gerekli.
7) Ekonomik krizin etkileri motosiklet sektörünüde ciddi biçimde hissediliyor. Ancak 2009’da ekonomik kullanımı ile motosikletin özellikle scooter kullanımının ön plana çıkacağına inanıyoruz.
8) 2008 yılında, temsil ettiğimiz tüm markalar bazında başarılı bir satış grafiği yakaladık.
Kendimizi devlete kabul ettirmeliyizMOTED Başkanı ve Honda Motosiklet Satış ve Pazarlama Müdürü Kadir Kutluay
1) Genel olarak bakıldığında 2008 yılında ilk 9 aylık periyodda sektördeki perakende satışlarda yüzde 3.5 oranında artış gerçekleşmiştir. 2007’nin ilk 9 ayında 155 bin 483 adet olan satışlar 2008’in aynı döneminde 160 bin 563’e ulaşmıştır. Bu büyüme içinde ise yüzde 25’e yaklaşan bir artışla scooter segmenti dikkat çekmektedir. Buna karşın, 250cc üstündeki motor satışlarında yaklaşık yüzde 25’lik düşüş yaşanmıştır. Son aylarda fast food firmalarından gelen yüksek adetli filo alım talepleri sektörün satışlarını olumlu etkilemiştir. Avrupa pazarına bakacak olursak, toplam satışlarda pazar yine bir önceki yıla göre sadece yüzde 5 bir düşüş göstermiştir.
2) 2006 yılında trafiğe yaklaşık 380 bin adet, 2007’de yaklaşık 192 bin adet yeni motosiklet trafiğe kaydolmuştur. 2008 yılına bakıldığında, Eylül sonu itibarıyla, bu rakamın ancak 160 binlere ulaştığı görülmekte ve yıl sonu adedinin 2007’nin gerisinde kalacağı öngörülmektedir. 2006 Yılı sonda 1 milyon 822 bin 831 olan kayıtlı motosiklet sayısı doğal olarak 2007 ve 2008 satışları ile beraber 2 milyon 200 bin gibi bir rakama ulaşacaktır. Bu da yüzde 7 bir artış getirmiştir. Tabbi ki bu satılanlar içinde ne kadarını ilave ne kadarını yenileme olduğunu bilemediğimiz için kullanıcı sayının tam olarak söylenmesi mümkün değilidir.
3) Ucuz Uzakdoğu menşeli motorların pazara girmesi ile ile 2004 ve 2005’de hızla büyüyen motosiklet sektöründe satışlar, 2006 yılında devletin koyduğu çok yüksek ÖTV ile gerilemeye başladı. 2006’ya kadar yüzde 8 seviyesindeki ÖTV oranı 2006 yılından itibaren ithal ve yerli farkı gözetilmeden 250cc’ye kadar olan motorlarda yüzde 22’ye daha üst segmentlerde yüzde 37’ye çıkarıldı. Üzerine eklenen fon fiyatlarda yaklaşık yüzde 60’a varan bir vergi yükü getirdi. Bu vergi yükünün getirdiği maliyeti kısmen firmalar karşılarken, kısmende müşterilerilere yansıttı. Fiyat artışının yarattığı olumsuz etki tabi ki de talep daralmasına neden oldu. Bununla beraber ithat edilen birçok marka ürünlerin kalite problemlerinin çıkması ile beraber yeterli bir satış sonrası hizmettin sağlananmaması da müşteriler tarafından olumsuz algılandı ve ürün yenilenmesi yapılmadı.
4) Motosiklet kendisini bir sektör olarak topluma ve dolayısı ile devlete kabul ettrimesi gerekmektedir. 2.2 milyon kullanıcısının olduğu ve yarım milyar YTL bir cironun gerçekleştiği bir alanın kimse desteklemiyorum deme lüksüne ve sorumsuzluğuna sahip değildir diye düşünüyorum. Bu güç birliği sektör içinde sağlandığı taktirde devletin motosiklete desteği kaçınılmaz olacaktır.
7) Genel olarak Avrupa satışlarındaki düşüş kendini az hissetidirdi. Yüzde 5 gibi düşüşle sınırlı kaldı.
8) 2008 yılında perakende satışlarımız krize rağmen yüzde 5 civarında artış göstermiştir. 2009 yılında ise satış adetlerimizde genel ekonomik krizinin etkisi ile yüzde 25 bir düşüş bekliyoruz.
Motosiklete çok İLGİSİZ bir ülkeyizHarley Davidson Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı Ferruh Tanay
1) 2008 umutla başladı. Sonra durgunluk tüm sektörü etkilemeye başladı. Sezon geçen yılın gerisinde devam etti. Büyük motor da küçülme ,scooter da ise markasız Çin motorları dışında aynı seviye de kaldı. Sezonun sonuna doğru patlak veren global kriz, sezon sonu olması nedeni ile nispeten az etkiledi diye düşünüyorum. Ancak yılı bu krizin endişeleri ile tamamlamış olmamız, firmaların 2009 yılı için hiç sipariş yapmayıp bekle-gör politikası izlemelerine neden oldu.
2) Satışlarda artış olmasa da mevcut motosiklet parkı artıyor. Bu zaten gözle de görülüyor.
3) Bir dönem markasız motosiklet satışları ile bir balon gibi şişen satışlar aslında normal seviyeye indi. Tabiki nüfusa oranla hala çok düşük seviyede. Motosiklete ilginin de azaldığını sanmıyorum. Zaten motosiklete İLGİSİZ ender ülkelerden biriyiz. Bu ilgisizlik devam ediyor. Bunun başında da korku ve çevre baskısı gibi nedenler geliyor.
4) Motosiklet devletin gündeminde yok. Hatta eminim ki şu motosikleti toptan yasaklasak diyenler bile var bu devlette. Temelde devlette motosiklet sürücüsü yok. Motosikletin lobisi de yok.
5) Otomotiv sanayi yetkilileri kendi ürünlerinin ÖTV’sinin yüksek olduğunu, bunun indirilmesi gerektiğini taleb etmişlerdi. Örnek olarak da motosikletin ÖTV’sinin yüzde 8 olduğunu otomobilin de bu seviyeye inmesini istemişlerdi. Maliye de bu sözde eşitsizliği düzeltti biliyorsunuz. Motosikletin ÖTV’sini otomobil seviyesine getirdi. Ama şu da bir gerçek ki motosiklete bir destek falan gelmiyecekti. Ama ÖTV kösteği gelmiş oldu..
6) Motosikletle ilgili herkese görev düşüyor. Motosikletle ilgili gerçekleri sürekli anlatmamız gerekiyor. Tek yürek gücümüzü göstermemiz şart. Şu anda insanlara motosikletin korkulacak bir araç olmadığı ,bilakis en faydalı taşıt aracı olduğu anlatılmalı. Trafikteki her 10 otomobilden 1’i yaralanmalı/ölümlü kaza yaparken her 100 motosikletten 1.5’u bu tip kaza yapıyor. Kısaca otomobilden 7 defa daha az riskli.
7) Sezonun sonun denk gelmesinin şans olduğunu söylemiştim. Sezonda olsa idik sektör yok olurdu. Ama yinede etkisi oldukça ağır oldu. 2009 hedefleri de çok iç açıcı değil. Zaten çok zayıf ve güçsüz olan sektör umarım bu krizi az zararla atlatır.
8) 2008 bütün olumsuzluklarına rağmen Harley açısından çok başarılı geçti. Yaptığımız agresiv pazarlama ile büyük motor segmentinde yüzde 21 pazar payı ile rekor kırdık.
İnsanların kanına girdi
Yamaha Satış ve Pazarlama
Müdürü Mehmet ERGENE
1) Eğer kriz olmasaydı biz 2007 yılına kıyasla yaklaşık yüzde 10 oranında bir büyüme öngörüyorduk, ama kriz buna imkan tanımadı maalesef.
2) Son yıllarda 500 bin adedin üzerinde yeni kullanıcının motosiklet kullanmaya başladığını düşünüyoruz, bu çok önemli bir artış. Ayrıca kullanıcı profilinde de önemli değişiklikler gözlemleniyor, böylece insanların motosiklete bakışı her geçen gün olumlu yönde bir değişim gösteriyor. Artık motosiklet kullanımı insanların kanına girdi, önümüzdeki dönemde bu sayının daha da artacağını düşünüyoruz.
4) Motosikletin otomotive kıyasla daha küçük bir sektör olması ve sektörün devlet tarafından fazla tanınmıyor olması fazla desteklenmemesi sonucunu doğuruyor. Ancak MOTED olarak kamu otoriteleri ve yerel yönetimler ile gerekli temasları yapmayı planlıyoruz.
5) Biz otomotiv ile motosiklet sektörlerinin birbirlerinin rakibi değil tamamlayıcısı olduğunu düşünüyoruz. Bunun en güzel örneklerini de Avrupa ülkelerinde görmek mümkün.
6) Motosiklet mevcut trafik, çevre ve enerji sorunları göz önüne alındığında desteklenmesi gereken bir sektör, bu kapsamda devlet ve yerel yönetimlerin sektörümüzün farkına varıp teşvik etmesi gerekiyor.
8) Yamaha için 2008 yılı beklentilerimize paralel geçti, hatta bazı ürünlerde yok satar durumuna geldik.